Po wyrejestrowaniu działalności nie da się skorygować faktury VAT

Do 30 września 2011 r. przedsiębiorca był zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. 30 września 2011 r. zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej i został wykreślony w rejestru podatników VAT. Do dziś nie zmienił się jego status jako podatnika VAT. W lutym 2011 r. sprzedał towary firmie X. Transakcja została zafakturowana. Wyrokiem sądu okręgowego z lutego 2017 r. zobowiązano przedsiębiorcę do zwrotu otrzymanego wynagrodzenia z tytułu tej dostawy, w związku z odstąpieniem przez kupującego od tej umowy sprzedaży w ramach wykonywanych uprawnień z tytułu rękojmi. Czy po wyrejestrowaniu z rejestru podatników VAT dopuszczalne jest wystawienie faktury korygującej? – pyta czytelnik?

Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (np. dostawy towarów). Wystawione faktury wymagają niekiedy skorygowania.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, gdy po wystawieniu faktury:

1) udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT,

2) udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT,

3) zwrócono podatnikowi towary i opakowania,

4) zwrócono nabywcy całość lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT,

5) podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

– podatnik wystawia fakturę korygującą.

Dane, jakie powinna zawierać faktura korygująca, określa art. 106j ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT.

Jaki był stan rzeczywisty

Istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Innymi słowy, faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Konsekwencją wystawienia faktury korygującej jest zmiana rozliczenia podatku.

Ustawa o VAT nie określa natomiast terminu na wystawienie faktury korygującej.

Zasadniczo, faktura korygująca powinna być wystawiona w momencie zaistnienia przyczyny jej wystawienia, tj. udzielenia rabatu (opustu, obniżki ceny), zwrotu towaru lub opakowań; zwrotu zaliczki; podwyższenia ceny; stwierdzenia w/w pomyłki, bądź niezwłocznie. W znaczeniu językowym »niezwłoczny« oznacza »taki, który powinien nastąpić w jak najkrótszym czasie« (zob.: http://sjp.pwn.pl).

Przedawnienie

W praktyce zdarza się, że przyczyny powodujące konieczność wystawienia faktury korygującej wystąpią dopiero po dłuższym czasie, np. dopiero po kilku latach nastąpi zwrot towaru, zostanie udzielony rabat bądź zauważona pomyłka, czy – jak to ma miejsce w analizowanej sprawie – zostanie wydany wyrok sądu powszechnego nakazujący zwrot otrzymanego wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów. Czy w takim przypadku zawsze, bez względu na upływ okresu czasu od momentu sprzedaży i wystawienia faktury, można wystawić fakturę korygującą?

Jako termin końcowy na wystawienie faktury korygującej organy podatkowe przyjmują upływ terminu przedawnienia okresu rozliczeniowego, w którym została rozliczona faktura pierwotna, tj. faktura, której dotyczy faktura korygująca. Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu od momentu powstania zobowiązania podatkowego zobowiązanie to wygasa, a organ podatkowy, po upływie terminu przedawnienia, nie może domagać się uregulowania (nie ma możliwości wyegzekwowania) należnego świadczenia. Należy przy tym zauważyć, że przedawnienie następuje z mocy prawa (zob. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 14 marca 2014 r., IPPP2/443-1395/13-2/RR). Co do zasady, zobowiązanie podatkowe przedawnia się po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ordynacji podatkowej).

Przykład

Rok 2017 r. jest ostatnim rokiem na wystawienie faktur korygujących dotyczących sprzedaży z okresu grudzień 2011 r. – listopad 2012. Sprzedaż z okresu od grudnia 2010 r. do listopada 2011 r. można było skorygować do końca 2016 r.

Należy jednak mieć na uwadze, że bieg terminu przedawnienia może się nie rozpocząć, rozpoczęty ulec zawieszeniu albo ulec przerwaniu (zob. art. 70 ordynacji podatkowej).

Kto jest uprawniony

Ponadto, do wystawienia faktury korygującej uprawnieni są wyłącznie podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT. Ponieważ faktura korygująca ma moc faktury VAT i pod każdym względem traktuje się ją jako zwykłą fakturę VAT, podmiotem uprawnionym do jej wystawienia jest wyłącznie podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Ponieważ przedsiębiorca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej i został wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych, to także z tego powodu nie jest zobowiązany i uprawniony do wystawienia faktury korygującej (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 kwietnia 2016 r., ITPP1/4512-133/16/IK).

W opisanej w pytaniu sytuacji podatnik nie może więc wystawić faktury korygującej – mimo że musi zwrócić nabywcy wynagrodzenie za transakcję z lutego 2011 r. – ponieważ upłynął termin przedawnienia zobowiązania podatkowego wynikającego z pierwotnej faktury a on sam nie jest już czynnym podatnikiem VAT.

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 710 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 201 ze zm.)