Opłacenie przez spółkę składki na OC członków zarządu i rady nadzorczej, w części przypadającej na poszczególne z tych osób, jest dla nich przychodem, który podlega opodatkowaniu PIT
Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 23 sierpnia 2012 r. (IPTPB1/415-304/12-5/ASZ).
Spółka wykupiła ubezpieczenie „Polisa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków zarządów i rad nadzorczych spółek kapitałowych".
W jej ramach ubezpieczonymi są m.in. byli, obecni i przyszli członkowie zarządu i rady nadzorczej. W polisie nie są wymienione osoby, które zostały objęte ubezpieczeniem, a polisa zawiera tzw. datę retroaktywną, która ubezpiecza pełne pokrycie wsteczne, a więc również zdarzenia, które miały miejsce przed datą rozpoczęcia ważności polisy.
We wniosku o wydanie interpretacji spółka zapytała, czy w świetle art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 oraz art. 13 ustawy o PIT, wykupienie przez spółkę ubezpieczenia OC członków zarządu i rad nadzorczych, w części ubezpieczenia, dla której ubezpieczonymi są byli, obecni i przyszli członkowie zarządu i rad nadzorczych, należy uznać za nieodpłatne świadczenie i doliczyć koszt ubezpieczenia do przychodów ze stosunku pracy lub pozostałych przychodów.
Zdaniem wnioskodawcy, w związku z brakiem możliwości obliczenia wartości świadczenia przypisanego do danej osoby, nie można obliczyć przychodu osiągniętego przez członków zarządu lub rady nadzorczej z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Jego zdaniem członkowie zarządu i rady nadzorczej, których spółka zamierza objąć ochroną ubezpieczeniową od odpowiedzialności cywilnej, uzyskują korzyść majątkową, ponieważ nie są zobowiązani do pokrycia składki ubezpieczeniowej na własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnoprawnej.
To spółka ponosi za nich koszt ubezpieczenia, a więc ciężar ekonomiczny poniesionego wydatku. Opłacenie składki, w części przypadającej na poszczególnych członków zarządu i rady nadzorczej spółki jest dla tych osób przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Wartość tego nieodpłatnego świadczenia ustala się zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o PIT w wysokości wartości składki, którą opłaciła spółka.
Sławomir Pilarczyk starszy konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Sławomir Pilarczyk starszy konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Komentowana indywidualna interpretacja prawa podatkowego wpisuje się w niekorzystną dla podatników linię sądów administracyjnych w zakresie finansowania przez spółkę ubezpieczenia OC dla członków zarządu/rady nadzorczej.
Przykładowo w wyrokach z 10 stycznia 2012 r. (II FSK 1262/10), 17 stycznia 2012 r. (II FSK 1341/10), 23 marca 2012 r. (II FSK 1845/10), 30 marca 2012 r. (II FSK 1749/10) Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, że zawarcie przez spółkę umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na rzecz członków zarządu spółki powoduje, że po stronie ubezpieczonego powstaje przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Znamienne, że w każdym z tych orzeczeń NSA powołał się na uchwałę z 24 października 2011 r. (II FPS 7/10) w przedmiocie opodatkowania pakietów medycznych wykupionych przez pracodawcę na rzecz pracowników. Zatem negatywna uchwała w zakresie opodatkowania pakietów medycznych wywarła bezpośredni wpływ na orzecznictwo w przedmiocie wykupienia polisy OC przez spółkę na rzecz członków jej organów.
W okresie poprzedzającym uchwałę w sprawie pakietów medycznych stanowisko w tej kwestii nie było jednolite, gdyż pojawiały się korzystne orzeczenia (m.in. WSA w Warszawie, III SA/Wa 2019/08; WSA w Warszawie, III SA/Wa 1870/10; WSA w Szczecinie, I SA/Sz 49/11) oraz interpretacje (Izba Skarbowa w Warszawie, IPPB4/415-743/09-2/SP) wskazujące, że w sytuacji, gdy nie jest możliwe dokładne wskazanie wysokości przychodu przypadającego na konkretnego członka zarządu (np. gdy umowa ubezpieczenia nie wskazywała imiennie ubezpieczonych członków zarządu lub przewidywała ryczałtową formę zapłaty), to nie powstawał przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnych świadczeń po stronie członków zarządu.
We wniosku o interpretację spółka odwołała się do tej argumentacji, twierdząc, że nie jest w stanie bez narażania się na popełnienie błędu obliczyć wartości nieodpłatnego świadczenia. W polisie nie są bowiem wymienione konkretne osoby, które są objęte ubezpieczeniem, a w trakcie trwania polisy składy organów spółki ulegają zmianie.
Organ podatkowy uznał jednak, że ten argument nie ma większego znaczenia, ponieważ składy organów spółek można w każdym przypadku precyzyjnie ustalić na dzień zapłaty składki ubezpieczeniowej.
Ponadto, w wymienionym wyżej wyroku z 30 marca 2012 r. NSA wskazał, że skarżąca spółka wykonująca obowiązki płatnika PIT, tak powinna zorganizować i prowadzić swoją dokumentację, aby mogła z tych obowiązków wywiązać się w sposób należyty. Nieprowadzenie stosownej dokumentacji nie może skutkować nieopodatkowaniem przychodów określonych osób, w sytuacji gdy przychody te podlegają opodatkowaniu.
