Opodatkowany jest przyrost majątku, a nie pomniejszenie aktywów

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 stycznia ?2014 r. (III SA/Wa 1807/13).

We wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego  skarżąca wskazała, że zamierza przekazać nieruchomość tytułem dywidendy rzeczowej. Kwota dywidendy zostanie ustalona według aktualnej wartości rynkowej (wartości godziwej) przekazywanych składników majątkowych. W efekcie, ?w księgach rachunkowych powstanie różnica między wartością bilansową ?a wartością godziwą przedmiotu dywidendy, która zostanie odniesiona na rachunek zysków i strat, jako przychód bądź koszt. Na gruncie takiego stanu faktycznego spółka zadała pytanie, czy po jej stronie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu przekazania dywidendy.

Zdaniem organu podatkowego wypłata dywidendy rzeczowej w postaci składnika majątkowego, który nie był opodatkowany i nie ma charakteru czystego zysku, jest realizacją zobowiązania spółki do wypłaty dywidendy, powodując zmniejszenie się jej zobowiązań. Wiąże się zatem z uzyskaniem przez spółkę przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. W świetle przepisów prawa podatkowego intencja stron nie jest tak istotna jak w prawie cywilnym.

Skarżąca zaś wskazywała, że w przedmiotowej sprawie nie występuje konstrukcja świadczenia wzajemnego, gdyż brak jest tu elementu zapłaty ceny. Przekazanie dywidendy jest jednostronną nieodpłatną czynnością prawną, więc art. 14 ust. 1 ustawy o CIT ?nie znajdzie tu zastosowania.

WSA uchylił interpretację. Przyznał, że wypłata dywidendy to czynność nieodpłatna, zatem nie generuje przychodu po stronie wypłacającej spółki ?w postaci zwolnienia się z zobowiązania. Dywidenda jest bowiem udziałem ?w zyskach. Sąd wskazał również, że przeciwne rozstrzygnięcie oznaczałoby podwójne opodatkowanie jednej czynności, bowiem obowiązkiem podatkowym z tytułu dywidendy obciążony byłby zarówno beneficjent, jak i wypłacający, co jest niedopuszczalne.

—Agata Kot, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Dominika ?Ramírez-?-Wołkiewcz, radca prawny, doradca podatkowy, menedżer ?w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro w Warszawie)

Zgodnie z kodeksem spółek handlowych wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. ?W momencie podjęcia takiej uchwały wspólnikowi przysługuje roszczenie ?o wypłatę zysku, tj. dywidendy. Przepisy kodeksu spółek handlowych nie zakazują dokonania wypłaty dywidendy poprzez spełnienie świadczenia niepieniężnego. Dozwolona jest zatem wypłata dywidendy w formie niepieniężnej, jeżeli wynika ?to z uchwały zgromadzenia wspólników, ?a umowa spółki nie stanowi inaczej. ?Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o CIT wypłata dywidendy rzeczowej nie skutkuje powstaniem przychodu po stronie spółki wypłacającej taką dywidendę. Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód, czyli przysporzenie majątkowe o charakterze definitywnym. Wypłata dywidendy wiąże się zaś z pomniejszeniem aktywów spółki, a nie z uzyskaniem przyrostu majątkowego. Przekazania dywidendy ?w formie niepieniężnej nie można utożsamiać ani ze zwolnieniem z długu, ?ani też z odpłatnym zbyciem rzeczy i praw majątkowych. Organy podatkowe próbują jednak forsować tezę przeciwną, zgodnie ?z którą wypłata dywidendy rzeczowej ?w postaci składnika majątkowego, ?który nie był opodatkowany i nie ma charakteru czystego zysku, stanowi realizację zobowiązania spółki do wypłaty dywidendy, powodując zmniejszenie się jej zobowiązań, a to wiąże się z uzyskaniem przychodu.

Komentowany wyrok WSA w Warszawie neguje takie stanowisko fiskusa i wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą prezentowaną przez sądy administracyjne (np. wyrok NSA z 4 września 2013 r., ?II FSK 2512/11; z 8 lutego 2014 r., ?II FSK 1384/10). Zgodnie z tą linią przekazanie dywidendy rzeczowej,?jako czynność nieodpłatna, nie generuje przychodu po stronie wypłacającej ją spółki.

Należy jednak pamiętać, że projektowane są zmiany dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych, które obejmą również dywidendy przekazywane wspólnikom w formie niepieniężnej. ?W projekcie zmian do ustawy o CIT ?z 19 grudnia 2013 r. proponuje się wprowadzenie przepisu dotyczącego konieczności rozpoznawania przychodu ?z tytułu dywidend rzeczowych. Zgodnie ?z nowym przepisem w przypadku ?gdy podatnik poprzez wykonanie ?świadczenia niepieniężnego będzie regulował w całości lub w części ?zobowiązanie, w tym z tytułu dywidendy, przychodem takiego podatnika będzie wysokość zobowiązania uregulowanego ?w następstwie takiego świadczenia. Jeżeli zaś wartość rynkowa świadczenia niepieniężnego ma być wyższa niż wartość zobowiązania, to przychód będzie się określało w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego. Możliwe, ?że zaproponowane zmiany w ustawie o CIT wejdą w życie od 1 stycznia 2015 r.