Przekazanie kooperantowi maszyn do używania nie zawsze z CIT

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 3 i 4 oraz art. 14 ustawy o CIT, są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Wyjątkiem są świadczenia związane z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie (art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT).

Konkretny wymiar finansowy

Ustawa o CIT nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem świadczeń nieodpłatnych. W języku potocznym „odpłacać" to „oddawać komuś coś w zamian", „odpłatny" zaś to „taki za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów". Dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenia należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy.

Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik CIT otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw, w szczególności ze środków pieniężnych (wyrok NSA z 20 września 2005 r., FSK 2206/04; wyrok NSA z 29 października 1999 r., I SA/Gd 1290/98; interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 13 września 2011 r., IBPBI/2/423-711/11/MS; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 czerwca 2012 r., ILPB3/423-113/12-2/MS).

Przyjmuje się, że podstawową cechą świadczenia nieodpłatnego jest brak zobowiązania otrzymującego takie świadczenie do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Innymi słowy, świadczenie uzyskiwane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać od podatnika w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego.

Czy druga strona osiąga korzyść

Przychód ze świadczeń nieodpłatnych powstanie natomiast zawsze wtedy, gdy podatnik otrzyma rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw, bez obowiązku świadczenia wzajemnego.

W sytuacji takiej, jak przedstawiona w pytaniu obie strony transakcji osiągają korzyści. Świadczenia pomiędzy kooperantem a zleceniodawcą są bowiem wzajemne. Z jednej strony kooperant może nieodpłatnie korzystać z maszyn dostarczonych przez zleceniodawcę produkcji, a z drugiej strony zleceniodawca uzyskuje korzyść w postaci gwarancji utrzymania wymaganej jakości towarów oraz pewność wykonania zleceń produkcyjnych. Użyczenie maszyn związane jest z zaspokojeniem ściśle oznaczonego interesu ich właściciela w postaci zagwarantowania odpowiedniej jakości otrzymywanych przez niego produktów wytworzonych przez kooperanta.

Można zatem przyjąć, że kooperant z tytułu otrzymania przedmiotowych maszyn jest zobowiązany do świadczenia wzajemnego na rzecz zleceniodawcy. Otrzymane przez niego świadczenia nie mają więc charakteru nieodpłatnego. Kooperant nie osiąga przychodów z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT z tytułu użytkowania dostarczonych przez zleceniodawcę produkcji maszyn (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 czerwca 2012 r., ILPB3/423-113/12-2/MS; inter- pretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 13 września 2011 r., IBPBI/2/423-711/11/MS; interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 14 lipca 2010 r., IBPBI/2/423-607/10/AK).

Skutkiem może być mniejsza należność

Zdarza się jednak, że kooperant otrzymujący maszyny do bezpłatnego używania w toku produkcji, z uwagi na to, że nie ponosi kosztów ich używania, oferuje odpowiednio niższe ceny towarów wyprodukowanych przy użyciu tych powierzonych maszyn. Niektóre organy podatkowe podnoszą przy tym, że w takiej sytuacji wzajemne świadczenia kontrahentów będą ekwiwalentne. W kon- sekwencji, po stronie kooperanta nie powstanie przychód nie tylko ze świadczeń nieodpłatnych, ale i częściowo odpłatnych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT (interpretacja Izby Skarbowej w Poz- naniu z 11 kwietnia 2012 r., ILPB3/ 423-53/12-2/MS; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 kwietnia 2011 r., ILPB3/423-53/12-3/MS; interpretacja Pierwszego Wielko- polskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 25 czerwca 2007 r., ZD/4061-67/07).

Kwestie dotyczące tego zagadnienia w CIT omawialiśmy 22 listopada na str. >D2-3.

Autor jest doradcą podatkowym