[b]Nasza firma zawarła umowę ubezpieczenia należności. W trakcie roku wystąpiła szkoda ubezpieczeniowa i ubezpieczyciel wypłacił nam 80 proc. należności. Ponieważ wcześniej wykazaliśmy z transakcji sprzedaży przychód należny, to wypłata ubezpieczenia została potraktowana jako zapłata należności. Czy jeśli chodzi o pozostałą część niespłaconej należności (20 proc.), możemy skorzystać z ulgi w VAT na złe długi?[/b]
Każdy przedsiębiorca ma prawo do korekty podatku należnego z tytułu nieuiszczonej przez kontrahenta należności (ulga na złe długi), jeśli spełnia wszystkie przewidziane w przepisach warunki.
Zgodnie z art. 89a ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link] podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, pod warunkiem że:
- dostarczył towary lub świadczył usługi na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny (niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w likwidacji),
- wierzytelności wykazał uprzednio w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny,
- wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni,
- od daty wystawienia faktury nie upłynęły dwa lata,
- wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności,
- wierzytelność nie została zbyta.
Jeśli chodzi o ten ostatni warunek, pod pojęciem zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż wierzytelności, ale każdą czynność przenoszącą prawo do żądania jej zapłaty.
Zgodnie z art. 828 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela, do wysokości zapłaconego odszkodowania.
Oznacza to, że wraz z wypłatą odszkodowania ubezpieczyciel z mocy prawa przejął część wierzytelności firmy (nastąpiło zbycie wierzytelności). W takim wypadku firma nie może skorzystać z ulgi na złe długi w wysokości wypłaconego odszkodowania (80 proc. należności).
Pozostała kwota (20 proc. należności) jest w dalszym ciągu nieściągalną wierzytelnością, zatem firma ma prawo do korekty, oczywiście jeżeli spełnione są pozostałe warunki z art. 89a ustawy o VAT.
Problemem może być prowadzenie całej procedury jedynie co do części (20 proc.) należności z faktury.
Jednak nie ulega wątpliwości, że korekta dotyczyć może również kwoty VAT przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.
W zawiadomieniu wysłanym do dłużnika firma powinna określić kwotę wynikającą z niezapłaconej faktury z uwzględnieniem kwoty wypłaconej przez ubezpieczyciela oraz szczegółowym opisem sytuacji.
W efekcie bowiem dłużnik zobowiązany będzie do korekty swojego podatku naliczonego VAT tylko w takiej samej części.
[i]Anna Łukaszewicz-Obierska, radca prawny, partner w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr[/i]
[i]Jarosław Ziobrowski, prawnik w tej kancelarii[/i]
