Tak orzekł WSA w Warszawie 16 listopada 2012 r. (III SA/Wa 474/12).
Bank, w ramach prowadzonej działalności, oferuje i świadczy na rzecz swoich klientów usługi z zakresu udzielania finansowania. Świadczenie tych usług kreuje dla banku tzw. ryzyko kredytowe. Zarządzanie tym ryzykiem należy do obowiązków banku, który może w tym zakresie korzystać z pomocy wyspecjalizowanych podmiotów.
Podmioty te mają odpowiednie zaplecze, doświadczenie i know-how dla świadczenia usług analizy ryzyka finansowego. Dlatego mogą lepiej zarządzać ryzykiem kredytowym niż bank, dokonujący tego w ramach swoich struktur organizacyjnych. Bank zaangażował taki podmiot do świadczenia usług na jego rzecz. W takim stanie faktycznym wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji i odpowiedź na pytanie, czy przedmiotowa usługa, nabywana przez bank, objęta jest zakresem zwolnienia z VAT.
Zdaniem wnioskodawcy usługa jest zwolniona, ponieważ spełnia przesłanki kwalifikujące ją jako usługę pomocniczą, tj. jest elementem usługi głównej, stanowi odrębną całość, jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia usługi głównej. Tym samym, na podstawie art. 43 ust. 13 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT korzysta ze zwolnienia z VAT.
Organ podatkowy w wydanej interpretacji (IPPP1/443-1349/11-2/AW) nie zgodził się ze stanowiskiem banku. Bank wniósł zatem skargę do sądu administracyjnego, który w wydanym wyroku uchylił interpretację z powodu braku interesu prawnego wnioskodawcy w jej wydaniu.
Sąd wskazał, że interpretacja ma charakter ochronno-gwarancyjny a w stanie faktycznym sprawy bank nie ma realnej możliwości bycia podatnikiem VAT z tytułu dokonania tej czynności. Zgodnie z ustnym uzasadnieniem sądu, wykazanie interesu prawnego należy rozumieć jako możliwość poniesienia odpowiedzialności podatkowej dla wnioskodawcy w danym stanie faktycznym wskazanym we wniosku, z wyjątkiem określonym w art. 14n ordynacji podatkowej.
—Andrzej Wapowski współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Katarzyna Wróblewska doradca podatkowy, starszy konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro w Warszawie)
Komentuje Katarzyna Wróblewska, doradca podatkowy, starszy konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro w Warszawie)
Komentowany wyrok rozstrzyga, kiedy można uznać, że z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił zainteresowany – jak ordynacja podatkowa (dalej: o.p.) nazywa stronę podatkowego postępowania interpretacyjnego.
Z art. 14b § 1 o.p. wynika, że „zainteresowanym" jest ten, kto zwraca się o wydanie interpretacji w jego indywidualnej sprawie. Uznanie konkretnego podmiotu za zainteresowanego w znaczeniu przyjętym w przywołanym przepisie uzależnione jest od wskazania we wniosku owej indywidualnej sprawy.
Osobą zainteresowaną jest więc każda osoba, która chce uzyskać interpretację, chce wyjaśnienia swoich interesów w zakresie prawa podatkowego lub chce ich ułożenia. Wystąpić z wnioskiem o interpretację może wyłączenie osoba, u której wystąpił lub potencjalnie może wystąpić przedstawiany we wniosku stan faktyczny, wiążący się z potencjalnymi konsekwencjami w zakresie prawa podatkowego.
Z wykładni systemowej art. 14b o.p. należy wnioskować, że przepis ten dotyczy wyłącznie takich stanów faktycznych, które spowodowały lub mogą spowodować powstanie odpowiedzialności podatkowej. W konsekwencji, osobami, które mogą wystąpić z wnioskiem o interpretację, są m.in.:
- podatnicy, płatnicy, inkasenci, osoby trzecie odpowiedzialne za zobowiązania podatników;
- osoby, u których wystąpiła lub może wystąpić zaległość podatkowa, o której mowa w art. 52 § 1 o.p.;
- osoby planujące utworzenie spółki – w sprawach związanych z przyszłą sytuacją tej spółki;
- przedsiębiorcy zamierzający utworzyć oddział lub przedstawicielstwo w sprawach związanych z jego przyszłą sytuacją.
Natomiast z wnioskiem nie może wystąpić np. osoba, na której sytuację ekonomiczną, czy faktyczną mogłaby oddziaływać sytuacja podatnika. Wnioskodawca musi więc wykazać we wniosku związek stanu faktycznego w nim przedstawionego z jego możliwą odpowiedzialnością podatkową. W przypadku braku dostatecznego wykazania takiego związku organ ma prawo uznać, że o interpretację nie wystąpił podmiot zainteresowany w rozumieniu przepisów podatkowych.
W takiej sytuacji, wnioskodawca zostanie uznany za podmiot nieuprawniony w świetle art. 14b § 1 o.p. Wtedy organ podatkowy nie tylko nie ma obowiązku udzielenia interpretacji, ale nie przysługuje mu prawo jej wydania. Wynika to z art. 165a w związku z art. 14h o.p. Na taką interpretację przepisów wskazywał już Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 14 października 2010 r. (II FSK 923/09).
W sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest i nawet potencjalnie nie będzie podatnikiem VAT z tytułu czynności przedstawionej w komentowanym wyroku, nie można mówić o jego możliwej odpowiedzialności podatkowej, która stawiałaby go w pozycji zainteresowanego. Wnioskodawca mógłby uzyskać status zainteresowanego, gdyby potencjalnie miał prawo do odliczenia podatku z faktur wystawianych przez usługodawcę, co jednak nie miało miejsca w tej sprawie.
