Leasingodawca musi bowiem prawidłowo rozliczyć VAT należny. Natomiast dla leasingobiorcy faktura dotycząca dodatkowych świadczeń stanowi podstawę do skorzystania z prawa odliczenia VAT naliczonego; zasadność wystawienia faktury VAT ma zatem dla niego znaczenie.

[srodtytul]Sąd mówi „nie”[/srodtytul]

Typowym świadczeniem dodatkowym oferowanym w ramach umowy leasingu przez leasingodawcę jest ubezpieczenie przedmiotu leasingu, np. samochodu. Usługi ubezpieczeniowe są co do zasady objęte zwolnieniem z VAT. Czy jednak leasingodawca obciążający leasingobiorcę wartością usługi ubezpieczeniowej będzie korzystał z tego przedmiotowego zwolnienia?

Odpowiedź na to pytanie jest przecząca. [b]Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 8 grudnia 2008 r. (I SA/Wr 881/08)[/b] wydanego w sprawie opodatkowania usługi leasingu wraz z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu.

Sąd uznał za niezgodne z prawem wyłączenie przez leasingodawcę kosztów ubezpieczenia z podstawy opodatkowania VAT usługi leasingu i wykazanie ich jako obrotu zwolnionego z VAT. Takie wyłączenie elementu kalkulacyjnego wynagrodzenia i potraktowanie go w zakresie VAT w sposób odmienny niż świadczenie główne ma bowiem charakter sztuczny. Jeżeli dana usługa ma charakter kompleksowy, całe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu VAT w jednolity sposób właściwy dla świadczenia głównego, nawet jeśli poszczególne koszty świadczeń dodatkowych zostały wyodrębnione w umowie lub na fakturze.

[srodtytul]Tylko aktualne orzeczenia [/srodtytul]

W praktyce wielu przedsiębiorców wydziela jednak poszczególne elementy świadczenia finalnego i stosuje obniżone stawki VAT bądź zwolnienie przy refakturach usług.

[b]Takie postępowanie jest niekiedy wynikiem opierania się przez podatników na nieaktualnym już orzecznictwie sprzed przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w szczególności na uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 15 października 1998 r. (sygn. akt III ZP 8/98)[/b].

Do błędów przy refakturowaniu przyczynia się także w pewnej mierze brak precyzyjnych regulacji w zakresie refakturowania kosztów dodatkowych w ustawie o VAT. Z powodu lakoniczności polskich przepisów we wspomnianej na początku sprawie będącej przedmiotem rozpoznania Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu zarówno organ podatkowy, jak i podatnik odwoływali się do regulacji unijnych.

[srodtytul]Co na to ETS[/srodtytul]

Kontrowersyjne jest oparcie rozstrzygnięcia sądu na wykładni przepisów VI dyrektywy, ponieważ błędna lub niepełna implementacja jej przepisów nie uprawnia organów podatkowych ani sądów do bezpośredniego powołania się na niekorzystne dla podatnika regulacje aktu prawnego nieskierowanego do obywateli Unii Europejskiej, lecz do państw członkowskich.

[b]Jednak wykładnia zaprezentowana w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 8 grudnia 2008 r. znajduje swoje uzasadnienie w orzecznictwie ETS, np. sprawa C-349/96 Card Protection Plan Ltd vs. Commissioners of Customs and Excise, sprawa C-41/04 Levob Verzekeringenn BV, OV Bank NV v. Staatssecretaris van Finanzen, C-111/05 Aktiebolaget NN v., Skatteverket.[/b]

[srodtytul]Przepisy w ustawie[/srodtytul]

Dopiero od 1 grudnia 2008 r. znalazł się w polskiej ustawie o VAT w art. 30 ust. 3 przepis dotyczący wprost refakturowania usług. Stanowi on, że w przypadku gdy podatnik działający we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Przepis ten potwierdza wprawdzie, że refakturowanie podlega VAT, jednak

nie reguluje, jak traktowane są refakturowane dodatkowe koszty związane z usługą główną. Przepisem, w którym powinny być zawarte zasady refakturowania tych świadczeń, jest art. 29 ustawy o VAT, który zawiera jedynie ogólną zasadę stanowiącą, że obrotem jest kwota należna obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy. Obowiązująca obecnie dyrektywa 2006/112/WE (dyrektywa) zawiera bardziej precyzyjne regulacje w tym zakresie, podobne zresztą do przepisów stosowanej wcześniej VI dyrektywy.

[ramka][b]Pomyłek można uniknąć [/b]

Aby zapobiec wpadaniu przez przedsiębiorców w pułapkę, którą stanowią nieaktualne orzecznictwo i przyzwyczajenia sprzed akcesji do Unii Europejskiej, należałoby postulować doprecyzowanie przez ustawodawcę w art. 29 ustawy o VAT, jakie świadczenia powiększają podstawę opodatkowania danej dostawy towaru lub usługi. [/ramka]

[i]Autorka jest partnerem w BSJP Taylor Wessing [/i]