Spółka (podatnik VAT czynny) świadczy na rzecz swoich klientów usługi leasingu operacyjnego i finansowego, usługi wynajmu, w tym pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, o których mowa w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT. Po zakończeniu umów leasingu zazwyczaj dochodzi do sprzedaży przedmiotów umów leasingobiorcom (wykupu).

Pojazdy samochodowe, które nie zostały wykupione, a zostały zwrócone po zakończonym okresie leasingu, spółka przeznacza do dalszej odsprzedaży lub oddania w leasing. Również pojazdy odebrane leasingobiorcom w drodze windykacji są przeznaczone przez spółkę do dalszej odsprzedaży lub oddania w leasing. Odebrane i oferowane do sprzedaży lub leasingu pojazdy nie są udostępniane i przekazywane do użytku pracownikom spółki, lecz oczekują na klientów na firmowym parkingu. Czy spółka powinna składać VAT-26 dla pojazdów samochodowych po zakończonej umowie leasingu lub dla pojazdów samochodowych odebranych klientom w postępowaniu egzekucyjnym, które są przeznaczone do dalszej odsprzedaży lub ponownego oddania w leasing? – pyta czytelniczka.

Na potrzeby stosowania przepisów o VAT pojazdy samochodowe to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (zob. art. 2 pkt 34 ustawy o VAT). W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi obowiązuje – co do zasady – ograniczenie odliczenia VAT od takich zakupów. Kwotę podatku naliczonego stanowi wtedy 50 proc. kwoty VAT z jego faktury zakupu (zob. art. 86a ust. 1 ustawy o VAT).

Regulamin, ewidencja...

Ograniczenie to nie dotyczy m.in. sytuacji, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (zob. art. 86a ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT). Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (zob. art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

...oraz specjalny druk

Stosownie do art. 86a ust. 12 ustawy o VAT, podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie siedmiu dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. Informację tę składa się na formularzu VAT-26.

Istota problemu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy spółka powinna składać VAT-26 dla pojazdów samochodowych po zakończonej umowie leasingu lub dla pojazdów samochodowych odebranych klientom w postępowaniu egzekucyjnym, jeśli są one przeznaczone do dalszej odsprzedaży czy ponownego oddania w leasing.

Spis nie zawsze konieczny

Analiza art. 86a ust. 12 ustawy o VAT wskazuje, że obowiązek składania informacji VAT-26 dotyczy tylko podatników wykorzystujących wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. Innymi słowy, jeżeli podatnik nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, to nie dotyczy go obowiązek składania informacji VAT-26 >patrz ramka.

Użycie w art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT wyrazu „wyłącznie" wskazuje, że zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji dotyczy tylko tych pojazdów, które przeznaczone są jedynie do odsprzedaży, sprzedaży (w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika) lub oddania ich w odpłatne używanie. Tym samym nie obejmuje sytuacji, gdy pojazdy są wykorzystywane – choćby przejściowo – do innych celów, np. na użytek prywatny podatnika.

Wyłącznie w działalności

Zatem w przypadku, gdy pojazd samochodowy przeznaczony jest wyłącznie do odsprzedaży lub na wynajem/dzierżawę/leasing, to podatnik, którego przedmiotem działalności jest odsprzedaż/najem/dzierżawa/leasing tych pojazdów, nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Natomiast gdy pojazd samochodowy jest przeznaczony również do celów innych niż odsprzedaż, najem/dzierżawa/leasing (nie jest przeznaczony wyłącznie do odsprzedaży lub wynajmu/dzierżawy/leasingu), ustalenie zasad używania musi być potwierdzone prowadzoną ewidencją przebiegu pojazdu.

Nie dla pracowników

Pojazdy odsprzedawane lub oddawane w leasing przez spółkę spełniają warunki określone w art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a i c ustawy o VAT. Odebrane i oferowane do sprzedaży lub leasingu pojazdy nie są udostępniane i przekazywane do użytku pracownikom spółki, lecz oczekują na klientów na parkingu. Spółka nie ma zatem obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu w stosunku do tych pojazdów.

Skoro spółka nie jest obowiązana do prowadzenia ewidencji przebiegu tych pojazdów, to nie musi także składać VAT-26 w stosunku do tych pojazdów samochodowych po zakończonej umowie leasingu lub odebranych klientom w postępowaniu egzekucyjnym, jeśli są one przeznaczone do dalszej odsprzedaży lub ponownego oddania w leasing. Takie stanowisko zajął m.in. WSA w Warszawie w wyroku z 30 września 2015 r. (III SA/Wa 9/15), a także Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 lutego 2016 r. (IPPP3/443-465/14/16-7/S/JŻ).

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

Kto jest zwolniony z prowadzenia dokumentacji

Warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do:

a) odsprzedaży,

b) sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,

c) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

– jeżeli odsprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów jest przedmiotem działalności podatnika (art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT).