Rozpoczynam prowadzenie lombardu. Nie mogę wybrać opodatkowania ryczałtem ani kartą podatkową, więc będę opodatkowany na zasadach ogólnych i będę prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czytałem, że do księgi będę wpisywał tylko prowizję. Jak ustalić jej wysokość? Czy jeśli po przejęciu zastawionej biżuterii przetopię ją, to sprzedaż nadal będzie ewidencjonowana jak sprzedaż zastawionych rzeczy? – pyta czytelnik.

Oprócz prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir) przedsiębiorca prowadzący lombard musi założyć odrębną ewidencję, w której będzie ujmował zdarzenia związane bezpośrednio z działalnością lombardową. Dopiero później wpisuje się kwotę prowizji ustalonej na podstawie tej ewidencji do pkpir.

Prowizję z prowadzenia lombardu wpisuje się do kolumny 7 podatkowej księgi.

Odsetki i zysk ze sprzedaży

Zgodnie z wyjaśnieniami do tej kolumny, zawartymi w rozporządzeniu ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia pkpir, prowizją jest wartość spłaconych w danym miesiącu odsetek lub różnica między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionych rzeczy a kwotą udzielonych pożyczek. Kwotę prowizji wpisuje się do księgi na koniec miesiąca.

Przywołane rozporządzenie wymienia niezbędne elementy dodatkowej ewidencji. Podatnicy udzielający pożyczek pod zastaw muszą kolejno numerować wpisy, wpisywać dane pożyczkobiorcy (imię i nazwisko, adres), datę udzielenia pożyczki, pożyczoną kwotę, wysokość umówionych odsetek. Poza tym trzeba opisać zastawiony przedmiot i określić jego rynkową wartość. Ponadto ewidencja musi zawierać termin zwrotu pożyczki i odsetek, datę i kwotę tego zwrotu, datę zwrotu zastawionej rzeczy, datę jej sprzedaży i kwotę należną z tego tytułu. Końcowo w ewidencji ustala się kwotę prowizji.

Także przerobione rzeczy

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że w przypadku przejęcia zastawionych rzeczy i ich przerobienia przed sprzedażą, nie trzeba tych rzeczy księgować jako zakupionych towarów. Tak uznała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 27 stycznia 2012 r. (IBPBI/1/415-1112/11/BK).

Zwrócił się do niej z pytaniem przedsiębiorca, który po przejęciu własności biżuterii, a przed jej sprzedażą, dokonywał jej obróbki (np. usuwał kamienie, przetapiał). Na podstawie dokumentu wewnętrznego ewidencjonował tę biżuterię w pkpir jako towar. Jednocześnie w dodatkowej ewidencji zamieszczał adnotację o przesunięciu tych rzeczy do zakładu głównego i wykazaniu ich jako towary w podatkowej księdze. Po sprzedaży przerobionych już rzeczy rozpoznawał przychód ze sprzedaży, a za koszt jego uzyskania uznawał wartość umowną równą kwocie udzielonej pożyczki.

Izba stwierdziła, że niezależnie od tego, czy przyjęte w zastaw rzeczy podlegają przed ich sprzedażą wcześniejszej obróbce, przychodem podatnika będzie różnica między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionej rzeczy (lub rzeczy uzyskanych w wyniku obróbki zastawionej rzeczy) a kwotą udzielonej pożyczki. W piśmie czytamy: „Zaewidencjonowaniu w prowadzonej pkpir podlegać będzie jedna kwota, wynikająca z prowadzonej oddzielnej ewidencji pożyczek i zastawionych rzeczy. W konsekwencji w pkpir nie należy po stronie kosztów uzyskania przychodów ujmować zastawionych rzeczy przeznaczonych do obróbki (w momencie „przejścia na własność przedmiotów"), jako towarów. Wartości powyższe wykazuje się bowiem wyłącznie w ewidencji pożyczek i zastawionych rzeczy, do której prowadzenia są obowiązani podatnicy".

Takie stanowisko zajęła też Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 10 grudnia 2014 r. (IPTPB1/415-548/14-4/MD). O interpretację zwróciła się spółka prowadząca pkpir, która przed sprzedażą biżuterii przetapiała ją przy pomocy osoby trzeciej. Izba uznała, że: „W przypadku niespłacenia pożyczki, wnioskodawczyni uzyska przychód w wysokości różnicy między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionej rzeczy a kwotą udzielonej pożyczki (bez względu na fakt, czy przedmiotem zbycia będą rzeczy bez jakiejkolwiek obróbki, czy po wcześniejszej obróbce). (...) Dodać jednocześnie należy, że w pkpir nie ewidencjonuje się zarówno przyjęcia danej rzeczy jako zabezpieczenia pożyczki, jak i kwoty udzielonej pożyczki. W księdze tej nie ewidencjonuje się także spłaty pożyczki oraz kwoty uzyskanej ze sprzedaży rzeczy zastawionej. Transakcje te znajdują bowiem odzwierciedlenie w obowiązkowo prowadzonej przez wnioskodawczynię dodatkowej ewidencji udzielonych pożyczek i zastawionych towarów".