Jeżeli obniżenie ceny nie może być w żaden racjonalny sposób uzasadnione (prócz tego, że nabywcami są osoby, które były lub są pracownikami zbywcy), to zarówno po stronie zbywcy, jak i nabywców może być doliczony przychód podatkowy.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami osoby fizycznej są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 11 ust. 2 i 2a wskazuje, w jaki sposób powinna być definiowana kwota przychodu, gdy osoba fizyczna otrzyma nieodpłatne świadczenia. Dla świadczeń w naturze (rzecz, prawo) jest to cena rynkowa stosowana w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Jednocześnie w art. 11 ust. 2b zastrzeżono, że jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica między wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad właściwych dla świadczeń nieodpłatnych (określonych w art. 11 ust. 2 lub 2a), a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Oznacza to, że jeżeli w opisanej sytuacji strony nie uzasadnią racjonalnie i obiektywnie obniżenia ceny w stosunku do ceny rynkowej (np. znacznym zużyciem lokali, brakiem możliwości ich sprzedaży na wolnym rynku z uwagi na lokalizację, zamieszkaniem lokali i trudnościami przy ewentualnej eksmisji powodowanej ochroną prawną lokatorów), wówczas nabywcy kupując je za cenę niższą niż rynkowa, uzyskają przychód podatkowy równy różnicy między wartością rynkową a zapłaconą ceną.

Co do spółki, w razie sprzedaży mieszkań poniżej ich wartości rynkowej może mieć zastosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Mówi on, że przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Zatem dla spółki zbywającej lokale uzasadnienie obniżenia ceny mieszkań jest równie ważne jak dla nabywców. W razie braku takiego uzasadnienia organ podatkowy może doszacować przychód z tytułu zbycia lokali.

[i]—Radosław Kowalski współpracownik Vademecum Głównego Księgowego ABC Wolters Kluwer Polska[/i]