Jaki VAT dla prac związanych z ochroną środowiska morskiego

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 13 lipca 2016 r. (I SA/Gd 543/16).

Spółka prowadziła prace budowlane polegające na modernizacji wejścia do portu wewnętrznego (przebudowa falochronu), za które, na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT wystawiała faktury ze stawką zero proc. Spółka wystąpiła z wnioskiem o udzielenie interpretacji indywidualnej co do potwierdzenia prawidłowości stosowania tej stawki. Otrzymała jednak interpretację negatywną, która została utrzymana przez WSA w Gdańsku. Po jakimś czasie została jednak wydana interpretacja ogólna (sPT2/033/1/442/TXW/2011/763), w której minister finansów stwierdził, że z preferencyjnej stawki podatkowej mogą również korzystać usługi dotyczące falochronu, jeżeli roboty nie są związane ze zmianą parametrów technicznych akwenów lub torów podejściowych.

Organy podatkowe w wydanej decyzji pozbawiły spółkę możliwości zastosowania stawki zero proc. w stosunku do opisanych wyżej robót. Na tym tle powstał spór, w którym spółka podkreślała, że do zmian parametrów doszło nie na pierwszym, lecz na innych etapach prac, a wykonywane roboty, za które wystawiała faktury ze stawką zero proc., dotyczyły wyłącznie pierwszego etapu.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję. Mając na uwadze wydaną interpretację ogólną stwierdził, że jeżeli da się wyodrębnić prace, które związane są ze stałym utrzymaniem i prace związane z przebudową oraz zmianą parametrów, to można stosować różne stawki do tych prac. Organ powinien był zatem stwierdzić, czy prace związane z wykonaniem robót w ramach pierwszego etapu łączyły się ze zmianą parametrów torów podejściowych. Jeżeli tak, to należałoby stosować stawkę podstawową. W przeciwnym razie trzeba byłoby zastosować stawkę zero proc. W odniesieniu do inwestycji polegającej na budowie ostróg morskich WSA uznał, że stawka zero proc. nie znajduje zastosowania, gdyż inwestycja służy ochronie brzegu i tym samym nie jest usługą związana z ochroną środowiska morskiego.

—Jan Jacek Buławski, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Anna Lewińska, doradca podatkowy, starsza konsultantka w szczecińskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o. o.

Analizując zagadnienia poruszone w komentowanym wyroku WSA, należy pamiętać, że art. 83 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT przewidujący możliwość zastosowania stawki zero proc. nie zmienił się od momentu wejścia w życie ustawy o VAT. Przez ponad dziesięć lat obowiązywania regulacja ta była przedmiotem licznych orzeczeń i rozstrzygnięć, jednak można zauważyć, że zarówno organy podatkowe, jak i sądy przy wykładni mają na uwadze przede wszystkim konkluzje wynikające z:

- interpretacji ogólnej ministra finansów z 22 czerwca 2011 r. (PT2/033/1/442/TXW/2011/763), której celem było zapewnienie jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do zastosowania preferencyjnej stawki VAT przy usługach związanych z utrzymaniem akwenów portowych i torów podejściowych oraz

- stanowiska zaprezentowanego w wyroku NSA z 14 kwietnia 2015 r. (I FSK 1493/14), odnoszącego się do kwestii zastosowania stawki zero proc. do usług związanych z ochroną środowiska morskiego.

Jak się wydaje, kluczowym zagadnieniem dla możliwości zastosowania preferencyjnej stawki VAT jest rozstrzygnięcie:

- czy przedmiotowa transakcja jest związana z utrzymaniem akwenów portowych i torów podejściowych, przy czym przez „utrzymanie" minister finansów rozumie czynności mające na celu zapewnienie odpowiedniego stanu obiektów, w tym prawidłową ich funkcjonalność albo

- czy usługa jest związana z ochroną środowiska morskiego, przy czym – w świetle ww. wyroku NSA – kluczowe znaczenie będzie miało ustalenie czy ochrona ta jest pierwszoplanowym celem inwestycji.

Zagadnienia te należą do sfery faktu, a nie prawa, a w konsekwencji o możliwości zastosowania stawki zero proc. VAT na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT decyduje przede wszystkim odpowiednie przygotowanie inwestycji, która ma korzystać z tej preferencyjnej stawki, w szczególności zgromadzenie stosownej dokumentacji potwierdzającej, że jej celem jest utrzymanie infrastruktury lub ochrona środowiska morskiego. W przypadku wszczęcia postępowania wszelkie wątpliwości odnośnie do celu inwestycji powinny być rozstrzygane na etapie postępowania przed organami podatkowymi, najlepiej na podstawie opinii powołanego na tę okoliczność biegłego. Niedostateczne wyjaśnienie tej kwestii przez organy podatkowe, a w szczególności nieuwzględnienie w tym zakresie wniosków złożonych przez podatnika, może stać się podstawą do uchylenia decyzji przez sąd administracyjny.

Pomimo długiego okresu funkcjonowania przedmiotowych przepisów, w praktyce budzą one wciąż pewne wątpliwości interpretacyjne. Niestety dokonując ich wykładni nie sposób wesprzeć się orzecznictwem TSUE, gdyż w Dyrektywie Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej nie znajdziemy ich odpowiednika.

Mając na uwadze to, że skorzystanie przez podatnika z preferencyjnej stawki VAT, może potencjalnie wiązać się z ryzykiem późniejszego zakwestionowania rozliczeń VAT w tym zakresie przez urząd skarbowy, warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem do ministra finansów o wydanie interpretacji indywidualnej w celu zabezpieczenia własnego interesu prawnego.

Współautorem komentarza jest Andrzej Oryl, radca prawny, menedżer w szczecińskim biurze Deloitte Legal, Pasternak, Korba, Moskwa, Jarmul i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza sp.k.