Nie każdy podatnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów może potrącać koszty w czasie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach uznał, że zasada potrącalności kosztów w czasie ma odpowiednie zastosowanie do podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, ale nie do wszystkich. Chodzi tylko tych, którzy prowadzą ją w sposób o jakim mowa w art. 22 ust. 6 ustawy o PIT tj. księga jest prowadzona stale w każdym roku podatkowym w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego (sygn. akt I SA/Ke 516/12).

Kiedy rozliczyć korektę

We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że jest agentem operatora telefonii komórkowej. Poinformował też fiskusa, że prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, rozlicza się w okresach miesięcznych oraz ewidencjonuje koszty metodą memoriałową. Firma zaopatruje się w telefony komórkowe oraz akcesoria. Wygląda to tak, że po wystawieniu faktury podatnik staje się ich właścicielem i stanowią towary handlowe. Jednak po podpisaniu umowy z klientem początkowa cena zakupu telefonu i jego sprzedaży jest korygowana. Powód jest prosty: to operator ustala cenę sprzedaży i zakupu. I wszystkie salony w Polsce muszą mieć te samy ceny zakupu i sprzedaży. Przedsiębiorca wyjaśnił, że dokumentem korygującym jest faktura VAT korygująca, wystawiona w kolejnych okresach rozliczeniowych. Odnosi się do konkretnej faktury zakupu oraz pozycji (FVS). Zazwyczaj wystawionych jest kilka FKS do danej FVS, ponieważ telefony są sprzedawane w różnych okresach tygodnia, miesiąca, a czasem kwartału.

Agent zapytał czy prawidłowy jest sposób księgowania faktur korygujących przy zastosowaniu zasady współmierności kosztów i przychodów. Czyli tak, że faktury korygujące wystawione w 2011 r. przed złożeniem deklaracji rocznej za rok 2010, a dotyczące zakupów w 2010 r. powinny być odniesione i zaksięgowane w roku 2010?

Zdaniem wnioskodawcy, faktury korygujące zakup, dotyczące telefonów (towarów) sprzedawanych w 2010 r., a wystawione w 2011 r. przed złożeniem deklaracji rocznej, powinny zostać zaksięgowane do 2010 r. W jego ocenie taki sposób zaksięgowania kosztów i ich korekty w okresie którego dotyczą, odzwierciedla poprawnie sytuację finansową podatnika.

Obiektywne okoliczności

Fiskus uznał, że przedsiębiorca nie ma racji. Wyjaśnił, że faktury korygujące należy ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dacie ich wystawienia tj. w roku, w którym zostały wystawione faktury korygujące. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy wydatki udokumentowane fakturą korygującą nie mogą być zarachowane (zaliczone) do kosztów uzyskania przychodów roku podatkowego, którego dotyczą. Przy czym brak takiej możliwości musi wynikać z okoliczności obiektywnych, niezależnych od podatnika.

Skoro więc faktura korygująca dotycząca poprzedniego roku podatkowego dotarła do wnioskodawcy w roku następnym, podlega ona zaewidencjonowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dacie wystawienia faktury korekty i w tej dacie powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Fiskus podkreślił, że zasada współmierności kosztów i przychodów wynika z ustawy o rachunkowości i odnosi się do osób prowadzących księgi rachunkowe. Wnioskodawca nie podlega tej ustawie, gdyż prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach potwierdził to stanowisko. Sąd zwrócił uwagę, że skarżący we wniosku o udzielenie interpretacji nie wskazał, że prowadzi swoje księgi w sposób o jakim mowa w art. 22 ust. 6 ustawy o PIT. Stwierdził jedynie, że stosuje do rozliczeń metodę memoriałową. Dlatego - w ocenie WSA  - przy wydawaniu interpretacji organ nie miał prawa brać tej okoliczności pod uwagę. Przypomniał bowiem, że w postępowaniu interpretacyjnym podatnik ma obowiązek wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego. Wyrok  nie jest prawomocny.