Ordynacja podatkowa mówi, że dowodem może być tylko księga prowadzona rzetelnie i w sposób niewadliwy. [b]Rzetelne są księgi, jeśli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.[/b] Niewadliwe zaś to księgi prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z odrębnych przepisów. Chodzi o [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=043C2AF63B38EF067F5F0BAAC30D7FAE?id=170518]rozporządzenie ministra finansów z 28 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (DzU nr 152, poz. 1475 ze zm.).[/link]

Nie zawsze jednak księgi prowadzone są w sposób pozwalający uznać je za rzetelne i niewadliwe. Co wtedy? Czy za każdym razem automatycznie nie będą mogły stanowić dowodu w sprawie? Otóż nie. [b]Fiskus może uznać je w pewnych wypadkach za dowód. Będzie tak, gdy przyjmie, że uchybienia nie mają istotnego znaczenia dla sprawy. [/b]Podobnie gdy stwierdzi w księdze błędy i pomyłki, które nie mają istotnego znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego lub nie są wynikiem celowego działania przedsiębiorcy. W takim wypadku również może potraktować księgę tak, jakby była rzetelna. Tym samym będzie ona mogła stanowić dowód w sprawie.

Wspomniane rozporządzenie w § 11 podaje jeszcze kilka innych przypadków, kiedy fiskus może przymknąć oko na uchybienia. Zgodnie z nim księgę można uznać za rzetelną również wtedy, gdy:

- niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5 proc. przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy lub

- brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem albo zdarzeniem losowym, które uniemożliwiło podatnikowi prowadzenie księgi, lub

- błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny, lub

- podatnik uzupełnił zapisy albo dokonał korekty błędnych zapisów w księdze przed rozpoczęciem kontroli przez naczelnika urzędu skarbowego lub przez organ kontroli skarbowej, lub

- błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik posiada dowody księgowe.

[ramka][b]GPP>Podpowiada

Nie każda pomyłka taka sama[/b]

Nie w każdym wypadku błąd w księdze uda się usprawiedliwić. Zdaniem NSA za nierzetelną zostaje uznana księga, w której nie dokonano zapisu w celu ukrycia osiągniętego przychodu czy też dokonanej czynności, jak też księga, w której przez pomyłkę dokonano błędnego zapisu[b](wyrok z 21 marca 2000 r., III SA 1627/99)[/b]. O nierzetelności– zdaniem sądu – świadczy również każda sprzeczność ze stanem rzeczywistym, bez względu na zamiar podatnika bądź stopień jego winy [b](wyrok NSA z 31 maja 2006 r.,II FSK 850/05)[/b][/ramka]