[b]Podarowanie kuponów nie jest bowiem czynnością opodatkowaną. VAT pojawi się dopiero przy ich realizacji.

O problemach z rozliczeniem kuponów napisał nam czytelnik. Jego spółka wydaje je klientom, którzy skorzystali z promocji przy zakupie jej produktu i namówiły na niego też inną osobę.

Wszystkie kupony będą realizowane w sklepach spółki. Jeżeli część kwoty zostanie niewykorzystana, sprzedawca będzie wydawał resztę w gotówce. Jakie będą skutki podatkowe przekazania kuponów, czy trzeba przy tej czynności odprowadzić VAT? [/b]– pyta czytelnik.

[srodtytul]Ani towar, ani usługa[/srodtytul]

Samo wydanie kuponu nie powinno być opodatkowane VAT, bo nie jest to dostawa towaru ani świadczenie usługi. Taki kupon (bon) to substytut pieniądza uprawniający do zakupów. Zresztą w momencie przekazania kuponu byłby problem z ustaleniem podstawy opodatkowania, bo przecież nie wiemy, na co zostanie przeznaczony – czy nabywca kupi za niego towary obciążone podstawową stawką VAT, niższą czy też produkty zwolnione. Opodatkowana będzie dopiero transakcja w sklepie.

Potwierdzają to [b]interpretacje, np. Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 czerwca 2009 r. (ILPP1/443-420/09-4/BP)[/b]. Dotyczyła firmy zajmującej się pośrednictwem finansowym (agencja bankowa). Aby zachęcić klientów do zakładania kont oferuje im bony wartościowe, które mogą realizować w sklepach.

Czy ich przekazanie to czynność opodatkowana VAT? – zapytała fiskusa.

Nie, ponieważ nie jest to ani dostawa towarów, ani świadczenie usługi. Jak czytamy w interpretacji: „Bon stanowi bowiem rodzaj znaku legitymacyjnego upoważniającego do otrzymania w oznaczonym terminie określonych towarów. Bon nie jest towarem, lecz tylko kwitem, którym można zapłacić za nabywane towary. Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Przekazanie bonów nie stanowi również świadczenia usług.

Bony same w sobie nie zaspokajają żadnych potrzeb – nie stanowią autonomicznego świadczenia, a świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi (...) dopiero w momencie realizacji bonu przez klienta, tj. w momencie zakupu na jego podstawie towarów, pojawia się obowiązek podatkowy w zakresie czynności dostawy towarów na rzecz podmiotu, który finalnie jest dysponentem bonu”.

[srodtytul]Bon to środek płatniczy[/srodtytul]

Podobnie było w sprawie rozpatrywanej przez [b]Izbę Skarbową w Katowicach w interpretacji z 29 sierpnia 2008 r. (IBPP1/443-848/08/MS)[/b]. Wystąpiła o nią spółka sprzedająca sprzęt RTV i AGD.

Chce emitować kupony podarunkowe, które byłyby elektroniczną formą bonu towarowego o określonym nominale, posiadającą pewne funkcje dodatkowe, np. możliwość doładowania salda oraz dokonywania wielokrotnych zakupów ograniczonych wysokością salda i stanem zdeponowanych na nim środków. Taki kupon jest ogólnodostępnym środkiem płatniczym w sklepach spółki.

Zdaniem fiskusa czynności przekazania kart podarunkowych oraz ich ewentualnego doładowania nie można utożsamiać z dostawą towarów. Karta jest bowiem jedynie rodzajem pieniądza elektronicznego upoważniającego do odbioru świadczenia. Jej wydania nie można również uznać za świadczenie usług.

Warto jednak wspomnieć, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 29 lipca 2010 r. (w sprawie C40/09 Astra Zeneca UK Ltd) uznał, iż przekazanie bonów pracownikom to odpłatne świadczenie usług i powinno być opodatkowane.

Jak jednak pisaliśmy w 13 sierpnia br., takie stanowisko wynika w znacznej mierze ze specyfiki rozliczania bonów w Wielkiej Brytanii i nie da się go bezpośrednio przełożyć na polskie realia.

[srodtytul]Koszt, ale czy przychód[/srodtytul]

Pozostaje jeszcze kwestia skutków przekazania kuponów w podatku dochodowym. Fiskus nie powinien kwestionować zaliczenia wydatków na przeprowadzenie akcji promocyjnej do kosztów uzyskania przychodów. Jej celem jest przecież przyciągnięcie klientów i zwiększenie sprzedaży.

– Jeśli jednak w takiej akcji mogą uczestniczyć wyłącznie wybrani klienci (np. o określonym potencjale zakupowym), wówczas istnieje ryzyko uznania jej za działanie mające charakter reprezentacji – ostrzega doradca podatkowy Tomasz Piekielnik. – Wtedy wydatki nie mogłyby stanowić podatkowego kosztu.

Więcej wątpliwości jest przy rozliczeniu klientów. Pojawia się bowiem pytanie, czy otrzymując kupon uprawniający do zakupów za określoną kwotę, uzyskują przychód podatkowy (patrz ramka).

[ramka][b]Urząd może naliczyć PIT

Komentuje Tomasz Piekielnik, doradca podatkowy i partner w kancelarii Piekielnik i Partnerzy[/b]

Czy klient, który dostaje kupon podarunkowy, uzyskuje przychód? Można argumentować, że jeśli ta forma promocji jest skierowana do każdego, kto spełnił warunki, i kupując produkt, miał świadomość, że może skorzystać z tego przywileju (czyli było to w pewnym sensie wliczone w cenę), to przychodu nie będzie ani przy przekazaniu kuponu, ani przy jego realizacji.

Ale urząd najpewniej będzie miał w tej kwestii inny pogląd. Zgodnie bowiem z przepisami wartość otrzymanego nieodpłatnie świadczenia lub rzeczy przez osobę fizyczną stanowi dla niej przychód z innego źródła.

Można tu jednak skorzystać ze zwolnień przewidzianych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawie o PIT[/link].

Pierwsza możliwość to zwolnienie dla nagród związanych ze sprzedażą premiową (jeżeli jej jednorazowa wartość nie przekracza 760 zł). Można je zastosować pod warunkiem, że akcja promocyjna będzie dotyczyć potencjalnie nieograniczonego kręgu odbiorców, a kupony przyznawane będą w związku z zakupem określonej grupy produktów każdemu nabywcy.

Innym ważnym warunkiem dopuszczającym możliwość zastosowania zwolnienia z PIT przewidzianego dla sprzedaży premiowej jest przyznanie kuponu wyłącznie osobie, która bezpośrednio nabyła promocyjny towar w sklepie (a nie namówiła do tego inną osobę).

Jeśli nagroda przyznawana w ramach sprzedaży premiowej nie przekracza 760 zł, sklep w momencie wydania towaru w zamian za kupon czy bon będzie zwolniony z obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego i składania deklaracji PIT-8AR do urzędu skarbowego.

Gdyby akcja promocyjna dotyczyć miała jedynie wybranych klientów, a także gdyby kupony przyznawane były za przyprowadzenie kolejnego (a nie za nabycie towaru promocyjnego), obdarowani mogą skorzystać z innego zwolnienia.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o PIT nieopodatkowane są nieodpłatne świadczenia do wysokości 200 zł przekazane w związku z promocją lub reklamą firmy. Jeśli prezent jest więcej wart, spółka na podstawie art. 42a ustawy o PIT będzie zobowiązana do sporządzenia informacji PIT-8C. Przychód rozlicza natomiast klient w swoim zeznaniu.[/ramka]