Takie stanowisko zajął Trybunał Konstytucyjny w wyroku ?z 8 lipca 2014 r. (K 7/13).
Stan faktyczny
Przedmiotem badania TK były przepisy ustawy ?z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, które dopuszczają opodatkowanie nieodpłatnych świadczeń przyznawanych pracownikom. Chodzi ?o pozapłacowe świadczenia niepieniężne w formie zorganizowanych spotkań integracyjnych, wykupienia polisy ubezpieczeniowej czy zorganizowania transportu zbiorowego itd.
Rozstrzygnięcie
Organy podatkowe od lat stoją na stanowisku, że tego rodzaju świadczenia podlegają obciążeniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Obowiązek ich opodatkowania został jednak zakwestionowany jako niezgodny z Konstytucją RP. Wskazuje ona, że podatki mogą być wprowadzane wyłącznie w drodze ustawy. Tymczasem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nieprecyzyjne i nie wynika z nich wprost obowiązek opodatkowania nieodpłatnych świadczeń.
TK uznał, że opodatkowanie nieodpłatnych świadczeń przyznawanych pracownikom jest zgodne z Konstytucją RP. Jednak nie każde świadczenie pozapłacowe jest dla pracownika przychodem podlegającym opodatkowaniu. Aby nim było, muszą zostać łącznie spełnione następujące warunki:
Zdaniem eksperta
Sławomir Paruch, radca prawny, partner ?w kancelarii Raczkowski ?i Wspólnicy
Wyrok TK potwierdza zgodność z Konstytucją RP powszechnie stosowanej praktyki, która polega na odprowadzaniu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wartości nieodpłatnych świadczeń przyznawanych pracownikom. Praktyka taka wykształciła się na gruncie stanowiska konsekwentnie prezentowanego przez organy podatkowe, zgodnie z którym tego rodzaju świadczenia podlegają opodatkowaniu.
Jednocześnie stanowisko prezentowane przez Trybunał powoduje liczne wątpliwości, które z nieodpłatnych świadczeń podlegają opodatkowaniu, a które nie. ?W szczególności chodzi o wymóg uzyskania zgody pracownika i dobrowolności korzystania z nich. W przypadku niektórych świadczeń trudno stwierdzić, czy mają one charakter dobrowolny czy obowiązkowy (np. polisy OC dla członków zarządu). Zgoda pracownika na korzystanie ze świadczenia może być przy tym wyrażona w sposób dorozumiany, co dodatkowo utrudnia zidentyfikowanie charakteru świadczenia.
Wątpliwości może również budzić to, w czyim interesie przyznawane jest świadczenie (np. polisa ubezpieczeniowa – z jednej strony jest zawierana w interesie pracownika uprawnionego do świadczeń, z drugiej jednak w interesie pracodawcy, który w określonych okolicznościach może ?w ten sposób ograniczyć lub nawet wyłączyć swoją odpowiedzialność). Aktualne pozostają też wątpliwości dotyczące wymierności i ustalania wartości poszczególnych świadczeń niepieniężnych, a co za tym idzie – określania wysokości przychodu generowanego po stronie pracowników oraz wysokości zaliczek na podatek dochodowy odprowadzanych od tych świadczeń.
