Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 13 sierpnia 2014 r. (I SA/Sz 274/14).

Stan faktyczny

Podatniczka prowadzi działalność gospodarczą, która zgodnie z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej jest zakwalifikowana jako pozostała usługowa działalność gastronomiczna i ruchome placówki gastronomiczne (PKD 56.29 Z,56.10 B). Tłumaczyła, że dzierżawi teren i prowadzi działalność w wiacie gastronomicznej sezonowej, niebędącej budynkiem ani jego częścią, niezwiązanej na stałe z gruntem. Na wydzierżawionej powierzchni świadczy usługi gastronomiczne polegające na przygotowaniu z półproduktów dań obiadowych kuchni polskiej, włoskiej oraz serwowaniu napojów.

Zapytała, czy taka działalność gospodarcza podlega opłacie targowej. Sama była przekonana, że nie. W przypadku usług gastronomicznych nie można bowiem wystawić towaru na widok publiczny. Towar ten nie istnieje i powstaje dopiero z półproduktów po przyjęciu zamówienia od konsumenta. Przy serwowaniu napojów występuje zaś usługa odpieczętowania (odkapslowania, odkręcenia), po czym napój przelewany jest do szklanki (kubka) i podany ?z rurką (słomką) do picia.

Fiskus – w tym przypadku burmistrz – nie podzielił tej koncepcji. W obecnie obowiązującym stanie prawnym targowiskiem jest każde miejsce, w którym prowadzona jest sprzedaż (nie handel). Chodzi więc o miejsce, w którym zawierane są umowy wskazane w art. 535 k.c. Według fiskusa „dokonanie sprzedaży" należy interpretować szeroko. Pojęciem tym należy więc objąć także czynności mające miejsce przed sprzedażą, takie jak oferowanie towaru, jego eksponowanie, prowadzenie negocjacji itp. W ocenie burmistrza sama „gotowość" przeprowadzenia sprzedaży, która przejawia się, m.in. zajęciem miejsca na targowisku i wyeksponowaniem towaru oraz z wyjściem z ofertą sprzedaży, jest wystarczającą przesłanką do poboru opłaty targowej przez inkasenta.

Rozstrzygnięcie

Podatniczka zaskarżyła interpretację do sądu, ale przegrała. Sąd przypomniał, że podmioty wymienione w art. 15 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podlegają obowiązkowi opłaty targowej od czynności określonych jako dokonywanie sprzedaży na targowiskach.

Sąd uznał, że zakresem pojęcia „sprzedaż" objęta jest czynność – odstępowanie czegoś przez sprzedawcę na własność kupującemu za określoną sumę pieniężną. Tym „czymś" może być także usługa (rodzaj odpłatnej działalności gospodarczej).

Opłatą targową objęte są odpłatne czynności wykonywane przez podmioty, które dokonują sprzedaży na targowisku. Targowiskiem jest natomiast każde miejsce. Obowiązek podatkowy związany z opłatą targową ciąży na określonym podmiocie dopiero w momencie, gdy w konkretnym dniu będzie on sprzedawał na targowisku. Konieczność zapłaty opłaty targowej powstaje, gdy obowiązek podatkowy skonkretyzuje się i przekształci w zobowiązanie podatkowe. Następuje to każdego dnia, w którym sprzedaż miała miejsce. Obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje więc w każdym dniu, w którym podmiot dokonuje sprzedaży na targowisku. W tym dniu podatnik powinien uiścić należną opłatę. Również czynności mające miejsce przed sprzedażą, np. odpowiednie przygotowanie i oferowanie towaru, jego eksponowanie, czy prowadzenie negocjacji, mieszczą się w pojęciu „dokonywanie sprzedaży".

—oprac. Aleksandra Tarka

Zdaniem eksperta

Adam Kałążny starszy konsultant w zespole ds. podatku od nieruchomości w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Z perspektywy gmin jest to wyrok bardzo korzystny, gdyż wyłącza konieczność analizowania charakteru danej działalności gospodarczej w celu objęcia jej obowiązkiem uiszczania opłaty targowej, a w konsekwencji umożliwia poszerzenie źródeł przychodów. Dzięki zastosowaniu zaproponowanej przez sąd wykładni przepisów, wprowadzającej maksymalnie szeroką definicję sprzedaży (rozumianej jako sprzedaż towarów lub świadczenie usług), prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży towarów lub usług będzie praktycznie w każdym przypadku wiązać się ?z obowiązkiem uiszczenia daniny na rzecz gminy. W przypadku podatników podatku ?od nieruchomości będzie to podatek od nieruchomości, w pozostałych przypadkach opłata targowa.

Warto przypomnieć, że przy okazji nowelizacji przepisów o opłacie targowej w 2011 r. rozważana była poprawka obciążająca opłatą targową osoby świadczące usługi na targowiskach (obok osób dokonujących sprzedaży, rozumianej jako sprzedaż towarów), jednak nie została wówczas uchwalona przez Sejm. Komentowany wyrok powraca zatem do proponowanego wówczas rozwiązania i de facto wprowadza je z pominięciem drogi legislacyjnej. Ponieważ wyrok nie jest prawomocny, wszyscy zainteresowani muszą zatem oczekiwać na orzeczenie NSA, który powinien rozstrzygnąć tę kwestię.

Przedsiębiorcy, którzy chcieliby uniknąć uiszczania opłaty targowej, powinni, na podstawie komentowanego wyroku, zorganizować swoją działalność w taki sposób, ?aby w miarę możliwości spowodować powstanie po ich stronie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, który w praktyce może być dużo mniej uciążliwy finansowo niż opłata targowa. W szczególności opłaty targowej unikną osoby dokonujące sprzedaży w budynkach lub ich częściach (wynika to wprost z brzmienia przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Opłatą targową nie zostanie również objęta działalność prowadzona w trwale związanych z gruntem kioskach będących budowlami dla potrzeb rozliczeń z tytułu podatku od nieruchomości, pod warunkiem jednak, że przedsiębiorca stanie się podatnikiem podatku od nieruchomości (w praktyce kiosk powinien być w tym celu zlokalizowany na gruncie, którego właścicielem jest przedsiębiorca lub na gruncie należącym do Skarbu Państwa bądź gminy).