Zwrot VAT: czy spóźniona decyzja organu wiąże podatnika?

W deklaracji VAT-7 za październik 2015 r. firma wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w kwocie 2550 zł. Załączyła do niej wniosek o przyspieszenie terminu zwrotu nadwyżki. Urząd skarbowy, z uwagi na wysokość kwoty nadwyżki, jaka powinna zostać nam zwrócona, wszczął kontrolę podatkową. Termin zwrotu, liczony jako 25 dni od daty złożenia deklaracji VAT-7, upłynął 21 grudnia 2015 r. Jednak 23 grudnia 2015 r. dostaliśmy z urzędu postanowienie, w którym jest mowa o przedłużeniu terminu zwrotu. Uważamy, że urząd nie dotrzymał terminu zwrotu nadwyżki podatku wynikającego z deklaracji VAT. Czy mamy rację? – pyta czytelnik.

Terminowe złożenie deklaracji z wnioskiem o przyspieszenie terminu zwrotu VAT nie gwarantuje otrzymania kwoty nadwyżki w ciągu 25 dni, gdyż organ podatkowy może termin na dokonanie zwrotu przedłużyć, ale musi skutecznie doręczyć postanowienie o przedłużenie wspomnianego terminu.

Generalnie zwrot różnicy podatku naliczonego nad należnym następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika.

Na rachunek bankowy lub w SKOK

Urząd zwraca pieniądze na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Jeżeli jednak zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, to naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika przeprowadzanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, to urząd skarbowy wypłaca należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty.

Wyjątek

Organ podatkowy na wniosek podatnika jest obowiązany zwrócić różnicę podatku w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej wynikają z:

1) faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone,

2) dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji wydanej przez naczelnika urzędu celnego określającej podatek i zostały one przez podatnika zapłacone,

3) importu towarów rozliczanego według przepisów ustawy o VAT, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.

Wniosek taki powinien zostać złożony wraz z deklaracją VAT-7.

Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, to termin zwrotu, zarówno 60-dniowy, jak i przyspieszony 25-dniowy, może być przedłużony do czasu zakończenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub postępowania kontrolnego.

Organ podatkowy może dodatkowo zweryfikować wykazaną przez podatnika wysokość zwrotu VAT.

Kiedy weszło do obrotu prawnego

Aby jednak można było uznać przedłużenie terminu zwrotu nadwyżki, którą podatnik wskazał we wniosku, za skuteczne, należy sprawdzić datę wprowadzenia do obrotu prawnego postanowienia o przedłużenia terminu.

Obowiązkowi organu odpowiada prawo podatnika do otrzymania zwrotu wykazanej różnicy podatku w czasie określonym we wniosku. Prawo to ulega ograniczeniu, kiedy zasadność zwrotu – zdaniem organu podatkowego – wymaga dodatkowego sprawdzenia. Urząd skarbowy może wtedy przedłużyć ów 25-dniowy termin zwrotu do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. Wydaje wtedy postanowienie o przedłużeniu terminu. Jednak nie można skutecznie przedłużyć terminu, który już upłynął. Upływ terminu przesądził o obowiązku zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika, i to niezależnie od tego, czy zasadność zwrotu budziła wątpliwości organu podatkowego czy nie (wyrok NSA z 9 stycznia 2001 r., III SA 2803/99).

Sporządzenie i podpis nie wystarczą

Chwilą przedłużenia terminu jest data skutecznego wprowadzenia do obrotu prawnego postanowienia przedłużającego termin, czyli data jego doręczenia lub ogłoszenia. Dopiero z chwilą doręczenia postanowienia powstają skutki prawne dotyczące obu stron – zarówno organu podatkowego, jak i strony postępowania. Musi ono zostać skutecznie wprowadzone do obrotu prawnego, tak aby było wiążące zarówno dla organu, jak i jego adresata (por. wyrok WSA w Warszawie z 27 lutego 2014 r., III SA/Wa 2642/13).

Czas minął

Brak skutecznego doręczenia decyzji bądź postanowienia oznacza, że nie istnieją one w obrocie prawnym (wyrok WSA w Poznaniu z 10 listopada 2015 r., I SA/Po 588/15). Data wydania decyzji lub postanowienia jest tylko informacją, że w danym dniu taki dokument został sporządzony. Jednak pozwala to również na ustalenie, w jakim stanie prawnym i faktycznym zapadło rozstrzygnięcie w sprawie.

To oznacza, że w sytuacji opisanej przez czytelnika w pytaniu termin zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikającej z deklaracji VAT-7 nie został skutecznie przedłużony.

—Regina Drabik