Borykający się z brakami kadrowymi przedsiębiorcy podejmują liczne działania mające na celu zarówno związanie z firmą już posiadanych kadr, jak i pozyskanie nowego personelu. W związku z zapotrzebowaniem na wysoko wyspecjalizowanych pracowników często decydują się na sfinansowanie ich dokształcania. W takiej sytuacji pojawiają się istotne pytania dotyczące dwóch kwestii, tzn.:
- uznania świadczenia w postaci sfinansowania kształcenia za przychody pracownika,
- dopuszczalności zaliczenia przez firmę takich wydatków w ciężar kosztów podatkowych.
Według przepisów ustawy o PIT zasadą jest, że za przychody ze stosunku pracy uznaje się także świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, a także dokonywane na rzecz pracownika świadczenia nieodpłatne lub częściowo odpłatne. Należy jednak zwrócić uwagę na brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT, zgodnie z którym wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego. W konsekwencji takiej regulacji konieczne staje się odwołanie do tych przepisów odrębnych, w szczególności do regulacji kodeksu pracy (k.p.), który w art. 1031 do 1036 ustala reguły podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracownika.
I tak, zgodnie z art. 1031 § 1 k.p., przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Z kolei art. 1033 k.p. ustala, że pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. Wymagane jest tutaj także zawarcie z pracownikiem umowy wskazanej art. 1034 k.p. określającej wzajemne obowiązki i uprawnienia, przy czym umowa ta musi być zawarta na piśmie. W konsekwencji, gdy dokształcanie pracownika ma charakter podnoszenia jego kwalifikacji w rozumieniu kodeksu pracy, to świadczenia ponoszone przez pracodawcę (np. w związku z opłaceniem kosztów studiów) będą korzystały ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT.
Opinia taka znajduje potwierdzenie m.in. w treści interpretacji indywidualnej z 2 sierpnia 2017 r. (0115-KDIT2-2.4011. 212.2017.1.BK), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził: „koszty studiów oraz dodatkowych świadczeń, w szczególności przejazdów, zakwaterowania jakie Wnioskodawca zamierza ponieść – zgodnie z przepisami kodeksu pracy – na podniesienie kwalifikacji zawodowych Dyrektora Zarządzającego stanowić będą jego przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, zwolniony jednakże z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".
Jeśli chodzi o drugą kwestię, a więc dopuszczalność zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów nakładów ponoszonych przez pracodawcę na podniesienie kwalifikacji zawodowych pracownika, to w tym zakresie obowiązują zasady ogólne. Jeśli zatem istnieje związek pomiędzy poniesieniem takich kosztów a osiąganymi przychodami (w tym przychodami racjonalnie spodziewanymi), bądź zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, to podatnik (zarówno PIT, jak i CIT) może zaliczyć taki wydatek do kosztów uzyskania przychodów. Zarówno w ustawie o PIT, jak i ustawie o CIT brak jest przy tym regulacji szczególnych, które wyłączają wydatki na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika z kosztów podatkowych. ?
Autor jest doradcą podatkowym
