Takie rozwiązanie może się opłacić tym firmom, które rozliczają różnice kursowe tzw. metodą podatkową, a więc według zasad określonych w art. 15a ustawy o CIT (a nie według ustawy o rachunkowości).

[srodtytul]Wszystko zależy od postanowień umowy[/srodtytul]

Co do zasady różnice kursowe nie są wynikiem podstawowej działalności gospodarczej (ani także inwestycyjnej, finansowej czy też pozostałej operacyjnej), na którą podatnicy mają wpływ poprzez podejmowane decyzje gospodarcze. Ich istnienie uwarunkowane jest rynkowym poziomem cen waluty. Niemniej można tu zastosować pewne mechanizmy optymalizacyjne.

W toku działalności gospodarczej przedsiębiorcy zawierają transakcje zakupu bądź sprzedaży towarów z zagranicznymi kontrahentami, na ogół rozliczane w walutach obcych. Dzięki zniesieniu zasady walutowości taki sposób rozliczenia został również dopuszczony między krajowymi firmami. Odpowiednie sformułowanie umowy z kontrahentami może pozwolić podatnikowi mieć wpływ na ustalenie waluty, w której spłacane będzie zobowiązanie.

[srodtytul]Dodatnie do przychodów...[/srodtytul]

Istota różnic kursowych sprowadza się do tego, że zobowiązanie wyrażone w walucie obcej jest realizowane w późniejszym czasie w tej samej walucie, a w tym samym okresie dochodzi do zmiany kursów walutowych. Celem różnic kursowych jest uaktualnienie kosztów i przychodów do ich rzeczywistej wartości w chwili dokonania (lub odpowiednio otrzymania) zapłaty.

U podatników rozpoznających różnice kursowe na podstawie art. 15a ustawy o CIT (a więc stosujących tzw. metodę podatkową rozliczania różnic kursowych) zwiększają one odpowiednio:

- przychody jako dodatnie różnice kursowe albo

- koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3 tego przepisu.

Wynika z tego, że powstałe wskutek czynności szczegółowo określonych w art. 15a ust. 2 dodatnie różnice kursowe są przychodem. Potwierdza to też treść art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym „przychodami (...) są w szczególności otrzymane pieniądze, w tym również różnice kursowe”.

[wyimek]Warunkiem powstania różnic kursowych w przypadku operacji w walucie obcej jest spłata w tej właśnie walucie[/wyimek]

Zatem dodatnie różnice kursowe zawsze stanowią przychód, nawet wówczas, gdy wynikają z realizacji transakcji, która była podstawą do rozpoznania kosztu (np. zapłata dostawcy za towar). Dodatnie różnice kursowe nie zmniejszają w takiej sytuacji kosztu, którego dotyczą, lecz są odrębnym przychodem.

[srodtytul]...ujemne do kosztów[/srodtytul]

Jednak ujemne różnice kursowe, które zgodnie z art. 15a ustawy o CIT zwiększają koszty uzyskania przychodów, pozostają kosztami nawet wtedy, gdy powstają w związku z transakcją powodującą przychody. Nie korygują więc przychodów, w związku z którymi powstają.

[srodtytul]Musi być zapłata w walucie[/srodtytul]

Aby powstały różnice kursowe, muszą wystąpić łącznie dwa elementy:

- określenie w fakturze należności w walucie obcej,

- otrzymanie/dokonanie faktycznej zapłaty w walucie obcej.

W praktyce oznacza to, że warunkiem powstania różnic kursowych w przypadku operacji w walucie obcej jest spłata w tej właśnie walucie. [b]W interpretacji z 4 marca 2009 r. (IPPB5/423-269/ 08-4/AS)[/b] Izba Skarbowa w Warszawie potwierdziła, że spłata zobowiązania wyrażonego w walucie obcej jest neutralna podatkowo, jeśli nastąpi w walucie polskiej. W konsekwencji podatnik nie musi wykazywać dodatkowego przychodu z tytułu różnic kursowych dla celów podatkowych. Nie jest również uprawniony do zwiększenia kosztów uzyskania przychodów.

[ramka][b]Przykład [/b]

Faktura została wystawiona przez kontrahenta w grudniu 2008 r. w euro (kurs 5,00 zł/euro) na 10 tys. euro. Podatnik zapłacił za fakturę w walucie obcej w maju 2009 r. (kurs 4,50 zł/euro) 45 tys. zł.

Dodatnia różnica kursowa do opodatkowania wyniosła 0,50 zł x 10 tys. = 5 tys. zł. Gdyby zapłacił za fakturę w złotych, różnice kursowe do opodatkowania wyniosłyby 0 zł.[/ramka]

[ramka][b]Przykład [/b]

Podatnik wystawił fakturę w maju w euro (kurs 4,50 zł/euro) na 10 tys. euro. Kontrahent zapłacił za fakturę we wrześniu w euro (kurs 5,00 zł/euro). Dodatnia różnica kursowa do opodatkowania wyniosła 0,50 zł x 10 tys. = 5 tys. zł.

W razie zapłaty za fakturę w złotych różnice kursowe do opodatkowania wyniosłyby 0 zł.[/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym w Rödl & Partner Roedl, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz Kancelaria Prawna sp.k.[/i]