Teraz decyduje o tym cena nabycia lub koszt wytworzenia. Jeśli nie przekracza 5 zł, upominek jest tzw. prezentem o małej wartości. Nie trzeba od niego płacić VAT.
Po nowelizacji przepisów ważniejsza od ceny nabycia będzie wartość rynkowa. – Zapłacimy więc VAT od rozdawanych na targach długopisów, które kupiliśmy po 4,50 zł, ale na co dzień sprzedajemy po 5,20 zł – mówiła doradca podatkowy Dorota Kosacka-Łędzewicz podczas III Dorocznej Konferencji Rachunkowości zorganizowanej przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. – Ale podstawa opodatkowania to nadal cena nabycia.
Dylematów będzie sporo. Przedsiębiorcy będą się zastanawiać, czy towary, które kupili hurtem po promocyjnej cenie, zyskały na wartości czy też nie: przykładowo kosmetyki, które dostaliśmy za 1 zł na akcję reklamową, ale tak naprawdę są warte dużo więcej. Oczywiście można prowadzić ewidencję obdarowanych osób (przy prezentach do 100 zł), ale to olbrzymia biurokracja.
Może jednak nie będzie tego problemu. Coraz bardziej upowszechnia się bowiem pogląd przedstawiony przez NSA w wyroku z 28 maja 2007 r. Sąd stwierdził wyraźnie: przekazanie prezentów (za punkty zbierane przez klientów) to czynność związana z działalnością. Nie trzeba więc płacić VAT. Stanowisko to potwierdzają już niektóre sądy wojewódzkie, zdarza się nawet, że akceptują je urzędy skarbowe.
Ważna zmiana czeka też filantropów. Po nowym roku mają szansę na niższy VAT przy działalności charytatywnej. Nie będą go płacić od ceny nabycia (lub kosztu wytworzenia), tylko od wartości rynkowej. Pod warunkiem że spełnią kilka warunków. Po pierwsze, muszą przekazać żywność. Po drugie, obdarowanym musi być organizacja pożytku publicznego. Po trzecie, konieczna jest jeszcze dodatkowa dokumentacja.
Piekarz przekazujący fundacji suchy chleb będzie więc musiał się zastanowić, za ile by go sprzedał. I taką cenę zastosować przy opodatkowaniu. Niestety, nie dotyczy to firm ofiarowujących inne dobra. Przedsiębiorca, który chce obdarować fundację komputerem, musi naliczyć VAT od ceny nabycia. Mimo że po kilku latach użytkowania sprzęt sporo stracił na wartości.