Twórca ma prawo do podwyższonych kosztów

Wynika tak z [b]interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 4 listopada 2008 r. (IPPB2/415-1165/08-2/MG )[/b].

Podatnik pracuje na umowę o pracę na stanowisku architekta w firmie zajmującej się między innymi projektowaniem architektonicznym. Do jego obowiązków służbowych należy wykonywanie projektów architektonicznych będących dziełem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Z umowy o pracę wynika, że „w trakcie trwania stosunku pracy autorskie prawa majątkowe do wszystkich utworów pracownika przechodzą na rzecz pracodawcy”, a ponadto, że „90 proc. wynagrodzenia za pracę obejmuje wynagrodzenie za wykonywanie prac, w związku z którymi następuje przeniesienie wszelkich autorskich praw majątkowych na pracodawcę oraz innego rodzaju rozporządzanie prawami autorskimi”.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wynagrodzenia z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania tymi prawami stosuje się koszty uzyskania przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki ubezpieczeniowe. Podatnik zastanawiał się jednak czy treść umowy o pracę pozwala na zastosowanie przepisów dotyczących 50-proc. kosztów uzyskania przychodu w związku z wykonywaniem projektów architektonicznych. Zdaniem Izby Skarbowej podwyższona norma kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50 proc. może być stosowana do tej części wynagrodzenia, która dotyczy wykonywanego dzieła.

[srodtytul]Podwyższone tylko dla niektórych[/srodtytul]

Jak wyjaśniła, w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 23. Art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy mówi, że koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Przepis ten wskazuje, że ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z praw autorskich lub praw pokrewnych oraz czy podatnik jest twórcą lub też artystą wykonawcą, należy ocenić w świetle ustawy Prawo autorskie i prawa pokrewne.

[srodtytul]Prawa nabywa szef[/srodtytul]

Kwestie prawne związane z powstaniem i nabyciem prawa autorskiego do utworów pracowniczych określa art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Zakres zastosowania 50- proc. kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzeń wypłacanych poszczególnym pracownikom, uzależniony powinien być zawsze od zakresu wykonywanych przez nich prac o twórczym charakterze, co z kolei wynikać powinno z umowy o pracę oraz szczegółowo określonych obowiązków służbowych każdego pracownika.

Zakres ten powinien znaleźć udokumentowanie w prowadzonej przez pracodawcę ewidencji prac twórczych wykonywanych przez poszczególnych pracowników, która służyć powinna ewentualnej weryfikacji wcześniej dokonanych ustaleń w tym przedmiocie.

[srodtytul]Ważna treść umowy[/srodtytul]

Konieczne jest zatem wyróżnienie w treści umowy o pracę tej części wynagrodzenia, która związana jest z wykonywaniem czynności czy prac objętych prawami autorskimi oraz pozostałej jego części związanej z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych. Zróżnicowanie to musi wynikać z umowy o pracę, bowiem ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości szacunkowego ustalania ilości pracy twórczej w całej ilości pracy danego pracownika twórcy. Na podstawie szacunkowego (procentowego) określenia ilości wykonywanych przez pracownika prac objętych prawami autorskimi, spośród ogółu jego obowiązków pracowniczych nie można ustalić, jaka konkretna część wynagrodzenia związana jest z korzystaniem z praw autorskich.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Przedmiotem prawa autorskiego są zwłaszcza utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).[/ramka]

[ramka] [b]Kiedy szef policzy więcej [/b]

[b]Pracodawca może zastosować u pracownika 50-proc. koszty uzyskania przychodów, gdy:[/b]

- praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełnia przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,

- pracownik jest twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przez niego przychodu wynika z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami,

- umowa o pracę przewiduje zróżnicowanie wynagrodzenia należnego pracownikowi na część związaną z korzystaniem z praw autorskich i część związaną z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych,

- pracodawca prowadzi szczegółową ewidencję czasu pracy twórczej pracownika.[/ramka]