[b]Tak orzekł NSA 11 czerwca 2010 r. (I FSK 763/09).[/b]

We wniosku o interpretację przepisów podatkowych spółka wskazała, że w związku z przypadkami nielegalnego poboru energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznych zobligowana jest, na mocy art. 57 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8FA49AA6C053BF845FF6D0404ADE36F9?id=181877]prawa energetycznego[/link], do pobierania opłaty w wysokości określonej w taryfie lub do dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych. Jej zdaniem kradzież energii nie może być uznana za dostawę towarów, a zatem opłaty za jej nielegalny pobór nie są opodatkowane VAT.

Organ podatkowy nie zgodził się z tym. W jego ocenie pobierana opłata jest należnością za przekazany (pobrany przez nielegalnego użytkownika) towar (energię), zatem stanowi ekwiwalent za pobraną energię i nie może być oceniana inaczej niż zapłata za wydany towar, a więc czynność podlegająca opodatkowaniu.

Spółka wniosła skargę do WSA. Ten uchylił interpretację.

Zdaniem sądu zwrot „rozporządzanie towarem jak właściciel”, użyty w definicji dostawy towaru, wskazuje, że pojęcie to należy rozumieć szerzej niż „przeniesienie własności” w rozumieniu prawa cywilnego. Przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego należy przeanalizować, czy doszło do przekazania szeroko pojętej kontroli ekonomicznej nad towarem w taki sposób, że nabywca może nim rozporządzać jak właściciel.

Kradzież towaru (energii) czyni z podmiotu, który się jej dopuszcza, jedynie dzierżyciela i nie uprawnia do rozporządzania towarem jak właściciel. Z tych względów kradzież nie może być uznana za dostawę towarów w świetle [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link].

Organ podatkowy wniósł od tego wyroku skargę kasacyjną. NSA ją oddalił. Uznał, że nielegalny pobór energii nie może być uznany za odpłatną dostawę towarów. Ponadto o wyłączeniu z opodatkowania przesądza odszkodowawczy i sankcjonujący charakter kary pieniężnej.

[i]Autorka jest członkiem Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Rafał Stokrocki, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Gdańsku):[/b]

Kwestia opodatkowania VAT należności wypłacanych w związku z nielegalnym poborem energii to jedna z tych spraw, oprócz np. zagadnień dotyczących rozliczania VAT od premii pieniężnych czy opodatkowania nieodpłatnych przekazań towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, w stosunku do których przedstawiciele władz skarbowych prezentują niezmiennie zdecydowanie profiskalne podejście, i to mimo ugruntowanego odmiennego stanowiska sądów administracyjnych.

Komentowane orzeczenie jest już bowiem kolejnym wyrokiem, w którym NSA jednoznacznie opowiedział się za brakiem opodatkowania VAT takich „transakcji” (podobne stanowisko zajął [b]NSA w wyrokach I FSK 1644/09, I FSK 331/09, I FSK 1501/08, 1384/08[/b]).

Takie też podejście przyjmują wojewódzkie sądy administracyjne (np. [b]WSA w Poznaniu, I SA/Po 305/09; WSA w Rzeszowie, I SA/Rz 896/09; WSA w Białymstoku, I SA/Bk 528/08[/b]).

Zwyczajowo już władze skarbowe podkreślają, że wyroki sądów wiążą jedynie w indywidualnych sprawach, których dotyczą, a zatem interpretując przepisy podatkowe nie są zobowiązane do uwzględnienia stanowiska sądów nawet w tożsamych stanach faktycznych spraw (na marginesie, wrocławski WSA uznał, że taka argumentacja narusza wyrażoną w art. 121 ordynacji podatkowej zasadę zaufania do organów podatkowych, I SA/Wr 1250/09).

Przedstawiony wyrok potwierdza tezę, że nielegalny pobór energii (elektrycznej, gazowej, cieplnej) i opłaty (kary, sankcje) z tym związane pozostają poza zakresem VAT. Podatnik będący w sporze z władzami skarbowymi, które stoją na stanowisku, że jest to czynność opodatkowana, może zatem liczyć na pozytywne dla niego rozstrzygnięcie sprawy przez sąd administracyjny.

Należy jednak zwrócić uwagę na innego rodzaju niebezpieczeństwo, występujące obecnie przy rozliczaniu premii pieniężnych. Otóż część podatników kierując się niezaskarżonymi interpretacjami ministra finansów, wystawia z tytułu premii faktury VAT zawierające podatek należny. Odliczenie takiego podatku może być zakwestionowane przez organy podatkowe.

Choć wcześniej forsowały one pogląd o konieczności opodatkowania premii, to obecnie podczas kontroli coraz częściej zmieniają to stanowisko i opierając się na wyrokach sądów administracyjnych odmawiają prawa do odliczenia VAT z takich faktur. Podobnie może być w wypadku faktur wystawionych w związku z nielegalnym zużyciem energii.[/ramka]

[i][b]Czytaj też:[/b][/i]

[link=http://www.rp.pl/artykul/498952.html] Spór w sprawie sankcji za kradzież prądu[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/69521,494582_Kradziez_nie_jest_dostawa_towarow.html]Kradzież nie jest dostawą towarów[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/431925,438430_Fiskus_nadal_zada_podatku_od_skradzionej_energii_elektrycznej_.html]Fiskus nadal żąda podatku od skradzionej energii elektrycznej[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/56107,190983_Sad__kradziez_pradu_jest_bez_VAT__fiskus__to_dostawa_towarow__.html]Sąd: kradzież prądu jest bez VAT, fiskus: to dostawa towarów[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/56107,149174_Nielegalny_pobor_energii_nie_jest_opodatkowany.html]Nielegalny pobór energii nie jest opodatkowany[/link]