W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których jednoznaczne ustalenie, czy dana transakcja jest dostawą towarów czy świadczeniem usług w rozumieniu np. regulacji dotyczących VAT, okazuje się problematyczne.
Tymczasem rozstrzygnięcie tej wątpliwości niejednokrotnie ma istotne znaczenie dla opodatkowania transakcji VAT.
Trudność taka powstaje m.in. w przypadku umów leasingu. W zależności od rozstrzygnięcia opodatkowanie umowy leasingu VAT nastąpi już w momencie wydania przedmiotu leasingu bądź będzie następować w odniesieniu do poszczególnych rat.
[srodtytul]Ważne definicje[/srodtytul]
Przypomnijmy, że zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawą o VAT[/link] przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych w tej umowie lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.
Jednocześnie ustawa o VAT precyzuje, że przez umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa powyżej, rozumie się umowy, w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty.
[srodtytul]Proste tylko z pozoru...[/srodtytul]
Z pozoru zatem rozstrzygnięcie, czy umowa leasingu jest dla potrzeb VAT dostawą towarów czy świadczeniem usług, może się wydawać proste. Należy się odwołać do regulacji podatku dochodowego i ustalić, czy konkretna umowa spełnia wskazane tam przesłanki dokonywania amortyzacji przez leasingobiorcę.
Zgodnie np. z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych[/link] warunki amortyzowania przedmiotu leasingu przez korzystającego są następujące:
- umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony,
- suma ustalonych w umowie leasingu opłat pomniejszona o należny VAT odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
- umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający.
Jeżeli zatem umowa spełnia te przesłanki (jest tzw. umową leasingu finansowego), powinna być – na pierwszy rzut oka – dla potrzeb VAT zakwalifikowana jako dostawa towarów. W przeciwnym razie (w przypadku tzw. umów leasingu operacyjnego) powinniśmy dla potrzeb VAT rozpoznać świadczenie usług.
Jednakże głębsza analiza przepisów ustawy o VAT wywołuje wątpliwości co do prawidłowości przedstawionej interpretacji. Zgodnie z ustawą o VAT o dostawie towarów można mówić, jeżeli umowa leasingu przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych w tej umowie lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.
[srodtytul]...bo w praktyce są wątpliwości[/srodtytul]
Przepisy ustawy o VAT sugerują, że wymóg przeniesienia prawa własności jest bezwarunkowy. Tymczasem w praktyce umowy leasingu zwykle przewidują opcję wykupu przedmiotu leasingu. W następstwie „normalnych zdarzeń” opcja ta może zatem zostać zrealizowana, ale też niezrealizowana. Przejście prawa własności nie jest zatem bezwarunkowe – jak chciałby tego ustawodawca.
[b]Innymi słowy, umowy leasingu, w których zawarto opcję wykupu, nie mogą być jednoznacznie uznane za takie, w których „w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych w tej umowie” prawo własności zostanie przeniesione.[/b]
Można zatem twierdzić, że umowy leasingu (zarówno finansowego, jak i operacyjnego) przewidujące jedynie opcję wykupu powinny być klasyfikowane dla potrzeb VAT jako świadczenie usług. Niemniej w praktyce organy podatkowe przyjmują, że umowy leasingu finansowego powinny być traktowane jako skutkujące rozpoznaniem dostawy towarów także wówczas, gdy przewidują jedynie opcje wykupu.
[i]Autor jest partnerem w Sendero Tax & Legal[/i]