Wartości niematerialne można wprowadzić do ewidencji później

Na pewno jest tak ze środkami trwałymi. Ale [b]czy można później ujawnić wartości niematerialne i prawne?[/b]

[b] W wyroku z 6 listopada 2008 r. (II FSK 1032/07) NSA uznał, że tak[/b]. Ale wcześniej sądy miały różne zdanie.

[srodtytul]Przepis wymienia środki trwałe...[/srodtytul]

W działalności można wykorzystywać również prawa majątkowe oraz wartości, które nie mają fizycznej postaci. Zdefiniowane są one jako wartości niematerialne i prawne. Mogą to być np. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, know-how.

Jak wynika z art. 16d ust. 2 ustawy o CIT, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne wprowadzamy do ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania do używania. Ale dalej przepis mówi, że „późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego”. Nie wymienia więc w tym miejscu wartości niematerialnych i prawnych. Także w art. 16h ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT czytamy, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od ujawnionych środków trwałych nieobjętych dotychczas ewidencją, począwszy od miesiąca następującego po tym, w którym zostały do niej wprowadzone.Podobna konstrukcja jest w ustawie o PIT (art. 22d ust. 2 i art. 22h ust. 1 pkt 4). I tu pojawia się pytanie: czy możliwość późniejszego wprowadzenia do ewidencji (czyli ujawnienia) dotyczy tylko środków trwałych, czy też wartości niematerialnych i prawnych?

[srodtytul]...ale dotyczy też innych składników [/srodtytul]

O to zapytała spółka, która wystąpiła do fiskusa z wnioskiem o interpretację. Chodziło jej o amortyzację wartości firmy. Twierdziła, że ma prawo naliczać odpisy od momentu jej ujawnienia i wprowadzenia do ewidencji. Urząd i izba skarbowa uznały, że ta możliwość dotyczy tylko środków trwałych.

[b]WSA w Warszawie w wyroku z 15 marca 2007 r. (III SA /Wa 3857/06) [/b]podkreślił jednak, że pod pojęciem „ujawnienie środka trwałego” należy rozumieć „ujawnienie składników majątku”. Nie ma bowiem żadnych racjonalnych powodów, aby ujawnione na skutek błędu w wycenie takie składniki jak wartość firmy nie mogły być amortyzowane tylko dlatego, że zostały wprowadzone później do ewidencji.

Stanowisko to podtrzymał[b] NSA w wyroku z 6 listopada 2008 r. (II FSK 1032/07)[/b]. Podkreślił, że art. 16d ust. 2 ustawy o CIT mówi o składnikach majątku, a pojęcie to obejmuje także wartości niematerialne i prawne. Odnosi się do nich również drugie zdanie tego przepisu – o późniejszym terminie wprowadzenia.

[srodtytul]Sądy niejednolicie... [/srodtytul]

Inne zdanie miał[b] WSA w Szczecinie. W wyroku z 31 października 2007 r. (I SA/Sz 278/07)[/b] stwierdził, że ujawnienie środków trwałych nie dotyczy wartości niematerialnych i prawnych.

Także w [b]wyroku NSA z 6 grudnia 2007 r. (II FSK 1462/06)[/b] czytamy: „stosownie do art. 16d ust. 2 ustawy późniejszy termin wprowadzenia środka trwałego do ewidencji niż w miesiącu oddania go do używania uznaje się za ujawnienie, o którym mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4 (...) przepis odnosi się jednak wyłącznie do ujawnionych środków trwałych, a nie ujawnionych wartości niematerialnych i prawnych. W konsekwencji należy przyjąć, że spółka nie miała możliwości wprowadzenia do ewidencji ujawnionych licencji, a tym samym dokonywania od nich podatkowych odpisów amortyzacyjnych”.

[srodtytul]...fiskus czasami korzystnie [/srodtytul]

Co ciekawe, niektóre firmy mają w tej sprawie korzystne dla siebie interpretacje. Przykładowo w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 21 lipca 2008 r. (IPPB3-423-571/08-2/MK)[/b] czytamy: „zawarte w art. 16d ust. 2 ww. ustawy o CIT pojęcie »środki trwałe« obejmuje również podlegające amortyzacji wartości niematerialne i prawne (w tym także licencje)”.

[ramka][b]W przyszłym roku bez wątpliwości[/b]

Od 1 stycznia 2009 r. będzie już pewne, że można ujawnić także wartości niematerialne i prawne. Ich amortyzację rozpoczniemy od następnego miesiąca po wprowadzeniu do ewidencji. Tak wynika z nowelizacji ustawy o CIT i ustawy o PIT z 6 listopada br. (DzU nr 209, poz. 1316).[/ramka]

[ramka][b]Komentuje Agnieszka Kobak, prawnik w kancelarii DLA Piper[/b]

Problemy z ujawnieniem wartości niematerialnych i prawnych (wnip) wynikają z nieco niechlujnego sformułowania art. 16d ust. 2 ustawy o CIT. Wprowadza on co prawda pojęcie „ujawnienie środka trwałego”, ale z uwagi na pierwsze zdanie tego przepisu, które dotyczy „składników majątku, o których mowa w art. 16a – 16c”, trudno rozumieć ten termin inaczej niż jako obejmujący również wnip (zdefiniowane w art. 16b ustawy o CIT). Wynika z tego, że ujawnionym środkiem trwałym jest taki składnik majątku (także wnip), którego wprowadzenie do ewidencji nastąpiło później niż w miesiącu przekazania do używania. Moim zdaniem wnip wprowadzone w późniejszym terminie do ewidencji należy uznać za „ujawniony środek trwały” w rozumieniu art. 16d ust. 2 ustawy o CIT.

Przyjęcie innej wykładni prowadziłoby do sytuacji, że podatnikowi – poprzez zakaz ujawniania wnip w ewidencji – uniemożliwiono by prowadzenie jej w sposób rzetelny i w pełni odzwierciedlający stan faktyczny w zakresie posiadanych składników majątku.

Możliwość ujawniania wnip na podstawie obowiązujących do końca 2008 r. przepisów potwierdza pośrednio uzasadnienie do nowelizacji ustawy o CIT. Stwierdzono w niej, że dotychczasowa praktyka polegająca na kwestionowaniu prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych wnip w sposób nieuzasadniony różnicowała podatkowe traktowanie firmowych składników majątku oraz że celem nowelizacji jest usunięcie dotychczasowych wątpliwości interpretacyjnych. [/ramka]