[b]Tak stwierdziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 27 sierpnia 2010 r. (IPPP1-443-755/07-7/S/MP)[/b].

Spółka przez kilka lat ponosiła nakłady inwestycyjne związane z budową i modernizacją stacji paliw. Odliczała od nich na bieżąco podatek VAT. Ponieważ droga, przy której znajdowała się stacja benzynowa, została przekwalifikowana z krajowej na lokalną, spółka podjęła decyzję o zaniechaniu inwestycji. W efekcie jej część nie została zrealizowana.

We wniosku o wydanie interpretacji przepisów spółka pytała, czy zachowuje prawo do odliczenia VAT od wydatków (zakupu towarów i usług) wykorzystywanych na potrzeby inwestycji, również tych niezrealizowanych.

Jej zdaniem tak. Skoro bowiem wydatki te mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyby inwestycja została zakończona, to prawo do utrzymania odliczenia powinno jej przysługiwać. Spółka powołała się przy tym na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, z którego wynika wprost, że nie należy ograniczać prawa do odliczenia podatku w razie zaniechania inwestycji.

Izba zgodziła się z tym stanowiskiem. Odwołała się przy tym do [b]wyroku NSA (z 11 marca 2010 r., I FSK 69/09)[/b], w którym sąd uchylił poprzednią interpretację wydaną dla spółki, w identycznej sytuacji. Zdaniem organu podatkowego prawo do odliczenia VAT przysługuje także, gdy towary i usługi z przyczyn niezależnych od podatnika nie zostaną wykorzystane do prowadzenia działalności opodatkowanej. W związku z tym w razie zaniechania inwestycji spółka nie ma obowiązku korekty odliczenia podatku naliczonego.

[i]Autor jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/i]

[ramka][b]Komentuje Agnieszka Kietlińska konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PricewaterhouseCoopers[/b]

Interpretacja porusza problem jednej z naczelnych zasad systemu VAT: zasady neutralności (wynikającej z art. 168 dyrektywy 2006/112/WE).

Zgodnie z nią dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego istotne jest istnienie jego związku z czynnościami opodatkowanymi. VAT powinien obciążać ostatecznych konsumentów towarów i usług, a nie podatników, którzy biorą udział w obrocie nimi. Prawo do odliczenia VAT naliczonego od nabytych towarów i usług powinno gwarantować podatnikowi, że nie poniesie on kosztu tego podatku.

Wyrazem zasady neutralności VAT jest art. 86 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link]. Jednak do 30 listopada 2008 r. wynikające z niego prawo do odliczenia było ograniczone w art. 88 ust. 1 pkt 2, poprzez zakaz odliczania podatku od nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (z nielicznymi wyjątkami). Niezgodność tej regulacji z prawem wspólnotowym potwierdził pośrednio polski ustawodawca, uchylając ten przepis.

Warto zwrócić uwagę, co zaznaczono także w interpretacji, że w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT jest zasada tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. To oznacza, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest bowiem intencja, w jakiej zostały nabyte. Jeżeli dany zakup ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych a podatnik spełnia określone wymogi formalne wymienione w art. 86 ustawy o VAT (m.in. ma oryginał faktury), może skorzystać z prawa do odliczenia.

Wielokrotnie potwierdzał to ETS, zaznaczając, że „możliwe jest odliczenie podatku VAT w sytuacji, gdy nabycie towarów i usług zostało dokonane: z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, z powodów pozostających poza kontrolą podatnika podatnik nie wykorzystał nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności” [b](wyrok C-37/97, podobnie w wyroku C-400/98).[/b]

Interpretacja wydana pierwotnie w omawianej sprawie nie była korzystna dla podatnika. Potwierdzenie słuszności swojego stanowiska uzyskał on dopiero przed WSA i NSA. Sądy oparły się na zasadach wynikających z prawa wspólnotowego, podkreślając, że niezgodna z nimi norma krajowa nie może być stosowana.

Wskutek oddalenia skargi przez NSA izba skarbowa została zobowiązana do ponownego rozpatrzenia sprawy. Przykład ten pokazuje, że uzyskanie niekorzystnej interpretacji nie zamyka podatnikowi drogi do obrony swego stanowiska i możliwości skorzystania z praw wynikających z przepisów wspólnotowych.[/ramka]