O zwolnieniu z podatku decydują przepisy ustaw podatkowych

Tak orzekł NSA w wyroku z 2 sierpnia 2012 r. (II FSK 1614/11).

Spółka korzystająca ze zwolnienia z CIT, działająca w ramach specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) postanowiła wraz z inną spółką utworzyć podatkową grupę kapitałową (PGK). Mając wątpliwości co do tego, czy takie działanie będzie zgodne z prawem (nie jest możliwe, aby członek PGK korzystał ze zwolnień podatkowych na podstawie innych aktów niż ustawa o CIT), zwróciła się o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wątpliwą kwestią było, czy zwolnienie dla przedsiębiorstw działających w strefie obowiązuje na podstawie odpowiedniego przepisu ustawy o CIT, czy ustawy o SSE. Spółka stwierdziła, że utworzenie PGK jest w zaistniałej sytuacji możliwe. Swoje zdanie uzasadniła wykładnią językową art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT, brzmieniem rozporządzeń dotyczących SSE, w kwestiach podatkowych odsyłających do ustawy CIT oraz tym, że ustawa o SSE reguluje zasady funkcjonowania strefy, pomijając problematykę podatkową.

Odmiennie uznał minister finansów. W jego ocenie zwolnienie jest przyznane na podstawie art. 12 ustawy o SSE, odpowiedni przepis zaś w ustawie o CIT tylko je doprecyzowuje. Podatnik zaskarżył interpretację do WSA, który uchylił ją i podzielając argumentację podatnika wskazał w uzasadnieniu, że zwolnienia w „odrębnych ustawach” należy rozumieć jako zwolnienia uregulowane całkowicie w odrębnych aktach prawnych.

WSA odwołał się przy tym do wyroku NSA z 17 marca 2010 r. (II FSK 2207/09), w którym postawiono tezę, że art. 12 ustawy o SSE stanowi łącznik z ustawą podatkową, na podstawie której przydzielone jest zwolnienie. Z taką wykładnią nie zgodził się organ podatkowy, wnosząc skargę na wyrok WSA.

NSA oddalił skargę, uznając, że przepis wprowadzający zwolnienie musi pozwalać na odtworzenie jego treści, tj. umożliwić podatnikowi określenie tego, co jest zwolnione, kto jest zwolniony i w jakiej wysokości takie zwolnienie przysługuje. Na podstawie art. 12 ustawy o SSE nie jest to możliwe, gdyż odsyła on do odpowiedniego przepisu ustawy o CIT, który w kompleksowy sposób reguluje treść zwolnienia. Spółka działająca w SSE może więc uczestniczyć w PGK.

—Mikołaj Paja,

współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Michał Kłos doradca podatkowy, dyrektor w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)

Przedmiotowy wyrok NSA dotyczy PGK, która w ostatnich latach jest coraz częściej i chętniej stosowana przez polskich podatników. Pozwala ona uprościć rozliczenia podatkowe i funkcjonowanie grupy złożonej z kilku podmiotów, a dodatkowo daje możliwości optymalizacji rozliczeń.

Niemniej jednak założenie i funkcjonowanie PGK obwarowane jest wieloma warunkami, a wprowadzające je przepisy nie są na tyle spójne i jasne, aby ich stosowanie przez podatnika było łatwe i pozbawione ryzyka. Stąd też coraz większa liczba wniosków podatników o interpretację przepisów podatkowych w tym zakresie.

Wnioski takie dotyczyły m.in. możliwości uczestnictwa w PGK podmiotów korzystających ze zwolnienia z podatku dochodowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w specjalnej strefie ekonomicznej, jako że przepisy nie dopuszczają udziału w PGK podmiotu korzystającego ze zwolnień od podatku dochodowego na podstawie odrębnych ustaw (w tym przypadku chodzi o zwolnienia wynikające z ustaw innych niż ustawa o CIT).

I właśnie owa „odrębność” stała się przyczyną sporu pomiędzy podatnikiem a ministrem finansów (MF) i doczekała się pozytywnego dla podatnika rozstrzygnięcia zarówno przed WSA, jak i przed NSA. Sądy obu instancji podzieliły zdanie podatnika, że tzw. zwolnienie strefowe nabyte po 31 grudnia 2000 r. wynika z przepisów ustawy o CIT.

Oba wyroki opierają się zarówno na dogłębnej wykładni systemowej przepisów prawa podatkowego, jak i narzuconych przez normy konstytucyjne zasadach kształtowania opodatkowania podmiotów gospodarczych w Polsce oraz wprowadzania zwolnień podatkowych. NSA wskazał, że to właśnie przepisy ustawy o CIT w sposób zupełny regulują kwestie zwolnienia strefowego, a przepis ustawy o SSE nie jest w tym zakresie wystarczający i stanowi jedynie swoisty łącznik ustawy o SSE i ustawy podatkowej.

Wyrok NSA potwierdza wcześniejsze orzeczenie tego sądu w tej materii, dodatkowo zwiększa atrakcyjność instytucji PGK dla podatników oraz zmniejsza niepewność i ryzyko związane ze stosowaniem przepisów dotyczących PGK w praktyce.