Kryzys na rynku powoduje zatory płatnicze, a te z kolei skutkować mogą utratą płynności finansowej. Brak środków może spowodować, że przedsiębiorca nie będzie mógł na czas rozliczyć się z fiskusem. Co wtedy robić, zwłaszcza że firma może nie dostać od ręki kredytu w banku? W końcu urząd skarbowy nie będzie czekał w nieskończoność na zapłatę należnego VAT.

Z tej sytuacji jest wyjście. Co prawda firma nie ma gwarancji, że fiskus na pewno uwzględni jej prośby. Może jednak wnioskować o udzielenie ulgi w zapłacie podatku. W grę wchodzą trzy możliwości.

[srodtytul]Krok 1. Zastanów się, czego chcesz od fiskusa[/srodtytul]

Możesz starać się o odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie jego zapłaty na raty. Możesz również złożyć wniosek o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub o umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych. To, na co się zdecydujesz, zależy tak naprawdę od sytuacji, w jakiej znajduje się firma.

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o które możesz się starać, dzielimy na trzy grupy:

- te, które nie stanowią pomocy publicznej,

- te, które stanowią pomoc de minimis – w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis (będzie to[b] rozporządzenie Komisji WE nr 1998/2006 z 15 grudnia 2006 r.[/b] w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu wspólnotowego do pomocy de minimis),

- ulgi w spłacie zobowiązań, które stanowią pomoc publiczną, w tym w ramach tzw. wyłączeń grupowych, które dotyczą pomocy na określone cele, m.in. na szkolenia, zatrudnienie, na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

Pamiętajmy, że ulgi stanowiące pomoc publiczną mogą być udzielane tylko w konkretnym celu i w ściśle określony sposób. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych mogą być przyznawane również w ramach pomocy de minimis. Jest ona formą wsparcia dla przedsiębiorców. Przyznawana jest do wysokości 200 tys. euro (limit trzyletni), a w sektorze transportu drogowego – do 100 tys. euro.

[srodtytul]Krok 2. Sprawdź, z kim rozmawiać[/srodtytul]

Gdy już wiemy, o jaką ulgę chcemy się starać, ustalmy, do kogo się po nią zwrócić. Udzielającymi pomocy mogą być wszystkie organy, które przyznają ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych napodstawie ordynacji podatkowej. Będą to:

- naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa – jako organ pierwszej instancji,

- dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej – jako organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, organ pierwszej instancji na podstawie odrębnych przepisów lub organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji,

- samorządowe kolegium odwoławcze – jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

[srodtytul]Krok 3. Przygotuj wniosek[/srodtytul]

Przedsiębiorca, który stara się o ulgę w zapłacie podatku, powinien złożyć w urzędzie skarbowym odpowiedni wniosek. Pisząc go, musi, oprócz przepisów ordynacji podatkowej, wziąć poduwagę dodatkowo regulacje dotyczące zasad udzielania pomocy publicznej.

Aby nie popełnić błędu, najlepiej udać się do właściwego dla nas urzędu skarbowego i zapytać o treść wniosku. Bez względu jednak na wytyczne poszczególnych urzędów we wniosku nie może zabraknąć: danych identyfikacyjnych, a więc imienia, nazwiska lub nazwy przedsiębiorcy, adresu siedziby przedsiębiorcy oraz jego NIP, wskazania rodzaju ulgi podatkowej, o jaką ubiega się przedsiębiorca, np. rozłożenie podatku na raty, określenia rodzaju i wysokości zobowiązania, którego dotyczy wniosek, np. VAT, podatek dochodowy, podatek od nieruchomości, uzasadnienia wniosku, w tym przedstawienia argumentów potwierdzających ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny, oraz przedstawienia dokumentów potwierdzających argumentację przedsiębiorcy.

Ponieważ do ulg w spłacie zobowiązań podatkowych dla firm stosuje się przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, powinniśmy określić formę wnioskowanej pomocy publicznej. Razem z wnioskiem o udzielenie pomocy powinniśmy też przedstawić:

- gdy ubiegamy się o pomoc de minimis – wszystkie zaświadczenia o udzieleniu tej pomocy, jakie otrzymaliśmy w ciągu ostatnich trzech lat poprzedzających dzień wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy,

- gdy staramy się o inną pomoc niż de minimis – informacje o otrzymanej pomocy publicznej zawierające przede wszystkim wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, formy i przeznaczenia albo informacje o nieotrzymaniu pomocy.

[srodtytul]Krok 4. Zgromadź dokumenty[/srodtytul]

Do wniosku o udzielenie ulgi trzeba często dołączyć dodatkowe dokumenty. O tym, jakie będą potrzebne, decydują same urzędy skarbowe. Gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna, może okazać się potrzebne m.in. oświadczenie o sytuacji finansowej i stanie majątkowym (druk takiego oświadczenia można pobrać w urzędzie skarbowym), a także dokumenty potwierdzające argumentację podatnika w zakresie jego ważnego interesu (lub ważnego interesu publicznego).

[srodtytul]Krok 5. Zaproponuj termin spłaty[/srodtytul]

Jeśli staramy się o ulgi w formie odroczenia lub rozłożenia na raty podatku czy zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, koniecznie wskażmy we wniosku propozycję uregulowania zobowiązania. Najlepiej, jeśli podamy po prostu termin zapłaty, ilość i wysokość rat, w jakich chcielibyśmy uregulować należność (gdy chcemy, by podatek lub zaległość były rozłożone na raty). Jeśli tego nie zrobimy, organ podatkowy, przyznając ulgę, zaproponuje własny harmonogram, który niekoniecznie musi nam odpowiadać.

[srodtytul]Krok 6. Daj czas na załatwienie sprawy[/srodtytul]

Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej dotyczącymi terminów załatwiania spraw przedsiębiorca nie może w nieskończoność czekać na rozpatrzenie jego wniosku. Organ podatkowy powinien rozpatrzyć wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca. Jeśli sprawa okazałaby się szczególnie skomplikowana, termin ten może przedłużyć do dwóch miesięcy.

[srodtytul]Krok 7. W razie potrzeby odwołuj się[/srodtytul]

Gdy staramy się o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych, możemy aktywnie uczestniczyć w każdym stadium postępowania podatkowego. Mamy prawo przeglądać akta sprawy. Możemy sporządzać z nich kopie, notatki lub odpisy, żądać uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy albo wydania z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów. Możemy również wypowiedzieć się w sprawie zebranego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji oraz dołączyć dokumenty mające znaczenie dla sprawy.

Po przeprowadzeniu postępowania organ podatkowy wydaje decyzję o przyznaniu albo odmowie przyznania ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych. Od wydanej decyzji możemy się odwołać. Mamy na to 14 dni od daty doręczenia decyzji.

[srodtytul]Krok 8. Pilnuj terminów[/srodtytul]

Jeśli otrzymamy decyzję o odroczeniu terminu zapłaty podatku lub też decyzję o rozłożeniu podatku na raty, powinniśmy skrupulatnie przestrzegać terminów. Wpłata po terminie wiąże się bowiem z poważnymi konsekwencjami finansowymi.

Dokładny termin płatności organ podatkowy określa w wydawanej decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej lub rozłożeniu podatku albo zaległości podatkowej na raty. Decyzja zawiera również wysokość raty lub odroczonego podatku, kwotę odsetek za zwłokę (w przypadku zaległości podatkowej) i wysokość opłaty prolongacyjnej. Wydana decyzja określa nowy termin płatności. W tym nowym terminie powinna nastąpić zapłata. Jeśli przedsiębiorca nie wpłaci odroczonego podatku lub zaległości wraz z odsetkami lub nie zapłaci którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę – terminem płatności podatku lub zaległości podatkowej objętej odroczeniem lub daną ratą staje się termin określony na zasadach ogólnych. Przykładowo w razie braku zapłaty odroczonego VAT w terminie wskazanym w decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty – terminem płatności staje się pierwotny termin zapłaty, czyli 25. dzień miesiąca następującego po tym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku.

W razie niedotrzymania terminu płatności rat lub terminu zapłaty odroczonego zobowiązania organ podatkowy stwierdza wygaśnięcie decyzji w części dotyczącej tej raty lub odroczonego podatku. W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien niezwłocznie wpłacić całą zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę, a nie z opłatą prolongacyjną. Jeśli nie zapłaci, organ podatkowy może uruchomić egzekucję administracyjną.

[ramka][b]Tylko na określony cel[/b]

Fiskus może udzielić ulgi będącej pomocą publiczną:

- na naprawienie szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia,

- na zapobieżenie lub likwidację poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,

- na wsparcie krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,

- na promowanie i wspieranie kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,

- jako rekompensatę za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów,

- na szkolenia,

- na zatrudnienie,

- na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,

- na restrukturyzację,

- na ochronę środowiska,

- na prace badawczo-rozwojowe,

- regionalną,

- na inne przeznaczenia określone przez Radę Ministrów w drodze rozporządzeń.[/ramka]