Nawet wtedy, gdy są wyższe od ustawowych.
Obowiązek wypłaty wynagrodzenia w stałym i z góry ustalonym terminie wynika z art. 85 § 1 i art.86 § 1 kodeksu pracy. Ale opóźnienia w zapłacie pensji to chleb powszedni wielu przedsiębiorstw. Nie można jednak bezkarnie zalegać z wypłatą. Za zwłokę pracownikowi należą się odsetki nawet wtedy, gdy nie poniesie żadnej szkody, a pracodawca nie jest odpowiedzialny za spóźnienie. Wynika to z art. 481 § 1 kodeksu cywilnego, do którego odwołuje się art. 300 kodeksu pracy. Odsetki nalicza się w ustawowej wysokości (określonej przez Radę Ministrów w rozporządzeniu, obecnie 11,5 proc. w skali roku), chyba że wyższe przewiduje umowa o pracę (regulamin wynagradzania, układ zbiorowy pracy).
Jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 19 września 2002 r. (III PZP 18/02), przysługują one od wynagrodzenia brutto bez potrącenia składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy. Jednak w wyroku z 25 maja 2005 r. (IPK241/04) SN stwierdził, że wierzytelność pracownika z tytułu wynagrodzenia wygasa w zakresie, w jakim pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Czyli odsetek można żądać tylko od pensji "netto". Więcej na ten temat pisaliśmy w DF z 1 czerwca br.
Odsetki za spóźnione wynagrodzenie są zwolnione z podatku. Mówi o tym art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie mają też wątpliwości organy podatkowe (np. interpretacja Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 16 lutego 2006 r., ŁUSII-2-415/45/05/AG). Zwolnienie dotyczy też odsetek od innych świadczeń ze stosunku pracy, np.
- z tytułu nieterminowej wypłaty tzw. trzynastki (interpretacja Urzędu Skarbowego w Skarżysku-Kamiennej z 14 lipca 2005 r., DP/415-16/05),
- od zaległego wynagrodzenia za wykonanie w ramach stosunku pracy projektu wynalazczego (interpretacja Urzędu Skarbowego w Koninie z 24 lutego 2004 r., PD/415-6/04),
- od nieterminowych wypłat diet za podróż służbową poza granicami kraju (interpretacja Urzędu Skarbowego w Zabrzu z 5 marca 2004 r., USPD1/415/19/2004/I/LH).
Ulga przysługuje także wtedy, gdy pieniądze wypłaca komornik(interpretacja Urzędu Skarbowego w Jędrzejowie z 14 lipca 2005 r., PD1-406/26/05).
Zwolnienie dotyczy tylko świadczeń ze stosunku pracy (i innych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 updof). Jak stwierdził Urząd Skarbowy w Nowym Mieście Lubawskim w interpretacji z 14 września 2006 r. (PD/415-3/06): "przy wypłacie odsetek od wynagrodzeń z działalności wykonywanej osobiście za pełnienie funkcji członka zarządu, pełniącego tę funkcję z powołania odpowiednich organów spółki, art. 21 ust. 1 pkt 95 updof nie może mieć zastosowania".
Zwolnione z podatku będą też odsetki wyższe od ustawowych. Potwierdza to radca prawny Elżbieta Puławska, przypominając, że wysokość takich odsetek powinna być określona w umowie o pracę albo regulaminie wynagradzania.
Musimy jednak pamiętać, że regularne nieterminowe wypłacanie pensji wraz z nieopodatkowanymi pokaźnymi odsetkami może być uznane przez urząd skarbowy za próbę obejścia przepisów.
- posiłkach i napojach - DF z 16 kwietnia,
- ekwiwalentach za używanie własnych narzędzi - DF z 23 kwietnia,
- roboczej i reprezentacyjnej odzieży - DF z 30 kwietnia,
- imprezach integracyjnych - DF z 7 maja,
- bezpłatnym transporcie do firmy - DF z 14 maja,
- nieoprocentowanych pożyczkach - DF z 21 maja,
- służbowych telefonach - DF z 28 maja,
- służbowych samochodach - DF z 4 czerwca,
- zwrocie kosztów przeprowadzki - DF z 11 czerwca,
- rekompensacie za przerwany urlop - DF z 18 czerwca,
- dopłatach do wypoczynku dzieci pracowników - DF z 25 czerwca,
- darmowym zakwaterowaniu - DF 2 lipca,
- refundacji kosztów zakupu okularów - DF z 9 lipca,
- pakietach medycznych - DF z 16 lipca,
- świadczeniach urlopowych - DF z 23 lipca,
- odszkodowaniach - DF z 30 lipca,
- świadczeniach rzeczowych - DFz 6 sierpnia,
- darowiznach - DF z 13 sierpnia,
- biletach na komunikację - DF z 20 sierpnia.
Czy pracodawca może regularnie wypłacać pensję po terminie, ale za to z nieopodatkowanymi odsetkami? Odradzam taki sposób optymalizacji wynagrodzenia pracownika. Wypłacenie pensji z opóźnieniem to naruszenie praw pracowniczych. Pierwsze co sprawdzają inspektorzy pracy kontrolujący firmę, to właśnie terminowość przekazywania wynagrodzenia. Co grozi za opóźnienie? Mandat, o którym mówi art. 282 § 1 kodeksu pracy. Bardziej gorliwy inspektor może też złożyć do prokuratury zawiadomienie o przestępstwie polegającym na uporczywym naruszaniu podstawowego uprawnienia pracownika, jakim jest prawo do wynagrodzenia w terminie określonym w umowie (art. 218 § 1 kodeksu karnego). Nawet jeśli pracownik się na to zgodził. Pracodawca nie może zresztą argumentować, że miało to na celu optymalizację podatkową, bo naraża się nie tylko na konieczność dopłacenia podatku, ale i na zarzut popełnienia wspólnie z pracownikiem przestępstwa skarbowego (art. 56 § 1 kodeksu karnego skarbowego).
