Pomocne w tym zakresie jest również orzecznictwo sądów administracyjnych. Wynika z niego, jakie okoliczności powinny być brane pod uwagę przy ocenie przesłanek udzielania ulg. Zdaniem resortu finansów nie ma potrzeby wprowadzania w art. 67b [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?n=1&id=176376&wid=328885]ordynacji podatkowej[/link] regulacji, która poszerzałaby kryteria przyznawania ulg w spłacie zobowiązań, eliminując jednocześnie uznaniowość w ich przyznawaniu.
Wynika tak z [b]odpowiedzi na interpelację poselską nr 14226[/b].
Czytamy w niej, że „[b]uszczegółowienie przesłanek uprawniających organy podatkowe do udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych jest niemożliwe[/b] i zachodzi poważna obawa, że pewne sytuacje społeczno-gospodarcze lub zdarzenia mogące wpływać na sytuację materialną podatników, zachodzące często nagle i wymagające szybkiej reakcji, mogłyby zostać nieobjęte tym przepisem”.
W myśl art. 67a § 1 ordynacji podatkowej organy podatkowe mogą udzielać na wniosek podatnika ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w następujących formach:
- odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty,
- odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,
- umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej; umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.
Ważny interes podatnika oraz interes publiczny są pojęciami niedookreślonymi, które nie mają stałej treści – pojęcia te mają odrębną treść znaczeniową w zależności od kontekstu sprawy. Dlatego też ich treść powinna być oceniana z uwzględnieniem konkretnych okoliczności występujących w danej sprawie.
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych udzielane przedsiębiorcom stanowią, zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego, pomoc publiczną. Pomoc taka jest dopuszczalna tylko w ściśle określonych sytuacjach wynikających z obowiązującego na terytorium Polski prawodawstwa Wspólnoty Europejskiej oraz polskich unormowań.
Organ podatkowy może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą, jeżeli oprócz przesłanek ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego zostaną spełnione warunki wymienione w art. 67b ordynacji podatkowej, a więc m.in. wtedy, gdy ulgi stanowią pomoc publiczną udzieloną na cele wymienione w art. 67b § 1 pkt 3 (m.in. na szkolenia, zatrudnienie, na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw).
Przewidziane w art. 67a i art. 67b ordynacji podatkowej ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych mają charakter wyjątkowy i stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Dlatego też równie wyjątkowy charakter muszą mieć okoliczności uzasadniające ich zastosowanie.
Z tego powodu ustawodawca pozostawił organowi swobodę decyzji co do zastosowania bądź odmowy przyznania ulgi. Uznaniowość ta wyraża się w możliwości negatywnego dla podatnika rozstrzygnięcia nawet w sytuacji zaistnienia przesłanek zastosowania ulgi.
[ramka][b]Uwaga [/b]
W przypadku decyzji uznaniowej organ powinien w sposób czytelny, umożliwiający kontrolę poszczególnych etapów rozumowania, zaprezentować wszystkie przesłanki faktyczne i interpretacyjne swojego wnioskowania.[/ramka]