Jak ustalić wartość darowizn w ramach grupy kapitałowej

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 28 stycznia 2014 r. (I SA/Łd 1259/13).

Podatkowa grupa kapitałowa (PGK) zamierza przeprowadzić restrukturyzację polegającą na przekazaniu przez spółki zależne na rzecz spółki dominującej darowizny prawa własności znaków towarowych lub innych praw własności intelektualnej (praw autorskich lub pokrewnych) wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Podatnik zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, czy wartość darowizn (znaków lub innych praw) przekazanych w ramach PGK będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu oraz ewentualnie czy wartość kosztu podatkowego powinna odpowiadać wartości rynkowej przedmiotu darowizny, określonej na dzień zawarcia umowy darowizny. Zdaniem podatnika, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT, darczyńca będzie mógł rozpoznać koszt podatkowy z tytułu przekazanej darowizny, a wartość tego kosztu, zgodnie z art. 18 ust. 1b ustawy o CIT, powinna odpowiadać wartości rynkowej darowizny określonej na dzień zawarcia umowy. Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. Wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wartość kosztu podatkowego powinna zostać ustalona według wartości wytworzenia/uzyskania takiego prawa.

W ocenie sądu stanowisko PGK jest prawidłowe. Rozliczenia spółek wchodzących w skład PGK muszą być neutralne na gruncie CIT. Na neutralność rozliczeń PGK składa się brak zastosowania przepisów dotyczących cen transferowych. W efekcie spółki wchodzące w skład PGK mogą stosować ceny transakcyjne odbiegające od cen rynkowych. Jeżeli z jednej strony powstaje przychód (na skutek otrzymania darowizny), to muszą temu towarzyszyć koszty. W ocenie sądu skoro przychód ustala się według wartości rynkowej darowizny, to nie ma powodu, aby koszty jego uzyskania ustalać według wartości wytworzenia lub nabycia określonych praw.

Ireneusz Ledzion, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Łukasz ?Łebski konsultant ?w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. ?(biuro w Warszawie)

Podatkowe Grupy Kapitałowe zyskują ?w ostatnim czasie coraz większą popularność, będąc atrakcyjną formą uproszczenia oraz zwiększenia ?efektywności rozliczeń podatkowych spółek wchodzących w skład grupy. Zgodnie z art. 1a ustawy o CIT, PGK jest odrębnym podatnikiem CIT, u którego podstawę opodatkowania stanowi nadwyżka sumy dochodów nad sumą ?strat poszczególnych spółek tworzących PGK.

Jedną z kluczowych zalet PGK jest możliwość stosowania we wzajemnych transakcjach wewnątrzgrupowych cen odbiegających od warunków rynkowych, ?a także, w ramach wyjątku, możliwość ujmowania kosztów uzyskania przychodu z tytułu darowizn (w tym darowizn rzeczowych) dokonywanych pomiędzy spółkami tworzącymi PGK.

W związku z tym pojawia się wątpliwość co do określenia wartości darowizny na moment jej dokonania. W praktyce, ?mogą mieć miejsce sytuacje darowania innemu podmiotowi z PGK aktywów ?w postaci już zamortyzowanych środków trwałych. Ustalając wartość rynkową ?takiej darowizny, de facto może ?nastąpić aktualizacja wartości podatkowej danego aktywa u obdarowanego ?oraz możliwość ponownego dokonywania odpisów amortyzacyjnych, co z kolei ?ma wpływ na wynik podatkowy PGK.

W tym kontekście, należy zgodzić się ?z sądem, co do możliwości określenia wartości rynkowej, a nie historycznej, darowizn dokonywanych w ramach PGK. Mimo braku przepisów bezpośrednio regulujących tę kwestię, wniosek taki powinien wypływać z analizy art. 16 ?ust. 1 pkt 14 oraz art. 18 ust. 1b ustawy ?o CIT. W pierwszym z podanych przepisów ustawodawca wskazuje na koszt podatkowy jako koszt wytworzenia lub cenę nabycia jedynie przy darowiźnie produktów spożywczych. Skoro zatem we wszystkich innych przypadkach ustawodawca nie wskazuje sposobu określania wartości darowizny, należy sądzić, że powinna to być wartość rynkowa przedmiotu darowizny. Z kolei drugi ze wskazanych przepisów nakazuje określać wartość darowizn na podstawie art. 14 ustawy o CIT, tj. co do zasady według wartości wyrażonej w cenie określonej ?w umowie, a w przypadku gdy cena ?ta bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej, według ceny rynkowej. Ponadto, skoro przychód obdarowanego określa się według wartości rynkowej darowizny, to tak samo powinno się określać koszt u darującego ?w celu zachowania neutralności ?rozliczeń w ramach PGK jako jednego podatnika CIT.

W świetle powyższego, zarówno analiza przepisów ustawy o CIT, jak i sama charakterystyka rozliczeń w ramach PGK powinna wskazywać na konieczność rynkowego określania wartości kosztu darowizny. Warto zauważyć, że analizowany wyrok jest już drugim korzystnym dla podatników rozstrzygnięciem w zakresie ustalania wartości kosztu darowizny ?w ramach PGK. Podobnie wypowiedział ?się WSA w Gdańsku w wyroku ?z 9 kwietnia 2013 r. (I SA/Gd 258/13). Należy się jednak spodziewać, że te sprawy trafią na wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego.