Podatek od środków transportowych dotyczący firm przewozowych

Wiedza dotycząca podatku od środków transportowych jest bardzo słabo rozpowszechniona. Podatnikiem może być każdy właściciel środka transportowego, wskazanego w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Jest to typowy podatek o charakterze majątkowym. Obowiązek podatkowy wiąże się z samym posiadaniem pojazdu, bez znaczenia jest sposób jego wykorzystania. Pojazd nie musi być nawet zdatny do użytku. Kupując pojazd „na części" (bez zamiaru użytkowania) czy otrzymując go w spadku, nowy nabywca staje się podatnikiem. Zdarzają się również zakupy środków transportowych, które są użytkowane przez inne osoby niż kupujący. Podatnikiem jest zawsze właściciel, a nie użytkownik, co czasem bywa mylące dla zainteresowanych.

Przepisy dotyczące podatku drogowego przewidują kilka zwolnień z opodatkowania. Najistotniejsze dotyczą pojazdów specjalnych i zabytkowych. Pojazdy specjalne związane są ze szczególną funkcją, którą pełnią na drodze (np. pług śnieżny). Informacja o przynależności do tej kategorii widnieje w dowodzie rejestracyjnym. Pojazdów specjalnych nie należy mylić ze specjalizowanymi (rodzaj pojazdów ciężarowych), które podlegają opodatkowaniu. Pojazdy zabytkowe to środki transportu wpisane do rejestru zabytków.

Ważne czy pojazd jest w ewidencji

Powstanie obowiązku podatkowego nie wynika z przerejestrowania nowo nabytego pojazdu. Nabycie używanego środka transportowego, który widnieje w ewidencji pojazdów, determinuje powstanie obowiązku podatkowego. To, kiedy nowy nabywca zgłosi jego nabycie jest bez znaczenia. Rejestracja ma znaczenie jedynie w przypadku pierwszego zgłoszenia w organie rejestrującym. Wówczas sam zakup pojazdu bez rejestracji nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, a dzień pierwszej rejestracji będzie istotny dla terminu zapłaty podatku.

Obowiązek podatkowy powstaje z mocy prawa od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd został nabyty lub po raz pierwszy zarejestrowany. Oznacza to, że dla konieczności zapłaty podatku nie jest wymagane żadne działanie organu podatkowego, który teoretycznie może upomnieć się o zapłatę podatku sprzed sześciu lat (obowiązuje pięcioletni termin przedawnienia, który jednak liczy się od końca roku, w którym minął termin zapłaty podatku). Wielu podatników uważa, że skoro nie użytkują pojazdu, którego nawet nie zarejestrowali, to nie są zobowiązani do ponoszenia związanych z nim kosztów podatkowych. Zdarza się, że nie do końca przemyślany zakup wiąże się z koniecznością zapłaty podatku przewyższającego wartość pojazdu. Stawka roczna może wynieść nawet dwa tysiące złotych. Przekazanie pojazdu w ramach darowizny czy otrzymanie go w spadku może wiązać się ze znacznym obciążeniem finansowym. W takim przypadku należy zadbać o to, aby obowiązek podatkowy nie powstał.

Pamiętaj, żeby wyrejestrować

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje trzy sposoby wygaszenia konieczności opłacania podatku. Jest to zbycie, wyrejestrowanie oraz czasowe wyrejestrowanie, które sprawiają, że obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca. Jeżeli więc nabycie i zbycie pojazdów następuje w tym samym miesiącu, to posiadanie środka transportowego nie spowoduje nieprzyjemnych reperkusji. Należy też pamiętać o zgłaszaniu zbycia pojazdów w organie rejestracji. Zaniechanie tego zgłoszenia nie wiąże się z sankcjami, może jednak doprowadzić do negatywnych konsekwencji. Nowi nabywcy nie zawsze przerejestrowują swoje nabytki. Dzieje się tak najczęściej wtedy, gdy kupują je na części lub z myślą o wywozie za granicę. Może to doprowadzić do sytuacji, w której stary właściciel będzie figurował w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców jako aktualny posiadacz. CEPiK jest ewidencją, którą posługują się organy obsługujące pobór podatku. Niedopełnienie obowiązków związanych ze zbyciem pojazdów może spowodować, że organ podatkowy będzie dochodził należności za zbyty pojazd. W przypadku, gdy pojazd nie nadaje się do użytkowania, należy go jak najszybciej wyrejestrować. Obowiązek zapłaty będzie ciążył do dnia wykonania tej czynności, nawet jeśli pojazd był nieużytkowany latami (np. z powodu spalenia).

Uwaga! W przypadku czasowej rezygnacji z wykorzystywania środka transportowego, korzystnie jest wycofać go z ruchu. To również spowoduje wygaśnięcie obowiązku podatkowego na określony czas.

Deklaracje już niedługo

Obliczenie podatku jest obowiązkiem podatników. Mają oni najbardziej aktualne informacje dotyczące swojego majątku. Dlatego co roku, do 15 lutego, należy złożyć odpowiednią deklarację wraz z załącznikami dotyczącymi podstaw opodatkowania (deklaracja DT-1 i załączniki DT-1/A). Obowiązek ten jest często krytykowany przez podatników, których sytuacja nie zmieniła się w ciągu roku (nie nabyli nowych środków transportowych). Służy on jednak ochronie interesów podatników poprzez uwzględnienie ich zeznania (wszelkie niezgodności z ewidencjami są wyjaśniane), co pozwala ustalić faktycznie należny podatek. Oprócz składania deklaracji rocznej podatnicy zobowiązani są deklarować nabycia (zbycia) dokonane po 15 lutego, w terminie 14 dni od dnia, w którym zaistniały czynności powodujące powstanie (wygaśnięcie) obowiązku podatkowego.

Organy rejestrujące informują właściwe dla podatku drogowego organy podatkowe (wójta/burmistrza/prezydenta miasta) o wszelkich zmianach w ewidencji pojazdów. Oznacza, to że w przypadku braku deklaracji organ podatkowy wcześniej czy później upomni się o swoje. Wówczas podatek trzeba będzie opłacić z odsetkami.

Dwie raty

Podatnicy zobowiązani są do wpłacenia podatku w dwóch ratach:

- do 15 lutego i

- do 15 września

– na rachunek gminy bez wezwania.

Zapłatę za pojazdy, dla których obowiązek podatkowy powstał po 15 lutego, należy uiścić do 14. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nabyto środek transportowy. Zapłata podatku jest wtedy liczona proporcjonalnie z uwzględnieniem jedynie tych miesięcy, w których ciążył obowiązek podatkowy.

Bardzo istotne jest deklarowanie wygaśnięcia obowiązków podatkowych, bo często wiąże się to ze zwrotem nadpłaconego podatku. Samo zgłoszenie sprzedaży w organie rejestrującym nie załatwi sprawy. Wycofanie pojazdu z ewidencji podatkowej może być skuteczne na podstawie deklaracji podatnika lub po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, które zakończy się obliczeniem podatku z urzędu. Niezgłoszenie zbycia pojazdu w żadnej z instytucji może doprowadzić do naliczania podatku bez uwzględnienia sprzedaży, o której organ podatkowy nie będzie wiedział.

Koniecznie sprawdź leasingodawcę

Podatnikiem podatku od środków transportowych jest leasingodawca (przy leasingu operacyjnym), a użytkownik zobowiązuje się do rekompensowania wydatków na podatek drogowy. Warto wówczas sprawdzić czy kwota ta jest odpowiednia. Zdarza się bowiem, że skoro ostatecznie koszt opodatkowania ponosi leasingobiorca, firmy leasingowe nie przykładają należytej dbałości przy deklarowaniu podstaw opodatkowania i w deklaracjach podają parametry, które zawyżają kwotę podatku. Warto więc sprawdzić, czy kwota przekazywana na podatek jest właściwa. Nie wymaga to wiele wysiłku. Dzwoniąc do wydziału zajmującego się podatkami w urzędzie gminy wystarczy podać kilka parametrów leasingowanego pojazdu, aby uzyskać informacje.

Zmiana własności pojazdu, która jest efektem umowy leasingowej, spowoduje, iż leasingobiorca zobowiązany będzie do składania deklaracji. Warto jest wówczas zwrócić uwagę na nadpłatę podatku. Firmy leasingowe uzyskują zwrot podatku związany z wygaśnięciem obowiązku podatkowego. Leasingobiorcy często uznają, że rozliczenia z firmą leasingową dotyczące podatku sprawiają, iż nie muszą uiszczać podatku w gminie. Podatek jednak jest należny od podatnika, z punktu widzenia prawa podatkowego ponoszenie opłat wynikających z prywatnych umów jest bez znaczenia dla opodatkowania. Należy więc zadeklarować powstanie obowiązku podatkowego, zapłacić właściwą kwotę podatku, a do firmy leasingowej zwrócić się o zwrot nadpłaconej kwoty. Firmy leasingowe często nie informują klientów o możliwości uzyskania zwrotu, natomiast nigdy nie zapominają o uzyskaniu nadpłaty od organu podatkowego.

Zdaniem autora

Łukasz Rogowski, inspektor w wydziale podatków i opłat lokalnych Urzędu Miasta Szczecin

Warto zapamiętać, że istnieje coś takiego jak mało znany podatek związany z posiadaniem samochodów ciężarowych, naczep (przyczep) i autobusów. Oraz że wejście w posiadanie tych pojazdów wiąże się z obowiązkiem złożenia deklaracji i uregulowania zapłaty. Uchybienie tym obowiązkom może się wiązać z odpowiedzialnością karnoskarbową, a częściej z koniecznością opłacenia odsetek. Należy również mieć na względzie, że obowiązek podatkowy w podatku drogowym powstaje z mocy prawa. Nie jest tu wymagane żadne działanie organu podatkowego, co może się przyczynić do nieświadomego narażenia się na niepożądane konsekwencje. Zakładając działalność gospodarczą związaną z wykorzystaniem jednego z wymienionych w artykule środków transportu, należy uwzględnić konieczność opłacania podatku drogowego.

Urzędnik pomoże

Urzędy gmin odpowiedzialne za obsługę podatku udzielają wszelkich informacji, niezbędnych do wypełnienia deklaracji, łącznie z podaniem właściwych stawek. Z podpowiedzią urzędnika wypełnienie deklaracji jest bardzo proste, a urzędy chętnie udzielają pomocy, ponieważ ułatwia to pracę już na etapie weryfikacji deklaracji.