Przypomnijmy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=19E2E9BB82E9B83BEB0C92E1572E6F41?id=185384]ustawy o CIT[/link] (art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT) nie są kosztem straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli utraciły one przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Tak więc w innych sytuacjach straty spowodowane likwidacją majątku mogą być rozliczone w kosztach.

Jednak zdaniem urzędów zwrot nakładów właścicielowi wynajmowanych pomieszczeń nie powoduje powstania straty. Nie doszło bowiem do fizycznej likwidacji rzeczy.

[srodtytul]Przeprowadzka to nie likwidacja [/srodtytul]

Tak było w sprawie rozpatrywanej przez [b]Izbę Skarbową w Warszawie w interpretacji z 18 maja 2009 r. (IPPB5/423-114/09-2/DG)[/b].

Spółka przeprowadziła prace budowlane związane z wydzieleniem magazynku w wynajmowanym przez nią budynku. Postawiła ścianki działowe, położyła gładź, przeprowadziła przewody elektryczne oraz pomalowała ściany. Wydatki na przebudowę lokalu zakwalifikowała jako inwestycję w obcym środku trwałym i amortyzowała ją. Planuje jednak wypowiedzieć umowę najmu i przeprowadzić się do nowej lokalizacji. Czy może zaliczyć niezamortyzowaną część inwestycji do kosztów?

Jak czytamy w odpowiedzi: „gdy przed pełnym zamortyzowaniem inwestycji w obcym środku trwałym dochodzi do rozwiązania umowy łączącej strony i przekazania tej inwestycji wraz ze środkiem trwałym właścicielowi, niezamortyzowana część tej inwestycji nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, nie dochodzi bowiem do likwidacji środka trwałego, rozumianej jako jego zużycie (zniszczenie)”.

[srodtytul]Trzeba zniszczyć...[/srodtytul]

Podobnie uważa[b] Izba Skarbowa w Poznaniu (interpretacja z 27 marca 2009 r., ILPB3/423-43/09-2/DS)[/b]. Wniosek o wykładnię przepisów złożyła spółka zajmująca się przetwarzaniem danych informatycznych. Poniosła wydatki na dostosowanie wynajmowanych pomieszczeń do swoich potrzeb.

Z powodu rozwoju firmy rozważa jednak zmianę siedziby. Pyta o rozliczenie w kosztach niezamortyzowanej części inwestycji. Jej zdaniem jest to możliwe, zarówno gdy sprzeda nakłady właścicielowi, jak i wtedy, gdy mu je zostawi.

Jak stwierdziła jednak izba skarbowa, jeśli nie doszło do fizycznej likwidacji inwestycji, jej niezamortyzowana wartość nie będzie kosztem, bez względu na to, „czy wynajmujący odkupi od spółki poczynione nakłady czy też nie”. Zdaniem fiskusa rozwiązanie umowy nie spowoduje likwidacji środka trwałego rozumianej jako jego zużycie (zniszczenie).

[srodtytul]... czy wystarczy zrezygnować [/srodtytul]

W orzecznictwie pojęcie likwidacji interpretuje się jednak szerzej, także jako rezygnację z używania majątku. Taki skutek wywołuje rozwiązanie umowy najmu. Stratę, czyli niezamortyzowaną wartość inwestycji, możemy wtedy zaliczyć do kosztów.

Przyjrzyjmy się sprawie rozpatrywanej przez [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 listopada 2008 r. (II FSK 1035/07)[/b]. Spółka poniosła nakłady na wynajmowane lokale. Następnie z przyczyn ekonomicznych zmieniła lokalizację sklepu i biura. Wpłynęły na to nieosiąganie planowanej wielkości sprzedaży, spadek rentowności, pojawienie się na rynku nieruchomości atrakcyjniejszych powierzchni. Zdaniem spółki strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych jest kosztem, jeżeli było to spowodowane innymi czynnikami niż utrata przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności.

Fiskus uznał jednak, że w tej sytuacji nie doszło do straty, nie nastąpiła bowiem fizyczna likwidacja środka trwałego.

Spółka złożyła skargę do WSA, który stwierdził, że „poniosła stratę w wysokości niezamortyzowanej części środka trwałego (inwestycji w obcym środku trwałym) w postaci wynajmowanych pomieszczeń sklepowych i biurowych, które zwróciła najemcy, nie uzyskując w zamian zwrotu poniesionych nakładów związanych z inwestycją”. Skoro zaś przyczyna straty jest inna niż wskazana w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, to może być zaliczona do kosztów na zasadach ogólnych.

Także NSA podkreślił: [b]„skoro strat poniesionej w wyniku likwidacji szeroko rozumianego środka trwałego nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów jedynie w przypadku zmiany rodzaju działalności, to w innych przypadkach stratę tę można zaliczyć w ciężar kosztów”[/b].

[srodtytul]Wycofanie z działalności[/srodtytul]

Podobne wnioski można wyciągnąć z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 16 kwietnia 2009 r. (I SA/Gd 194/09).

Spór z fiskusem toczyła spółka, która wynajmowała lokale w centrach handlowych w tzw. stanie surowym i przeprowadzała prace adaptacyjne, dostosowując je do potrzeb działalności gospodarczej. Nakłady kwalifikowała jako inwestycje w obcych środkach trwałych i amortyzowała. Zgodnie z zawartymi umowami po ich rozwiązaniu zobowiązana była usunąć je z lokalu albo pozostawić bez prawa żądania rekompensaty.

Według fiskusa zaprzestanie użytkowania w pełni sprawnego środka trwałego nie jest jednoznaczne z jego likwidacją.

Zdaniem sądu [b]nie można jednak ograniczać pojęcia likwidacji do fizycznego zniszczenia lub zużycia składnika majątku[/b].

Ponieważ ustawa o CIT nie zawiera jego definicji, trzeba sięgnąć do słownikowego znaczenia. Zgodnie z nim likwidacja oznacza zniesienie, usunięcie, rozwiązanie czegoś.

Także we wcześniejszym orzecznictwie pojęcie to jest rozumiane szeroko. Za likwidację uznaje się nie tylko fizyczne unicestwienie środka trwałego, ale także przekazanie go innemu podmiotowi czy to poprzez darowiznę, czy sprzedaż, zmianę metody prowadzenia działalności gospodarczej, likwidację w związku z jego zużyciem technicznym, technologicznym, wycofanie go z ewidencji środków trwałych.

Po stronie podatników stanął też [b]WSA we Wrocławiu (wyrok z 14 marca 2008 r., I SA/Wr 1702/07) oraz w Warszawie (wyrok z 11 września 2009 r., III SA/Wa 817/09[/b], opisywaliśmy go w artykule "[link=http://www.rp.pl/artykul/69434,344526_Trudno_rozliczyc_wydatki__gdy_wypowiadasz_umowe.html]Trudno rozliczyć wydatki, gdy wypowiadasz umowę[/link]").

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autora

[mail=p.wojtasik@rp.pl]p.wojtasik@rp.pl[/mail][/i]