Zaraz po urlopie macierzyńskim pani A. założyła działalność gospodarczą – świadczy usługi w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Firmę prowadzi w domu, nie ma osobnego biura poza miejscem zamieszkania. W mieszkaniu o powierzchni 30,57 m2 wygospodarowała 6 m2, na których pomieściła biurko oraz regał na dokumenty.

Dzieci do przedszkola, mama do komputera

W związku z prowadzoną działalnością pani A.  nie może sprawować osobiście opieki nad dwójką dzieci, gdyż musi  regularnie jeździć do klientów po dokumenty - spotkania biznesowe w małym mieszkaniu są niemożliwe. Jej mąż pracuje na pełen etat jako pracownik kolportażu oraz na część etatu jako kierowca autobusu i  nie jest w stanie pomóc jej w opiece nad dziećmi.

W tej sytuacji pani A. zapisała swoje dzieci (czteroletnie i niespełna dwuletnie) do przedszkola. Ponosi w związku z tym wydatki, które jej zdaniem są kosztami uzyskania przychodów zgodnie  z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.f.). Zgodnie z tym przepisem kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 u.p.d.f..

Pani A. zwróciła się więc do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Zadała pytanie, czy może ująć w koszty prowadzonej działalności gospodarczej wydatki na opiekę nad dziećmi udokumentowane dowodami wpłat na konto bankowe lub do kasy przedszkola. Zapytała też, czy może odliczyć koszty zatrudnienia opiekunki dla dzieci na czas ich choroby, gdy nie będą mogły pójść do przedszkola.

W październiku otrzymała odpowiedź negatywną.

Wydatek racjonalny, ale bez związku

Dyrektor warszawskiej IS stwierdził (interpretacja nr IPPB1/415-902/12-2/JB)

, że użyte w art. 22 ust. 1 ustawy sformułowanie „w celu" świadczy o tym, że ustawodawca przypisuje temu określeniu cechę świadomego, zamierzonego, przemyślanego i logicznego działania podatnika podporządkowanego osiągnięciu przychodów lub zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów.  Z kolei zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów jest jego utrzymanie w sprawności, jego uchowanie i uchronienie, tak aby mogło funkcjonować i dawać przychody w przyszłości, a także podtrzymanie istnienia źródła przychodów, skutecznej realizacji przedsięwzięcia, uczynienie źródła przychodów mocnym i trwałym, odpornym na działanie czynników obniżających jego sprawność.

-         W konsekwencji przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków trzeba brać pod uwagę celowość wydatku oraz potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów  – tłumaczył przedstawiciel fiskusa.

Ponieważ u.p.d.f. nie zawiera wykazu wydatków, które można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, przyjmuje się, że są to wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Dyrektor IS przyznał, że nie muszą to być wydatki bezpośrednio związane z uzyskanymi przychodami. Mogą pozostawać w związku pośrednim i to nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Dyrektor warszawskiej skarbówki nie dopatrzył się  jakiegokolwiek związku między wydatkami na opiekę dla dzieci przedsiębiorczej pani A. a  uzyskiwaniem przez nią przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

- Wydatki związane z opłaceniem przedszkola oraz opiekunki mają charakter wydatków osobistych – uznał.