Przedsiębiorcy muszą więc na bieżąco wpisywać przychód firmy i wydatki na jej prowadzenie (oczywiście tylko te, które mogą być kosztem uzyskania przychodów). Przychody z podstawowej działalności (sprzedaży towarów bądź świadczenia usług) wpisujemy w kolumnie 7 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Inne, np. ze sprzedaży środków trwałych, odsetek na firmowym koncie, kar umownych, w kolumnie 8. Sumujemy je w kolumnie 9. Do wpisywania poszczególnych rodzajów kosztów przeznaczone są natomiast następujące kolumny księgi:
- kol. 10 – zakup materiałów oraz towarów handlowych,
- kol. 11 – koszty uboczne związane z zakupem,
- kol. 12 – wynagrodzenia w gotówce i w naturze,
- kol. 13 – pozostałe wydatki zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
[b]Po zsumowaniu kosztów odejmujemy je od przychodów i wychodzi nam dochód. Na jego podstawie obliczamy zaliczkę.[/b] Oczywiście, przy ustalaniu zaliczki np. za sierpień musimy uwzględnić przychody i koszty od początku roku oraz wcześniej zapłacone zaliczki.
[srodtytul]Przygotuj spis...[/srodtytul]
Dochód możemy też obliczyć za pomocą różnicy remanentów. Można go bowiem sporządzać również na koniec miesiąca (ale np. na koniec roku jest obowiązkowy). Co musi się znaleźć w remanencie (spisie z natury), określa szczegółowo rozporządzenie ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Powinien zawierać co najmniej:
- imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
- datę sporządzenia,
- numer kolejny pozycji arkusza,
- szczegółowe określenie towaru i innych składników spisu,
- jednostkę miary,
- ilość stwierdzoną w czasie spisu,
- cenę za jednostkę miary,
- ogólną wartość wynikającą z pomnożenia ilości towaru przez cenę jednostkową.
Oczywiście, osoby sporządzające remanent powinny go podpisać. Na końcu trzeba umieścić klauzulę „Spis z natury zakończono na pozycji... Łączna wartość wynosi... ”.
W remanencie wykazujemy towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady. Trzeba też do niego wpisać towary stanowiące własność podatnika znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem oraz obce, które są w jego firmie.
[srodtytul]... bo czasami warto[/srodtytul]
Jak obliczyć dochód z uwzględnieniem remanentu? Mówi o tym art. 44 ust. 2 oraz art. 24 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A1F4692061D2C04E5D9BFB1F2340C973?id=80474]ustawy o PIT[/link]. Tak więc dochód to różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania:
- powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego – jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż początkowego lub
- pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego – jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.
W pewnych sytuacjach wyliczenie dochodu za pomocą różnicy remanentów może się okazać korzystne dla podatnika.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pan Kowalski kupił w 2008 r. towary za 80 tys. zł. Sprzedał je w styczniu 2009 r. za 110 tys. zł. Remanent na 1 stycznia 2009 r. wyniósł 80 tys. zł. Koszty pana Kowalskiego w styczniu to 20 tys. zł. Dochód wyliczony na ogólnych zasadach wyniesie 90 tys. zł (110 tys. zł – 20 tys. zł). Jeżeli pan Kowalski wyliczy dochód za pomocą różnicy remanentów, to wyjdzie mu tylko 10 tys. zł.80 tys. zł (remanent na 1 stycznia 2009 r.) – 0 (remanent na koniec stycznia 2009 r.) = 80 tys. zł
110 tys. zł (przychód za styczeń 2009 r.) – 20 tys. zł (koszty uzyskania przychodów) – 80 tys. zł (różnica remanentów) = 10 tys. zł (dochód).
O zamiarze sporządzenia spisu z natury (remanentu) trzeba poinformować urząd skarbowy. Musimy to zrobić przynajmniej siedem dni wcześniej. Skutki przeoczenia tego obowiązku mogą być opłakane.[/ramka]
[srodtytul]Pamiętaj o zawiadomieniu[/srodtytul]
Przekonał się o tym jeden z przedsiębiorców. Nie zawiadomił urzędu skarbowego o zamiarze sporządzenia spisu z natury i fiskus sam wziął się do ustalenia jego dochodu – według zasad ogólnych. Wymierzył przedsiębiorcy zaległość podatkową. Właściciel firmy ją kwestionował, twierdząc, że o sposobie wyliczenia dochodu powinien decydować sam fakt sporządzenia remanentu. To, że nie poinformował o tym urzędu skarbowego, nie powinno wykluczać takiej możliwości.
Nie zgodził się z tym sąd I instancji ([b]wyrok WSA w Gdańsku z 25 lutego 2004 r., I SA/Gd 2259/00[/b]). Jego zdaniem ustalenie dochodu w powyższy sposób może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy wcześniej powiadomimy urząd skarbowy o zamiarze sporządzenia spisu z natury. Jak czytamy w wyroku: „decyzja podatnika o sporządzeniu spisu z natury oraz skutki z tego wynikające w zakresie ustalenia wysokości dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej, zależne są od pisemnego i terminowego powiadomienia o tym fakcie właściwego urzędu skarbowego. (...) Prawidłowo zatem organy podatkowe ustaliły dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki jako różnicę pomiędzy wynikającym z podatkowej księgi przychodów i rozchodów przychodem a kosztami jego uzyskania”.
Sprawa trafiła do NSA ([b]wyrok z 10 marca 2005 r., FSK 1602/04[/b]), ale i tu przyznano rację fiskusowi. Głównie z powodu nieprecyzyjnego uzasadnienia skargi kasacyjnej. Ale NSA podkreślił także: „skoro cytowany przepis art. 44 ust. 2 zd. 2 ustawy o PIT mówi o możliwości zastosowania metody z art. 24 ust. 2 w sytuacji, gdy podatnik sporządzi remanent towarów na koniec miesiąca, to należy uwzględnić obowiązujące przepisy rozporządzenia o warunkach sporządzenia tego remanentu. Nielogiczne jest wywodzenie, że przepisy podatkowe nie wiążą żadnego skutku z faktem niezawiadomienia urzędu skarbowego o zamiarze sporządzenia remanentu”.
[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autora
[mail=p.wojtasik@rp.pl]p.wojtasik@rp.pl[/mail][/i]