Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 27 ustawy o CIT nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów rezerw, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z odrębnych ustaw. Przepis ten stanowi jednak, że nie są kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości. Takie same zasady stosują przedsiębiorcy płacący PIT, jeśli firma rozlicza się na podstawie ksiąg rachunkowych (art. 23 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
[srodtytul]Rezerwy tylko w rachunkowości[/srodtytul]
Podatnicy czasem mają wątpliwości, czy ograniczenia te mają zastosowanie do rezerw na naprawy gwarancyjne. Dlaczego? Bo w ustawie o rachunkowości nazwano je w inny sposób. W myśl art. 39 ust. 2 pkt 2 tej ustawy jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających np. z obowiązku wykonania związanych z bieżącą działalnością przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych.
Analiza orzecznictwa wskazuje jednak, że ograniczenie zawarte w art. 23 ust. 1 pkt 22 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 27 ustawy o CIT dotyczą także przewidywanych kosztów napraw gwarancyjnych. W ten sposób nakazuje interpretować przepisy np. [b]NSA w wyroku z 27 sierpnia 2002 r. (III SA 3031/00)[/b]. Sąd stwierdził w nim, że kwoty zaliczone do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w rozumieniu art. 39 ust. 2 ustawy o rachunkowości stanowiące wydatki przyszłe są kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w momencie ich rzeczywistego poniesienia, a nie w momencie zarachowania. Potwierdza to także art. 39 ust. 2a ustawy o rachunkowości, który nakazuje prezentować je w bilansie jako rezerwy na zobowiązania. Nie ma też wątpliwości, że bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów pełnią funkcję rezerw.
[srodtytul]Usunięcie usterki zmniejsza dochód[/srodtytul]
Fiskus nie kwestionuje natomiast, że poniesione na naprawy gwarancyjne wydatki mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Potwierdza to m.in.[b] interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 marca 2008 r. (ITPB1/415-749/07/MZ)[/b]. Spółka, która zwróciła się z pytaniem, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy kontenerów do niemieckich kontrahentów. Zdarza się, że mają one usterki i konieczna jest ich naprawa. W takiej sytuacji wady usuwane są przez inną firmę, która obciąża polską spółkę kosztami napraw. Izba skarbowa potwierdziła, że kwoty te mogą zostać uwzględnione w rozliczeniach podatkowych. W takiej sytuacji nie ma bowiem zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. To dlatego, że kwoty zapłacone przez polską spółkę to zapłata za usługę. Jednocześnie nie ma wątpliwości, że wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodu.
Izba skarbowa podkreśliła, że[b] dla oceny możliwości zaliczenia napraw reklamacyjnych do kosztów uzyskania przychodów bez znaczenia pozostaje fakt, że naprawy nie są dokonywane bezpośrednio przez wnioskodawcę.[/b] Decydującym warunkiem w tej sytuacji jest ponoszenie kosztów przez sprzedawcę towaru.
[srodtytul]Wydanie części nie podlega VAT[/srodtytul]
Ciekawym zagadnieniem zajmowała się[b] Izba Skarbowa w Warszawie w piśmie z 8 stycznia 2009 r. (IPPP1/443-1935/08-2/IG)[/b]. Z wnioskiem o interpretację wystąpiła spółka, która jest wyłącznym dystrybutorem na Polskę wysokiej klasy urządzeń i akcesoriów audio. Sprzęt ten nabywa od zagranicznych producentów i dystrybutorów mających siedzibę na terytorium Unii Europejskiej. Następnie odsprzedaje urządzenia i akcesoria polskim odbiorcom, udzielając im gwarancji.
Do przeprowadzenia napraw gwarancyjnych spółka zużywa kupowane części zamienne. W związku z tym pojawiły się wątpliwości, czy przekazywanie klientom części zamiennych wydawanych w ramach napraw gwarancyjnych podlega opodatkowaniu VAT, czyli czy spółka powinna naliczyć podatek należny od ich wartości.
Izba skarbowa potwierdziła stanowisko podatnika, że czynność taka nie podlega VAT. [b]Naliczenie podatku oznaczałoby bowiem podwójne opodatkowanie tej samej transakcji. To dlatego, że części przekazywane są bez wynagrodzenia.[/b] Cena za udzielenie gwarancji, a więc za wykonanie w przyszłości napraw sprzedanego towaru, zawarta jest zawsze w cenie sprzedaży towaru objętego gwarancją. Opodatkowania takiej czynności nie przewiduje ustawa o VAT.
[ramka][b]Decyduje termin ujawnienia wady [/b]
Gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji. Jeśli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, wynosi on rok, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. [/ramka]