Zgodnie z art. 22j ustawy o PIT podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych pierwszy raz wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. W takiej sytuacji przepisy ściśle określają minimalny okres amortyzacji. Dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3 – 6 i 8 klasyfikacji nie może on być krótszy niż:

[b]- 24 miesiące[/b] – gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 tys. zł,

[b]- 36 miesięcy [/b]– gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 tys. zł i nie przekracza 50 tys. zł,

[b]- 60 miesięcy [/b]– w pozostałych przypadkach.

Środki transportu, w tym samochody osobowe, nie mogą być amortyzowane krócej niż 30 miesięcy. Najbardziej skomplikowane zasady obowiązują jednak przy ustalaniu stawki amortyzacyjnej dla budynków (lokali) i budowli.

Dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z wykazu wynosi 2,5 proc., minimalny okres amortyzacji oblicza się, odejmując od 40 pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika. Tak ustalony okres amortyzacji nie może być jednak krótszy niż dziesięć lat.

[b]W przypadku pozostałych budynków używanych (przede wszystkim mieszkalnych, dla których podstawowa stawka amortyzacyjna wynosi 1,5 proc.) minimalny okres amortyzacji to dziesięć lat.[/b] Są jednak dwa wyjątki. Chodzi o:

- trwale związane z gruntem budynki handlowo-usługowe wymienione w rodzaju 103 klasyfikacji i inne budynki niemieszkalne wymienione w rodzaju 109 klasyfikacji, trwale związane z gruntem,

- kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m sześc., domki kempingowe i budynki zastępcze.

Używane nieruchomości tego typu mogą być amortyzowane przez okres nie krótszy niż trzy lata.

Z przepisów wynika, że podatnicy, którzy chcą zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną, powinni ustalić, kiedy budynek został oddany do eksploatacji. Nie zawsze jest to łatwe.

[srodtytul]Gdy dokumenty nie istnieją[/srodtytul]

Problemem takim zajmowała się [b]Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 28 kwietnia 2009 r. (ILPB1/415-193/09-4/AA)[/b]. Z wnioskiem wystąpił przedsiębiorca, który w lutym 2009 r. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kupił niemieszkalny lokal użytkowy. Od marca 2009 r. zamierzał dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Lokal położony jest w budynku, który – według operatu szacunkowego – został przypuszczalnie zbudowany na początku XX wieku. Jest to budynek poniemiecki. Jednocześnie wnioskodawca nie posiada innego dokumentu potwierdzającego jego wiek. Takiej informacji nie udało się również znaleźć w wypisie z ksiąg wieczystych.

Izba skarbowa potwierdziła stanowisko podatnika, że posiadany przez niego dokument uprawnia go do zastosowania 10-proc. stawki. To dlatego, że nie pozostawia wątpliwości, iż od oddania budynku do używania minęło 40 lat. Izba skarbowa podkreśliła, że przepisy nie regulują, jakimi dowodami należy udokumentować używanie środka trwałego.

[srodtytul]Wystarczy dziennik budowy[/srodtytul]

Kwestie dopuszczalnych dowodów rozpatrywała również [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w odpowiedzi z 10 lutego 2009 r. (ITPB1/415-680/08/PSZ)[/b]. Z pytaniem zwrócił się przedsiębiorca, który w czerwcu 2008 r. kupił budynek warsztatu. W posiadanej przez niego kopii dziennika budowy widnieje wpis kierownika budowy z maja 1980 r., z którego wynika, że budynek wybudowano zgodnie z pozwoleniem na budowę i nadaje się on do używania zgodnie z przeznaczeniem. Potwierdza to również złożone przez pierwszego właściciela oświadczenie.

Izba skarbowa zgodziła się z podatnikiem, że to wystarczy, aby zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną.

[srodtytul]Złe warunki eksploatacji[/srodtytul]

Firmy mogą również przyspieszyć amortyzację budynków, korzystając z regulacji zawartych w art. 22i ust. 2 ustawy o PIT. W myśl tego przepisu podatnicy mogą podane w wykazie stawki podwyższać dla budynków i budowli używanych w warunkach:

[b]- pogorszonych [/b]– przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,

[b]- złych [/b]– przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4.

Za pogorszone warunki używania uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. Natomiast za złe warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.

[srodtytul]Spółki z o.o. na takich samych zasadach[/srodtytul]

Takie same możliwości podwyższania stawek amortyzacyjnych mają firmy opłacające podatek dochodowy od osób prawnych. Ustawa o CIT przewiduje bowiem identyczne rozwiązania.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Nieruchomości uznaje się za używane, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez co najmniej 60 miesięcy. Aby podatnik mógł skorzystać z preferencji przewidzianych dla ulepszonych budynków przed ich wprowadzeniem do ewidencji, powinien ponieść wydatki, które stanowią co najmniej 30 proc. wartości początkowej.[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autora

[mail=k.pilat@rp.pl]k.pilat@rp.pl[/mail][/i]