Tak orzekł WSA w Gdańsku 8 stycznia 2008 r. (I SA/Gd 944/07).

Organ podatkowy wydał decyzję określającą wysokość odsetek za zwłokę w CIT. Spółka odwołała się, twierdząc, że odsetki stanowią niepodatkową należność budżetową. W związku z tym okres przedawnienia powinien biec od końca roku, w którym zobowiązanie stało się wymagalne. Zdaniem spółki zobowiązanie przedawniło się w 2005 r.

Organ odwoławczy utrzymał jednak w mocy decyzję organu I instancji. Określił przy tym, że termin przedawnienia odsetek biegnie tak, jak przy przedawnieniu zobowiązania podatkowego. Określa go art. 70 ordynacji podatkowej (op). Termin ten wynosi pięć lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności zobowiązania. W związku z tym przedawnienie nie nastąpiło. W tej sytuacji spółka skierowała skargę do WSA.

Sąd ją oddalił. Stwierdził, że odsetki od zaległości podatkowej są należnością podatkową. Tak więc termin przedawnienia wynosi pięć lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności zobowiązania (art. 70 op). Sąd powołał się przy tym na tezę zawartą w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego (FSK 31/07). NSA stwierdził, że skoro zobowiązanie podatkowe, którego elementem składowym są zaliczki, przedawnia się z upływem pięciu lat, to taki sam okres przedawnienia dotyczy odsetek od zaliczek.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Paulina Stryjewska, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte

W myśl z art. 70 § 1 op zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Co prawda ustawodawca nie określił, czy ten sam termin przedawnienia ma zastosowanie również do odsetek za zwłokę w zapłacie zobowiązania podatkowego, jednak w orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że odsetki w prawie podatkowym nie mają samoistnego charakteru, lecz pełnią rolę uboczną w stosunku do zobowiązania głównego. Oznacza to, że warunkiem powstania roszczenia odsetkowego jest uprzednie istnienie zobowiązania głównego. W praktyce przyjmuje się, że do roszczeń odsetkowych powstałych w związku z zaległością podatkową stosuje się termin przedawnienia właściwy dla zobowiązania podatkowego, z którym te odsetki są powiązane.

W orzeczeniu ważne jest określenie momentu przedawnienia zaliczek na podatek dochodowy i związanych z nimi odsetek. Sąd stwierdził, że zaliczki na podatek stanowią element składowy zobowiązania podatkowego, co wskazywałoby na ten sam termin przedawnienia w wypadku zobowiązań z tytułu zaliczek i rocznego zobowiązania podatkowego. W orzecznictwie prezentowane jest również inne stanowisko. Zgodnie z nim zaliczki na podatek dochodowy są zobowiązaniami podatkowymi odrębnymi od zobowiązania z tytułu podatku i ich powstanie nie musi oznaczać, że po zakończeniu roku wystąpi konieczność uiszczenia podatku. W konsekwencji przyjmuje się, że nie należy łączyć odsetek od zaliczek z zobowiązaniem podatkowym za dany rok (m.in. wyrok WSA w Gliwicach z 9 maja 2007 r., I SA/Gl 1462/06, oraz z 27 marca 2006 r., I SA/Gl 1165/05). Może to prowadzić do rozbieżności przy określaniu terminu przedawnienia odsetek za zwłokę w zapłacie zaliczek, który będzie upływał po pięciu latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym minął termin płatności zaliczek lub termin zapłaty rocznego zobowiązania podatkowego, tj. rok później.