Obowiązek dokonywania korekty podatku naliczonego, gdy należność nie została uregulowana po 150 dniach od upływu terminu jej płatności, to zagadnienie nie tylko z obszaru prawa podatkowego, ale i upadłościowego. ? Z punktu widzenia ustawy o VAT wszyscy podatnicy są równi. Należy jednak wskazać, iż korekta podatku naliczonego jest niezależna od skorzystania przez dostawcę z ulgi na złe długi.

Podstawą do stosowania korekty jest to, by podatnik, który nie poniósł ciężaru podatku, nie mógł korzystać z prawa do jego odliczenia. ?Oceniając obowiązki związane z ulgą na złe długi wyłącznie na gruncie ustawy o VAT, należałoby powiedzieć, że korekta podatku naliczonego powinna być dokonywana również w upadłości.

Różne gałęzie prawa chronią jednak różne dobra i powstaje między nimi konflikt. Celem prawa upadłościowego jest ochrona wierzycieli zarówno publicznych, jak i prywatnych. Na gruncie tej ustawy wymaganie korekty podatku naliczonego bywa postrzegane jako próba zaspokojenia się państwa przed innymi wierzycielami. Kwota korekty musi być wpłacona do organu w trakcie trwania postępowania upadłościowego. Dostawca finansuje więc VAT i nie może go odzyskać (w drodze tzw. ulgi na złe długi), a nabywca jest obowiązany do jego korekty i tym samym państwo zyskuje dwa razy na VAT  jeszcze przed podziałem masy upadłości. Przy upadłości nie dojdzie do pełnego zaspokojenia i możliwości odliczenia VAT po zapłacie.

Z jednej więc strony są argumenty, iż przepisy ustawy o VAT nie mogą stanowić podstawy do   „wzbogacenia się" państwa na upadłości danego podatnika kosztem wierzycieli. Z drugiej strony trudno przyznać podatnikowi w upadłości dalej idące prawa niż temu będącemu w dobrej sytuacji finansowej.

Oczywiście podatek od towaru skonsumowanego powinien zostać opłacony, ale państwo nie powinno zyskiwać na upadłości poprzez podwojenie wpływu. Dlatego konflikt pomiędzy prawem upadłościowym i podatkowym w tym zakresie powinien być rozstrzygany na korzyść prawa upadłościowego. Wyrazem takiego stanowiska jest m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 stycznia 2014 r. (sygn. III SA/Wa 1928/13) dotyczący ulgi na złe długi (w brzmieniu obecnie obowiązującym). Sąd uznał, iż „syndyk  masy upadłości nie jest  zobowiązany do dokonywania korekty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT".   

—not. olat

Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, ?Dec & Partnerzy.