Wielu przedsiębiorców, zwłaszcza w okresie świątecznym, przekazuje różnego rodzaju darowizny dla potrzebujących. Warto pamiętać, że przepisy podatkowe nie tylko pozwalają na odliczenie kwot darowizn od dochodu, ale przewidują również specjalne rozwiązania dotyczące rozliczenia żywności.

Przedsiębiorca, który zapobiega marnowaniu towarów spożywczych, przekazując ich nadwyżki na szczytny cel, może zapłacić dzięki temu niższe podatki. Ważne, by potrzebujących wspierać za pośrednictwem powołanych do tego organizacji, mających status OPP.

Jeszcze kilka lat temu hurtowniom sprzedawcom i restauratorom bardziej opłacało się utylizować niewykorzystane towary, niż oddać potrzebującym, np. domom dziecka czy schroniskom dla bezdomnych. To dlatego, że darowizny przekazywane przez te podmioty podlegały VAT.

Ważny status OPP

Teraz nie ma już tego problemu. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT, zwolniona z podatku jest dostawa towarów, której przedmiotem są produkty spożywcze przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Wyjątkiem są napoje alkoholowe.

Przedsiębiorcy mają więc duży wybór podmiotów, którym mogą przekazać towary. W Krajowym Rejestrze Sądowym zarejestrowanych jest ponad 8 tys. fundacji i stowarzyszeń, które mają status organizacji pożytku publicznego. Jeśli więc darczyńca chce mieć pewność, że fikus nie zakwestionuje darowizny, powinien poprosić organizację o wypis z KRS. Może też samodzielnie sprawdzić jej status w internecie (https://ems.ms.gov.pl lub www.bazy.ngo.pl/opp).

Zainteresowani mogą też podarować żywność instytucjom, które nie mają statusu OPP. Wówczas nie skorzystają jednak z preferencji w VAT.

Darczyńca musi posiadać dokument potwierdzający przekazanie żywności, z podpisem upoważnionej do tego osoby reprezentującej organizację. Może to być np. umowa darowizny, faktura z wyceną towarów i zerową kwotą do zapłaty lub list przewozowy. Należy też prowadzić ewidencję darowizn.

Bardzo istotne jest również, by OPP wykorzystała żywność wyłącznie na własne cele charytatywne, czyli dla potrzebujących znajdujących się pod jej opieką. Powinna też potwierdzić ten fakt w przekazanym darczyńcy raporcie czy sprawozdaniu.

Prawo do odliczenia

To nie koniec preferencji, gdyż darczyńca może też skorzystać z odliczenia w PIT lub CIT. Art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT pozwala na odliczenie kosztów wytworzenia lub ceny nabycia produktów spożywczych przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Również w tym przypadku obdarowana organizacja musi posiadać status OPP. Darowizna zaliczona do kosztów nie może być powtórnie odliczona od dochodu.

Opinia dla „Rz"

Jarosław Ziobrowski , adwokat w Kancelarii Kurpisz i Ziobrowski

Przepisy podatkowe przewidują wiele korzystnych rozwiązań dla podmiotów, które decydują się przekazać żywność w darowiźnie. Darczyńca nie zapłaci VAT, nawet jeśli przy zakupie lub wytworzeniu darowanych towarów przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku. By uniknąć problemów, należy sprawdzić, czy obdarowana organizacja posiada status OPP, oraz zadbać o właściwe udokumentowanie darowizny. Spełnienie tych warunków nie powinno sprawić trudności. Darczyńca może też odliczyć w PIT lub CIT koszty wytworzenia lub cenę nabycia produktów spożywczych, które następnie przekazał potrzebującym. Warto więc zachęcić przedsiębiorców, by zapobiegali marnowaniu żywności, przekazując ją na szczytne cele.