Zgodnie z obecnymi przepisami, jeżeli nieruchomość jest udostępniana w całości lub częściowo nieodpłatnie, zarówno korzystający, jak i właściciel muszą wykazać przychód. Od tej zasady są pewne wyjątki, między innymi przy udostępnieniu lokali mieszkalnych pracownikom, dla których jest to opodatkowane świadczenie, a także przy przeznaczeniu nieruchomości na cele działalności naukowej, naukowo-technicznej, oświatowej, kulturalnej, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, kultu religijnego oraz związkom zawodowym.

Właściciel ustala przychód w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu bądź dzierżawy nieruchomości, ustalonego na podstawie cen rynkowych. Jeżeli wykazuje przychód, to może jednocześnie amortyzować taką nieruchomość, a odpisy zaliczać do kosztów.

[srodtytul]Podatek tylko po jednej stronie[/srodtytul]

[b]Od 1 stycznia 2009 r. to się zmieni. U właściciela nieruchomości udostępnionej nieodpłatnie nie powstanie przychód. Jednocześnie nie będzie mógł on zaliczyć do kosztów amortyzacji od takiej nieruchomości – odpisy nie będą bowiem związane z przychodami. Nadal jednak przychód z tytułu otrzymanych nieodpłatnie świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT) będzie musiał wykazać korzystający.[/b]

[srodtytul]Odliczymy zaniechaną inwestycję..[/srodtytul].

Inna ważna dla firm zmiana to wprowadzenie możliwości zaliczenia do kosztów wydatków na zaniechane inwestycje (obecnie nie można ich odliczyć na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o CIT).

Inwestycję, z której zrezygnowaliśmy, będzie można rozliczyć w kosztach dopiero z chwilą jej zbycia lub likwidacji. Samo zatem podjęcie decyzji o jej zaniechaniu nie będzie podstawą do odliczenia wydatków.

[srodtytul]...ale nie od razu[/srodtytul]

Przepisy nie precyzują, jak należy rozumieć pojęcie „likwidacja”, tj. czy wystarczy samo podjęcie decyzji/uchwały o postawieniu inwestycji w stan likwidacji, czy też chodzi tu o jej fizyczne zniszczenie. Z dotychczasowej praktyki wynika, że urzędy skarbowe w zdecydowanej większości za likwidację uważają takie czynności jak rozbiórka, złomowanie, zniszczenie itp. Prawdopodobnie zatem będą twierdzić, że zaniechana inwestycja powinna być zaliczona do kosztów dopiero z chwilą zakończenia jej fizycznej likwidacji.

Oczywiście przedsiębiorca będzie musiał wykazać, że wydatki związane z zaniechaną inwestycją były ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania/zabezpieczenia źródła przychodów, np. że planował dzięki niej zwiększyć obroty, lecz na pewnym etapie dalsze realizowanie inwestycji okazało się nieopłacalne.

[srodtytul]Zmiana przeznaczenia środka trwałego[/srodtytul]

Gdy firma nabywa składnik majątku o wartości powyżej 3500 zł i zamierza go używać maksymalnie rok, może zaliczyć wydatek jednorazowo do kosztów. Jeżeli jednak będzie faktycznie używany dłużej niż rok, przedsiębiorca musi skorygować koszty i zapłacić odsetki (art. 16e ustawy o CIT).

W takiej sytuacji jest zobowiązany w miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynął rok używania składnika majątku:

- zaliczyć go do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych (w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia),

- zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia/kosztem wytworzenia a odpisami amortyzacyjnymi za okres dotychczasowego używania składnika majątku,

- wpłacić do 20 dnia tego miesiąca do urzędu skarbowego odsetki od kwoty skorygowanych kosztów za okres od zaliczenia wydatków na nabycie składnika do kosztów do dnia, w którym okres jego używania przekroczył rok; odsetki te trzeba również wykazać w zeznaniu rocznym.

Od 1 stycznia 2009 r. zmieni się stawka odsetek, które trzeba naliczyć w opisanej sytuacji. Obecnie wynosi 0,1 proc. za każdy dzień.

Od następnego roku będzie taka sama jak od zaległości podatkowych (obowiązująca na dzień zaliczenia składnika majątku do środków trwałych).

[ramka][b]Można ujawnić wartości niematerialne[/b]

Ustawodawca doprecyzował przepisy przewidujące możliwość ujawnienia firmowego majątku. Dotychczas ujawnić można było środek trwały, nie było natomiast jasne, czy możliwość ta dotyczy także wartości niematerialnych i prawnych. Od 1 stycznia 2009 r. nie będzie już wątpliwości, że wprowadzenie wartości niematerialnej i prawnej do ewidencji później niż w miesiącu przyjęcia jej do używania oznaczać będzie jej ujawnienie. W takiej sytuacji będzie ją można amortyzować od następnego miesiąca.[/ramka]

[i]Autorka jest doradcą, podatkowym w kancelarii DLA Piper[/i]