Czy kara umowna jest przychodem z działalności?

- Prowadzę bar. Jestem czynnym podatnikiem VAT. Podatek dochodowy z działalności gospodarczej rozliczam na zasadach ogólnych (skala podatkowa), prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. 1 lutego 2017 r. otrzymałem (przelewem na rachunek bankowy) od kontrahenta (firma X) karę umową w wysokości 6000 zł. Jak powinienem ująć otrzymaną karę w księdze przychodów i rozchodów? – pyta czytelnik.

Przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane kary umowne (art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT). Otrzymaną od kontrahenta karę umowną czytelnik powinien zatem rozpoznać jako przychód podatkowy. Otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą kary umowne nie korzystają przy tym ze zwolnienia z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o PIT (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 marca 2011 r., ILPB1/415-1380/10-4/AO).

Zgodnie z objaśnieniami

Datą powstania przychodu ztytułu otrzymanych kar umownych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, stosownie do art. 14 ust. 1i ustawy o PIT, jest dzień otrzymania zapłaty, tj. dzień otrzymania tej kary. Czytelnik otrzymał karę umowną 1 lutego 2017 r. (przelewem na rachunek bankowy) i ten właśnie dzień należy uznać za datę powstania przychodu.

Otrzymane kary umowne ujmujemy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dacie ich otrzymania.

Przychody z otrzymanych kar umownych wpisujemy w kolumnie 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jak wynika z objaśnień do podatkowej księgi, zawartych w rozporządzeniu ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie), kolumna 8 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych przychodów, np. otrzymanych kar umownych.

Na podstawie wyciągu bankowego

Zapisy w księdze dotyczące pozostałych przychodów muszą być ujmowane na podstawie dowodów potwierdzających te przychody (§ 25 rozporządzenia). Dotyczy to m.in. otrzymanych kar umownych. Zazwyczaj ujęcie tego typu przychodów w podatkowej księdze następuje na podstawie wyciągu bankowego lub raportu kasowego. Wydaje się jednak, że podatnik może sporządzić dowód wewnętrzny i na jego podstawie wprowadzić przedmiotowy przychód do księgi.

Co musi zawierać dowód księgowy

Stosownie do § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe stwierdzające fakt przeprowadzenia operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

- wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,

- datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres zrealizowania operacji gospodarczej, której dotyczy dowód, z tym że jeżeli data operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, to wystarcza podanie jednej daty,

- przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

- podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych

– oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała. Dopuszczalne jest stosowanie ogólnie przyjętych skrótów. Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, to podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, po kursie obowiązującym w dniu przeprowadzenia operacji, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o PIT. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej (§ 12 ust. 4 rozporządzenia).

Przykład

Na udokumentowanie otrzymanej kary umownej podatnik sporządził, na podstawie wyciągu bankowego, dowód wewnętrzny nr 1/02/2017 na kwotę 6000 zł. Otrzymaną karę umowną należy zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (patrz wzór w załączniku)

Numerem wpisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, tj. „3/02/2017." należy oznaczyć dowód będący podstawą zapisu, czyli dowód wewnętrzny nr 1/02/2017. Założyłem, że czytelnik numeruje wpisy w księdze w podziale na poszczególne miesiące – wpisy numeruje się od początku miesiąca, a pierwszy wpis w każdym miesiącu jest oznaczony liczbą porządkową 01.

Autor jest doradcą podatkowym z Warszawy