Pan Kowalski prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, ewidencjonuje przychody i koszty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. W 2012 r. pan Kowalski i jego wspólnik wnieśli do spółki grunt. Grunt ten jest składnikiem majątku obrotowego spółki, jest towarem handlowym, gdyż spółka zajmuje się obrotem nieruchomościami. Właścicielem gruntu jest spółka. W spółce cywilnej wartość gruntu została ustalona w cenie rynkowej. Obecnie grunt ma zostać wycofany ze spółki na potrzeby osobiste wspólnika – pana Kowalskiego, który następnie chce go przekazać na cele swojej jednoosobowej działalności gospodarczej, którą zamierza otworzyć. Grunt zostanie przekazany na cele tej działalności jako towar handlowy. W jaki sposób wycenić grunt ujęty w spisie z natury sporządzonym na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej? – pyta czytelnik.

W przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów zasady sporządzania spisu z natury regulują przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).

Co i kiedy wpisać

Stosownie do § 27 ust. 1 rozporządzenia, podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym, zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

Przeznaczone do odsprzedaży

Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej (zob. § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia). Grunty nabyte do celów handlowych, tj. z przeznaczeniem do dalszej odprzedaży lub sprzedaży po wybudowaniu na nich budynków, są towarami handlowymi.

Jaka wartość

Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia (§ 29 ust. 1 in principio rozporządzenia). Wycena towarów handlowych według wartości rynkowej jest zatem możliwa wyłącznie gdy na dzień spisu z natury cena rynkowa towaru jest niższa od ceny jego zakupu lub nabycia.

Cena zakupu oznacza cenę, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe oraz obniżoną o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia. Natomiast w przypadku otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku, cena zakupu to wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika (zob. § 3 pkt 2 rozporządzenia). Cena nabycia oznacza cenę zakupu składnika majątku, powiększoną o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze (zob. § 3 pkt 3 rozporządzenia).

Oznacza to, że grunty objęte spisem z natury, które zostaną wprowadzone do jednoosobowej działalności gospodarczej, powinny zostać wycenione w spisie z natury sporządzonym na dzień rozpoczęcia tej działalności według cen zakupu lub nabycia. Mogą także zostać wycenione według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia (por. interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 września 2016 r., ILPB4/4511-1-36/16-4/BC).

Autor jest doradcą podatkowym