Wielu przedsiębiorców, którzy chcą zwiększyć ilość sprzedawanych towarów/usług, organizuje dla swoich pracowników lub pracowników swoich dystrybutorów różnego typu promocje i konkursy sprzedażowe. Działania te mają jeden cel: zwiększenie wydajności działów handlowych oraz lepszą motywację pracowników do intensywniejszej pracy. Najlepsze zespoły lub konkretne osoby są nagradzane ściśle określonymi w regulaminach prezentami i podarunkami, których wartość często nie jest mała – nierzadko przewyższa wynagrodzenie zasadnicze pracownika.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracodawca obdarowuje swoich najlepszych pracowników za sprzedaż w ściśle określonym czasie największej ilości towaru. Trzem osobom, które okażą się najlepsze, zostaną wręczone bony o określonej wartości pieniężnej. Bony będą również wręczone osobom, które dokonały sprzedaży określonego typu towaru/usługi.

Na koniec każdego miesiąca podatnik podliczy sprzedaż przez określone osoby towarów/usług i następnie przekaże im nagrodę w postaci bonów/talonów pieniężnych.[/ramka]

[srodtytul]Jak rozliczyć podatek[/srodtytul]

W takich sytuacjach, jak ta zaprezentowana w przykładzie, przedsiębiorcy zastanawiają się, jakie skutki na gruncie przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=572A99B60E81B859CC372B70138E65C2?id=172827]ustawy o VAT[/link] ma przekazanie bonów pieniężnych pracownikom handlowym. Czy czynność przekazania powinna być opodatkowana VAT? Czy może w ten sposób obdarowani świadczą na rzecz pracodawcy dodatkowe odpłatne usługi?

Odpowiadając na nie, należy podkreślić, że kupony premiowe i bony towarowe stanowią szczególnego rodzaju wartości, których przekazanie nie stanowi czynności opodatkowanej VAT. Kupony (bony) premiowe są jedynie swoistym dokumentem uprawniającym posiadacza do ich wymiany na pewne towary lub usługi. W tym sensie bony są substytutem pieniędzy, ponieważ umożliwiają zakup dowolnego produktu w wielu punktach akceptujących tego typu płatności.

Jako środek płatniczy bony towarowe (premiowe) nie mogą być uznane za towar, a więc ich przekazanie nie będzie stanowiło opodatkowanej dostawy towarów.

[srodtytul]Nie ma towaru ani usługi [/srodtytul]

Przekazanie kuponów premiowych nie może być także uznane za świadczenie usług przez przedsiębiorcę, ponieważ przekazując bony, nie wykonuje on na rzecz obdarowanego jakichkolwiek świadczeń. W tym zakresie przedmiotem przekazania jest bon/kupon, natomiast sposób jego dalszego wykorzystania, tzn. czy zostanie przeznaczony na zakup towarów czy usług, jest wyłącznie w gestii otrzymującego, który równie dobrze w ogóle może go nie wykorzystać. [b]Skoro podatnik przekazuje substytut pieniądza, nie można mówić ani o przekazaniu towaru, ani o wyświadczeniu jakiejkolwiek usługi.[/b]

Analogiczne stanowisko zajmują organy podatkowe. Przykładowo Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 5 września 2008 r. ([b]IP-PP2-443-958/08-2/AZ[/b]) stwierdza, że „talon – bon towarowy stanowi rodzaj znaku legitymacyjnego upoważniającego do odbioru świadczenia, a więc do otrzymania w oznaczonym terminie określonych towarów i dlatego (…) nie mieści się on w dyspozycji przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

[b]Bon nie jest towarem, lecz tylko kwitem, którym można zapłacić za nabywane towary.[/b] Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Sprzedaży bonów, ze względu na ich specyfikę, nie można też uznać za świadczenie usług. Talony towarowe same w sobie nie zaspokajają żadnych potrzeb – nie stanowią więc autonomicznego świadczenia, a świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi”.

Podobne wnioski wynikają z pism Izby Skarbowej w Katowicach z 29 sierpnia 2008 r. ([b]IBPP1/443-848/08/MS[/b]) oraz Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 2 lutego 2007 r. ([b]ZP/443-239/1/06[/b]).

[srodtytul]Jest umowa, nie ma wynagrodzenia [/srodtytul]

Kolejnym problemem budzącym wątpliwości przedsiębiorców jest to, czy przekazanie bonów na rzecz pracowników przedsiębiorcy czy pracowników dystrybutora stanowić będzie wynagrodzenie za wykonaną przez nich usługę. Odpowiedź w obu przypadkach powinna być przecząca, pracownik i pracodawca bowiem związani są ze sobą umową o pracę określającą przedmiot wykonywanych prac. Tym samym dokonywanie sprzedaży towarów przedsiębiorcy przez pracowników spółki lub dystrybutora w ilości ustalonej w regulaminie konkursu lub wyższej nie będzie mogło być uznane za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 analizowanej ustawy.

[i]Autorzy są ekspertami w ECDDP [/i]

[ramka][b]Fiskusa można przekonać do swoich racji [/b]

Firmy oferujące powszechnie w sprzedaży bony i kupony premiowe doliczają do ceny nominalnej talonów dodatkowe opłaty manipulacyjne oraz prowizje. Od ich wartości naliczany jest VAT, który może podlegać odliczeniu. Aby przedsiębiorca miał taką możliwość, konieczne jest wykazanie, że tego typu zakup wiąże się z opodatkowaną działalnością przedsiębiorstwa. Związek taki można wykazać i udowodnić, kupony te bowiem są nabywane w celu ich późniejszego przekazania pracownikom osiągającym najlepsze wyniki sprzedażowe. Natomiast wyższa sprzedaż towarów/usług ma wpływ na zwiększenie działalności opodatkowanej podatnika. W konsekwencji, związek kupionych bonów z działalnością gospodarczą przedsiębiorcy nie będzie budził wątpliwości i podatnik uprawniony będzie do odliczenia VAT naliczonego z otrzymanych faktur. [/ramka]