Podatek od nieruchomości: Ewidencja gruntów i budynków nie przesądza o opodatkowaniu

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 19 marca 2014 r. (II FSK 758/12 i II FSK 759/12).

W 2010 roku organ podatkowy wydał podatnikowi decyzje wymiarowe ?w podatku od nieruchomości za lata 2005–2006. Skarżący uznawał część należących do niego obszarów za „grunty pod wodami płynącymi", wyłączone z opodatkowania na podstawie ówczesnego brzmienia art. 2 ust. 3 ?pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Organ zakwestionował tę kwalifikację ze względu na oznaczenie tych gruntów w ewidencji gruntów ?i budynków jako „grunty pod wewnętrznymi wodami morskimi". Uniemożliwiło to skorzystanie z omawianego wyłączenia.

Podatnik zaskarżył to rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Podnosił, że sporne pojęcie „grunty pod wewnętrznymi wodami morskimi" zawiera się ?w pojęciu „wody płynące", a posłużenie się ustawą niepodatkową było nieuprawnione. Sąd I instancji w wyrokach z 17 listopada 2011 r. (I SA/Gd 974/11, I SA/Gd 975/11) oddalił skargi podatnika. Przyznał, że w kontekście podatku od nieruchomości decydujące znaczenie ma ewidencja gruntów ?i budynków.

Podatnik wniósł na te wyroki skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten uchylił je i wskazał, że w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej zaznaczono, że zmiana ma na celu jedynie wprowadzenie spójności pojęciowej i nie upoważnia do wyciągania konsekwencji finansowych. WSA wadliwie zinterpretował sporne pojęcia, nie sięgając do ich literalnego znaczenia. Pojęcie „wody płynące" jest bowiem ogólniejsze i szersze znaczeniowo. Tylko zbieżność pojęciowa między ustawą podatkową ?i danymi z ewidencji gruntów i budynków bądź wyraźne odesłanie sprawia, że dane z tej ewidencji są podstawą ustalenia wymiaru podatku. Sąd zauważył, że w 2007 r. wprowadzono takie odesłanie w art. 1a ?ust. 3 pkt 1–8 ustawy o podatkach ?i opłatach lokalnych. Dlatego obecnie w określonych przypadkach konieczne jest posłużenie się zawartą w ewidencji kwalifikacją.

—Agata Kot, współpracowniczka Zespołu Zarządzania ?Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Paweł ?Pucher, konsultant w katowickim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Komentowany wyrok NSA dotyczy stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2007 r., ?kiedy to problematyka opodatkowania podatkiem od nieruchomości gruntów ?pod morskimi wodami wewnętrznymi wzbudzała wiele kontrowersji. ?W poprzednio obowiązującym stanie prawnym na mocy art. 2 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ustawodawca wyłączył z opodatkowania pewną kategorię nieruchomości, tj. grunty pod wodami płynącymi i kanałami żeglownymi, nie definiując jednak na potrzeby ustawy tych pojęć, co doprowadziło do licznych sporów w zakresie ich wykładni.

Organy podatkowe podnosiły, że zgodnie ?z art. 21 prawa geodezyjnego i kartograficznego dane zawarte w ewidencji gruntów ?i budynków mają wiążący charakter dla wymiaru podatku zarówno co do wielkości nieruchomości gruntowej, jak ?i jej klasyfikacji. Ponadto w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmowano, że zasada ta odnosi się również do ustalenia zakresu wyłączeń i zwolnień z tego podatku. Tym samym argumentowano, że skoro na mocy par. 68 ust. 4 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów ?i budynków grunty pod wodami podzielone zostały m.in. na grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi oraz grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, to zwolnienie przewidziane w art. 2 ust. 3 ?pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie może dotyczyć gruntów pod wodami morskimi wewnętrznymi. Argumentację tę podzielały również sądy administracyjne, w tym NSA w wyroku ?z 4 marca 2010 r. (II FSK 2184/08), podnosząc, że wobec niezdefiniowania ?w ustawie określenia „wody płynące" należy zgodnie z regułami wykładni prawa sięgnąć do definicji zawartych w innych ustawach, regulujących te kwestie.

Komentowany wyrok NSA, który należy ocenić pozytywnie, wydaje się zrywać ?z dotychczasową niekorzystną dla podatników linią orzeczniczą w zakresie opodatkowania gruntów pod wodami morskimi wewnętrznymi, wskazując jednocześnie, że wykładni pojęć użytych ?w ustawach podatkowych należy dokonywać metodą językową, a dopiero ?w przypadku wyraźnego odesłania do innego aktu prawnego stosować można wykładnię systemową zewnętrzną. W konsekwencji, wobec braku wyraźnego odesłania, ?w poprzednim stanie prawnym do ewidencji gruntów i budynków w zakresie definicji pojęcia gruntów pod wodami płynącymi należało stosować wykładnię językową.

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która weszła w życie 1 stycznia 2007 r. i która miała co do zasady charakter doprecyzowujący, wprost wyłączyła z opodatkowania grunty pod wodami morskimi wewnętrznymi, a także odesłała w zakresie ich definicji do ewidencji gruntów i budynków, rozwiązując tym samym omawianą problematykę.