[b] Tak orzekł NSA w wyroku z 20 listopada 2008 r. (II FSK 1171/07).[/b]
Spółka w ramach swojej działalności nabywała sprzęt wraz z licencjonowanym oprogramowaniem. Sprzęt z oprogramowaniem był odsprzedawany kolejnym podmiotom, którym przekazywana była licencja. Zdaniem spółki nie jest ona zobowiązana do zapłaty należności licencyjnych, bowiem nie korzysta z oprogramowania w żaden sposób, w szczególności na płaszczyźnie autorskich praw majątkowych, a jedynie wprowadza je do obrotu, posiadając status dystrybutora oprogramowania.
Fiskus uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe i stwierdził, że przy wypłacie należności licencyjnych podmiotom niemającym siedziby na terytorium Polski ciąży na niej obowiązek potrącenia podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 i art. 26 ustawy o CIT i w związku z odpowiednimi postanowieniami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Sprawa trafiła do WSA. Sąd uznał, że organy podatkowe błędnie zakwalifikowały do należności licencyjnych, o których mowa w art. 12 ust. 2 modelowej konwencji OECD, należności uzyskane za udzielenie licencji do programów komputerowych, przyjmując, że program komputerowy jest dziełem literackim bądź naukowym. Skoro w treści umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w przepisie definiującym należności licencyjne nie wymieniono należności z tytułu licencji do programów komputerowych, to nie można ich przyporządkować do żadnej z wymienionych tam grup. Obowiązku podatkowego nie można domniemywać, musi on być jednoznaczny.
Minister finansów nie zgodził się z rozstrzygnięciem sądu i wniósł skargę kasacyjną. Zarzucił naruszenie art. 21 ust. 1 ustawy o CIT a także art. 12 ust. 1 modelowej konwencji.
NSA rozpatrując skargę kasacyjną, uchylił wyrok WSA. Jego zdaniem art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT dotyczy opodatkowania przychodów z należności licencyjnych od programów komputerowych. Zawarte w tym przepisie odniesienie do praw autorskich obejmuje katalog wymieniony w art. 1 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy Prawo autorskie, czyli także program komputerowy.
[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]
[ramka][b]Katarzyna Nowak - konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT dochody nierezydentów uzyskane na terytorium Polski z praw autorskich są opodatkowane 20-proc. ryczałtem. Przepis ten należy jednak stosować z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. W omawianej sprawie umowy łączące Polskę z krajami siedziby podmiotów, na rzecz których spółka płaciła należności za użytkowanie programów komputerowych, regulując kwestię opodatkowania należności licencyjnych, nie odnosiły się wprost do praw z programów komputerowych. Wskazywały zazwyczaj jedynie na dzieła literackie, artystyczne i naukowe. Natomiast art. 3 ust. 2 modelowej konwencji OECD – którego treść przeniesiono do wielu umów – jasno określa, że pojęcia w niej niezdefiniowane należy rozumieć zgodnie z ustawodawstwem krajowym.
W związku z tym należy posiłkować się przepisami ustawy o prawie autorskim. Te z kolei jako przedmiot praw autorskich wymieniają, obok utworów literackich czy naukowych, także programy komputerowe. Zgodnie z art. 74 ust. 1 tej ustawy programy komputerowe podlegają ochronie jak (a nie jako) utwory literackie. Zapis taki oznacza zatem, że pojęcia te nie są ze sobą tożsame, mimo że łączy je ten sam reżim ochronny.
Stanowisko zaprezentowane przez NSA, który w niniejszej sprawie uznał, że regulacje krajowe pozwalają na zakwalifikowanie należności z tytułu użytkowania programów komputerowych – jako należności z utworów literackich – do należności licencyjnych w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie było do tej pory szeroko podzielane w orzecznictwie sądów administracyjnych i z pewnością budzi kontrowersje. Skoro bowiem należności z tytułu użytkowania programów komputerowych zostały potraktowane przez ustawodawcę jako odrębny od utworów literackich przedmiot ochrony i nie zostały wyrażone expressis verbis w definicji należności licencyjnych poszczególnych umów, stanowisko sądu jest przykładem rozszerzającej wykładni zakresu opodatkowania.
Warto przy tym zauważyć, że Polska w protokole do art. 12 modelowej konwencji OECD zastrzegła sobie prawo wprowadzenia do zawieranych umów zapisów obejmujących pojęciem należności licencyjnych również programy komputerowe. Skoro jednak nie zdecydowała się na dodanie do poszczególnych umów odpowiednich regulacji, to uznać należy, że zrezygnowała w tych wypadkach z opodatkowania podatkiem u źródła należności wypłacanych nierezydentom od programów komputerowych. Stanowisko takie potwierdzone zostało w licznych wyrokach, m.in. w [b]orzeczeniu WSA w Warszawie z 4 kwietnia 2008 (III SA/Wa 2153/07). [/b]Niemniej omawiany wyrok powinien być ostrzeżeniem dla podatników w kontekście możliwej zmiany stanowiska sądów administracyjnych w tym zakresie.[/ramka]
