Sprzedaż projektów wnętrz - jaka stawka VAT

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach 21 października 2016 r. (IBPP2/4512-572/16-2/BW).

Spółka planuje w ramach swojej działalności otworzyć nowy dział, który ma się zajmować projektowaniem wnętrz. W tym celu zostanie zawarta umowa zlecenia z architektem m.in. na dokumentację projektową wnętrz, przygotowanie rzutów projektów wnętrz, komputerowe wizualizacje wnętrz oraz nadzór autorski nad realizowanymi projektami. Spółka nie zamierza wprowadzać żadnych innowacji do projektów, tym samym stworzone projekty będą miały indywidualny i niepowtarzalny charakter opatrzony podpisem architekta. W ramach zawartej umowy zlecenia spółka nabędzie prawa autorskie do projektów. Gotowe projekty zostaną sprzedane przez nią indywidualnym odbiorcom. Każdorazowo przedmiotem sprzedaży będzie usługa projektowa, za którą spółka wystawi fakturę, na której wyszczególnione zostanie przeniesienie praw autorskich. Spółka wskazała ponadto, że na sprzedawanych projektach jako autor będzie widniał architekt, który wykonywał projekt. Zdaniem spółki, jeżeli w ramach umowy zlecenia zatrudnia ona twórcę projektów aranżacji wnętrz i sprzedaje wykonane przez niego projekty wraz z przeniesieniem praw autorskich przez twórcę, to może przy sprzedaży tych projektów stosować obniżoną stawkę VAT w wysokości 8 proc.

Organ uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Wskazał, że stawką 8 proc. VAT mogą zostać opodatkowane usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zdaniem organu podatkowego twórcą może być wyłącznie osoba fizyczna. Jeżeli zatem utwory powstają w ramach funkcjonowania spółki, to pomimo że spółce będzie przysługiwało autorskie prawo majątkowe do tego projektów, to nie będzie jej przysługiwało autorskie prawo osobiste, a w szczególności prawo do autorstwa projektów. Tym samym, nie będzie spełniona przesłanka do uznania spółki za twórcę w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Komentarz eksperta

Przemysław Pasikowski, konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC

Kwestia wyboru odpowiedniej stawki opodatkowania VAT przy sprzedaży projektów wnętrz może budzić pewne wątpliwości, zwłaszcza że w poprzednich latach interpretacje wydane przez organy podatkowe nie prezentowały jednolitego stanowiska w odniesieniu do pojęcia twórcy w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jako przykład można podać interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 26 kwietnia 2013 r. (IBPP3/443-110/13/AZ), w której uznano, że nie każdy projekt może zostać uznany za przejaw działalności twórczej w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zdaniem IS w Katowicach kwestia dotyczy w szczególności projektów typowych, zawierających powtarzalne i nieoryginalne rozwiązania.

Natomiast, w omawianej interpretacji indywidualnej organ podatkowy wskazał, że twórcą w rozumieniu ww. ustawy jest każda osoba prowadząca faktycznie działalność twórczą, czyli działalność, której efektem jest powstanie utworu, natomiast przejaw działalności twórczej oznacza jakikolwiek uzewnętrzniony rezultat działalności człowieka o charakterze kreacyjnym. Przesłanka ta jest spełniona, gdy mamy do czynienia z subiektywnym nowym wytworem intelektu. W konsekwencji, w przeszłości organy podatkowe forsowały stanowisko mniej korzystne dla podatników co do możliwości skorzystania z obniżonej stawki opodatkowania VAT.

Najważniejszą kwestią w omawianej interpretacji jest jednak wskazanie, że wyłącznie twórcy będący osobami fizycznymi mogą skorzystać z preferencyjnej stawki VAT w wysokości 8 proc. Jak słusznie wskazuje organ podatkowy, tylko osobom fizycznym może przysługiwać osobiste prawo do autorstwa utworu, w tym przypadku projektów wnętrz. Tym samym, spółka może jedynie nabyć majątkowe prawo autorskie do projektu, nie nabywając osobistego prawa autorskiego. Twórcą w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest zatem osoba lub grupa osób, które stworzyły dany projekt, a nie spółka, która w ramach stosunku pracy lub umowy zlecenia nabyła majątkowe prawa do niego.

Zastosowanie obniżonej stawki opodatkowania VAT może mieć bardzo istotne praktyczne znaczenie dla podmiotów kierujących swoją ofertę do klientów indywidualnych (konsumentów), którzy ponoszą ekonomiczny ciężar VAT. Zgodnie z omawianą interpretacją, twórcy samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą, ze względu na możliwość skorzystania z obniżonej stawki VAT, będą mogli zaoferować niższą cenę niż podmioty zatrudniające projektantów wnętrz i prowadzące tę samą działalność w formie spółek handlowych. Nasuwa się więc pytanie czy takie różnicowanie stawek w odniesieniu do sytuacji podmiotów podobnych nie narusza zakazu dyskryminacji podatkowej, będącej fundamentalną zasadą zarówno polskiego, jak i europejskiego systemu prawnego.