[b]Urząd skarbowy przeprowadził kontrolę w zakresie prawidłowego rozliczenia VAT w związku z moim wnioskiem o zwrot tego podatku i po kontroli zwrócił żądaną przeze mnie kwotę (nie stwierdzając nieprawidłowości). Czy po pięciu miesiącach od zakończenia tamtej kontroli mógł wszcząć postępowanie podatkowe (trwające dwa lata), w wyniku którego ustalono, że kwota zwrotu została zawyżona i tym samym mam obowiązek oddać część zwróconego mi VAT z odsetkami? Sprawa dotyczy opodatkowania garaży sprzedanych wraz z lokalami mieszkalnymi; według urzędu powinny być objęte stawką 22 proc., a nie 7 proc.[/b]

Z pytania wynika, że urząd skarbowy zweryfikował zasadność zwrotu VAT w ramach tzw. czynności sprawdzających (postępowania wyjaśniającego). Dopiero bowiem od 1 grudnia 2008 r. wprowadzono zasadę (w art. 87 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link]), że zasadność zwrotu może być zbadana także w ramach kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego.

W praktyce weryfikacja taka polega na sprawdzeniu przez organ podatkowy oryginałów faktur i dokumentów celnych, statusu dostawcy towarów i usług, dowodów wykonania eksportu czy wewnątrzwspólnotowej dostawy.

Otrzymanie zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym po wykonaniu przez organ czynności sprawdzających nie oznacza jednak stwierdzenia poprawności czy też prawidłowości rozliczeń VAT za dany okres rozliczeniowy.

Potwierdzają to [b]wyroki NSA z 27 czerwca 1996 r. (SA/Rz 1179/95) i z 9 grudnia 1994 r. (III SA 899/94).[/b]

Choć obydwa orzeczenia zostały wydane na gruncie poprzedniej ustawy o VAT z 1993 r., mają zastosowanie także w obecnym stanie prawnym. Przepisy prawa nie zabraniają bowiem organom podatkowym, po uprzednio przeprowadzonej weryfikacji, wszczęcia postępowania kontrolnego i podatkowego w tym samym zakresie.

Należy jednak podkreślić, że – w świetle obecnie obowiązujących przepisów – gdyby badanie zasadności zwrotu VAT było przedmiotem ogólnego postępowania kontrolnego/podatkowego dotyczącego rozliczenia VAT za dany okres, zakończonego protokołem kontroli i/lub decyzją, ponowna kontrola podatkowa w tym zakresie byłaby złamaniem zasady wyrażonej w art. 282a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?n=1&id=176376&wid=328885]ordynacji podatkowej[/link].

Zgodnie z nią, w zakresie spraw rozstrzygniętych decyzją ostateczną, kontrola podatkowa nie może być ponownie wszczęta.

Skoro czytelnik otrzymał – po czynnościach sprawdzających – zwrot nadwyżki VAT naliczonego nad należnym, a następnie w wyniku przeprowadzonego postępowania podatkowego okazało się, że zwrot ten był nienależny, zastosowanie znajdą przepisy ordynacji podatkowej dotyczące zaległości podatkowej.

Zgodnie z art. 52 § 1 pkt 2 na równi z zaległością podatkową traktuje się także zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, chyba że wykaże on, że nie nastąpiło to z jego winy.

[i]Anna Łukaszewicz-Obierska, radca prawny, partner w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr[/i]

[i]Jarosław Ziobrowski, prawnik w tej kancelarii[/i]