[b]To wnioski z wyroku WSA w Rzeszowie z 9 grudnia 2008 r. (I SA/Rz 669/08).[/b]

Spółka kapitałowa rozpoczęła budowę centrum handlowego na należącym do niej gruncie. W związku z inwestycją zawarła umowę z zagranicznym inwestorem, który zobowiązał się pokryć część kosztów jej realizacji. Zgodnie z umową inwestor miał objąć w przyszłości udziały w nowo powstałej spółce (utworzonej przez skarżącą spółkę i inwestora), wnosząc do niej aportem część wybudowanej nieruchomości (centrum handlowego), sfinansowanej dokonanymi przez niego wpłatami. Zdaniem spółki te kwoty nie są jej przychodami podatkowymi, bowiem na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT zostały z nich wyłączone jako wpłaty otrzymane na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego. Nie zgodziły się z tym organy podatkowe, argumentując, że o zakwalifikowaniu wpłat decydują obiektywne okoliczności istniejące w dacie ich wniesienia, a nie ewentualne przyszłe przeznaczenie na niesprecyzowany do końca cel.

Wyłączone z przychodów na mocy art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT są zatem jedynie wkłady uzyskane w związku z realizacją konkretnej umowy spółki kapitałowej. Natomiast w tej sytuacji spółka otrzymywała kwoty bezpośrednio przeznaczane na realizację własnej inwestycji, a nie na utworzenie nowej spółki. Uzyskała zatem przychód opodatkowany na zasadach ogólnych.

Spółka złożyła skargę do WSA. Sąd jednak ją oddalił, podzielając w pełni stanowisko organów. Podkreślił, że tylko rzeczywiste tworzenie spółki kapitałowej i wniesienie wkładów na poczet przyszłych udziałów uprawnia do zastosowania wyłączenia, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT. Wskazał ponadto, że – wbrew postanowieniom umowy – nie jest możliwe objęcie udziałów w spółce w zamian za aport nieruchomości należącej do innej firmy.

[ramka][b]Katarzyna Nowak, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT wpłaty na kapitał zakładowy są neutralne podatkowo, gdyż mają za zadanie zapewnienie spółce środków niezbędnych do jej funkcjonowania. Przepis ten nie daje jednak precyzyjnych wytycznych, jakie warunki muszą być spełnione, aby potraktować daną wpłatę jako przychód otrzymany na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego. W praktyce zarówno organy podatkowe, jak i sądy uważają, że do wyłączenia wpłat z opodatkowania konieczne jest, aby towarzyszyły im pewne wymagane prawem sformalizowane czynności zmierzające do realizacji celu, na jaki zostały przeznaczone (tj. utworzenia lub powiększenia kapitału zakładowego). Jeśli więc mają one służyć utworzeniu kapitału zakładowego, to podatnik powinien jednocześnie podjąć działania – określone w kodeksie spółek handlowych – zmierzające do założenia spółki (sporządzenie umowy, powołanie organów, zgłoszenie wniosku o zarejestrowanie). W omawianej sprawie żadne takie czynności nie zostały podjęte.

Dodatkowo nie można zgodzić się, że przesłanki z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT zostały spełnione. Kwoty otrzymane przez skarżącą spółkę nie dotyczyły jej kapitału zakładowego, lecz spółki, która miała zostać utworzona w bliżej nieokreślonej przyszłości. Co więcej również samo przeznaczenie otrzymywanych przez podatnika kwot nie wskazywało na zamiar utworzenia kapitału zakładowego nowej spółki. Co prawda w umowie z inwestorem dokonującym wpłat określono, że w przyszłości ma on objąć za nie udziały w nowej spółce, jednak w pierwszej kolejności wpłaty te służyć miały finansowaniu prowadzonej przez podatnika inwestycji, a nie działalności przyszłej spółki. Ponadto sam mechanizm zamiany wpłat na udziały (wniesienie do spółki przez inwestora aportu w postaci części nieruchomości podatnika, sfinansowanej z wpłat inwestora) był na tyle niejasny, że doprowadził do zakwestionowania przez sąd ich związku z utworzeniem kapitału zakładowego. Powinny zatem być opodatkowane na zasadach ogólnych.[/ramka]

[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]