Zakup usług transportu pracowników a VAT

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 października 2014 r. (I FSK 1514/13).

Spółka organizuje dla swoich pracowników dowozy do miejsca pracy. W tym celu nabywa usługi przewozu od zewnętrznej firmy transportowej. Oprócz pracowników spółki z usług tych korzystają również potencjalni pracownicy, osoby udające się na rozmowę o pracę, a także pracownicy firm współpracujących ze spółką, w szczególności firm ochroniarskich czy logistycznych. Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego spółka zadała pytanie, czy przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez firmę transportową. Zdaniem spółki nabywana usługa ma związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, wobec czego przysługuje jej prawo do odliczenia.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki w całości za prawidłowe. Stwierdził jednak w odniesieniu do usług transportu nabywanych na rzecz pracowników firm współpracujących, że prawo do odliczenia VAT będzie przysługiwało ze względu na to, że świadczenie takich usług podlega opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. W części, w jakiej z usług korzystają pracownicy spółki, prawo do odliczenia VAT wynika ze związku usług z wykonywaną opodatkowaną działalnością gospodarczą spółki.

WSA nie uwzględnił skargi spółki na tę interpretację i podzielił stanowisko przyjęte przez organ.

NSA uchylił natomiast zarówno wyrok, jak i interpretację indywidualną. Stwierdził, że związek organizowania dojazdów dla pracowników firm współpracujących z działalnością opodatkowaną spółki został wykazany. Pracownicy ci są odpowiedzialni w szczególności za logistykę oraz ochronę, co jest warunkiem normalnego funkcjonowania spółki. Zapewnienie dojazdu do pracy nie powinno być traktowane jako świadczenie wykonywane na rzecz osób przewożonych, ale jako świadczenie konieczne do tego, aby spółka mogła prowadzić normalną działalność gospodarczą. Zdaniem NSA nie ma zatem podstaw, aby dla potrzeb odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu usług transportowych odrębnie traktować pracowników spółki i pracowników firm współpracujących.

—Michał Brągiel, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Karol Trybulec aplikant radcowski, konsultant w warszawskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.

Okolicznością bezsporną w sprawie pozostawał fakt, że skarżącej przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanych usług transportowych. Spór dotyczył uzasadnienia przysługującego spółce prawa do odliczenia VAT w przypadku usług nabywanych dla pracowników firm współpracujących.

Organ podatkowy, jak również WSA, stwierdziły, że prawo do odliczenia przysługuje skarżącej spółce, ponieważ nabycie usług transportowych związane jest z czynnością opodatkowaną VAT, jaką jest nieodpłatne świadczenie usług na rzecz przewożonych osób. Ich zdaniem czynność taka nie jest związana z operacyjną działalnością podatnika, a więc będzie podlegać opodatkowaniu. Pogląd ten został wyrażony w związku z założeniem, że jedynymi beneficjentami nieodpłatnego świadczenia usługi transportu pozostają osoby, które z takiego transportu korzystają.

Kluczowe w niniejszej sprawie było określenie charakteru związku, w jakim muszą pozostawać nabywane przez podatnika usługi oraz prowadzona przez niego działalność gospodarcza, aby możliwe było odliczenie VAT. Co do zasady, związek ten musi mieć charakter bezpośredni. Jednak mając na uwadze zachowanie zasady neutralności VAT w działalności gospodarczej, dopuszcza się odliczenie podatku, jeżeli dane zakupy stanowią koszt ogólnej działalności podmiotu (przykładowo wyrok NSA z 14 października 2010 r., I FSK 1834/09).

W komentowanej sprawie WSA nie doszukał się związku pomiędzy nabyciem usług transportowych dla pracowników firm współpracujących a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Sąd w sposób niedostateczny rozważył jednak funkcje, jaką pełnią pracownicy firm współpracujących w ogólnej działalności gospodarczej skarżącej. Należy podkreślić, że podatnik zobowiązał się umownie w stosunku do swoich kontrahentów do nieodpłatnego przewożenia ich pracowników do swojej siedziby. Jak słusznie zauważył NSA, transportowani pracownicy firm współpracujących są w działalności skarżącej niezbędni, gdyż umożliwiają spółce prawidłowe funkcjonowanie, a tym samym wykonywanie działalności opodatkowanej. Prywatna korzyść przewożonych osób ma znaczenie drugorzędne, gdyż transport nie służy ich osobistym potrzebom, ale ma na celu umożliwienie spółce prowadzenie jej ogólnej działalności gospodarczej. Mamy tu zatem do czynienia z przykładem usług, które pozostając w związku z ogólną działalnością operacyjną podatnika dają prawo do odliczenia podatku naliczonego.