Ministerstwo Finansów podsumowało po ponad dwóch latach, w jaki sposób funkcjonuje tzw. VAT odwrócony na wyroby stalowe. Z oceny resortu wynika, że mechanizm ten spełnił swoje podstawowe zadanie, jakim było uszczelnienie systemu VAT i ograniczenie oszustw.
Chodzi o nowelizację ustawy z 26 lipca 2013 r., która weszła w życie 1 października 2013 r. i wprowadziła mechanizm odwróconego obciążenia podatkiem na niektóre wyroby stalowe. Stanowi on odstępstwo od generalnej zasady, iż podatnikiem z tytułu podlegającej opodatkowaniu dostawy towarów jest dostawca. Zgodnie z nowelizacją, podatnikiem z tytułu dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT jest ich nabywca.
Według MF, nowe przepisy dotyczące wyrobów stalowych uniemożliwiły funkcjonowanie tzw. karuzel podatkowych z ich użyciem. Chodzi o zorganizowane przestępstwa z udziałem podmiotów z różnych krajów, mające na celu wyłudzenie VAT.
– Planowane skutki regulacji zostały osiągnięte w odniesieniu do rynku towarów z kategorii stali. Efektem ubocznym eliminowania oszustw podatkowych w tej branży było przenoszenie się nieuczciwych podatników do innych branż, które nie były objęte szczególnymi regulacjami – czytamy.
Resort oszacował łączne skutki tych regulacji na 424 mln zł. Z jednej strony ograniczenie bezpośrednich strat budżetu państwa oszacowano na 537 mln zł. Z drugiej jednak strony MF podaje, że ograniczenie możliwości oszustw podatkowych w branży stalowej przyczyniło się prawdopodobnie do wzrostu tego procederu w innych branżach zagrożonych tego rodzaju przestępstwami. W efekcie wyłudzenia w innych obszarach wzrosły o 113 mln zł.
Przypomnijmy, że 1 lipca 2015 r. wprowadzono odwrócony VAT na wyroby elektroniczne, takie jak m.in. telefony i laptopy.
Analiza MF wykazała też, że wprowadzenie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT nie wpłynęło na przesunięcie w czasie wpływów z tego podatku.
Resort odniósł się też do opinii ekspertów dotyczących funkcjonowania omawianych zmian. Przykładowo prof. Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych wyrażał obawy, iż nowe regulacje spowodują głęboki spadek dochodów budżetu państwa z tytułu VAT, gdyż faktycznie likwidują opodatkowanie branż, które są nim objęte. Analiza przeprowadzona przez MF wykazała jednak, że wprowadzenie mechanizmu odwróconego VAT na wskazane towary skutkowało ograniczeniem strat budżetu z tytułu wyłudzeń podatku.
Ministerstwo Finansów wydało też rekomendacje dotyczące dalszych działań. – Bez zapewnienia alternatywnych rozwiązań przeciwdziałających oszustwom nie planuje się rezygnacji z mechanizmu odwróconego obciążenia VAT.
Przypomnijmy, że przedstawiony w trakcie kampanii wyborczej projekt nowej ustawy o VAT autorstwa PiS zakładał odejście od mechanizmu odwróconego VAT.
